مسعود حقیقت، با اشاره به اینکه هواشناسی کشاورزی علمی میان رشتهایست که نحوه تاثیر شرایط جوی در رشد و نمو محصولات اعم از دام، مراتع و باغات را بررسی میکند، گفت: پایش گیاه و آفت هر دو از اقدامات هواشناسی کشاورزی است. هواشناسی کشاورزی اطلاعات هواشناسی شامل پیشبینی، دادههای خام، دادههای قدیمی را در یک مدل قرار داده و از طریق این مدل اطلاعات هواشناسی را تبدیل به توصیههای کشاورزی میکند.
وی با تاکید بر اینکه بسیاری از کشاورزان زبان اصطلاحات هواشناسی را متوجه نمیشوند و نمیدانند صاف تا کمی ابری به چه معناست؟ گفت: در توصیههای هواشناسی کشاورزی با زبان کشاورز صحبت میشود. برای مثال به کشاورزان توصیه میشود اگر بارش زیر پنج میلی متر باشد در سه روز آینده کوددهی نکنند چون باران به قدری نیست که کود را حل کند یا وقتی پیشبینی بارش شده به کشاورز توصیه میکنیم سم پاشی نکند چون سم او هدر میشود. علاوه بر این در زمانی که هوا گرم است و بیشینه دما افزایش مییابد به کشاورز توصیه میکنیم دوره یا مدار آبیاری را کوتاهتر کند یا از آبیاری در روز اجتناب کرده و شبانه آبیاری کند.
تعیین زمان دقیق سمپاشی به کمک توصیههای هواشناسی کشاورزی
رئیس اداره هواشناسی کشاورزی کشور با بیان اینکه پایش آفت گیاهان نیز یکی از کارهای مهم بخش هواشناسی کشاورزی است، گفت: هر آفت چند مرحله رشد شامل تخم، لارو و پروانه دارد و هر چه گیاه ضعیفتر باشد، آفت رشد بیشتری دارد، بنابراین باید در موقعیت مناسب و تاثیرگذار سمپاشی صورت گیرد. برای مثال اگر در زمان پروانهای آفت، سمپاشی کنیم تاثیرگذاری ندارد. زمان لاروی بهترین زمان برای سمپاشی است که با استفاده از پارامترهای هواشناسی میتوان زمان دقیق لارو آفت را شناسایی کرد و این موضوع کمک میکند که بدانیم چه زمانی باید سم پاشی صورت گیرد و هواشناسی کشاورزی زمان موثر سمپاشی را تعیین میکند.
مهندس حقیقت با اشاره به اینکه هفت تا 10 میلیون کشاورز در کشور داریم، افزود: خلایی که سالها پیش در حوزه هواشناسی و کاربرد آن در حوزه کشاورزی وجود داشت این بود که در کنار تولید محصولات متنوع هواشناسی ارتباطی بین هواشناسی و کاربران وجود نداشت، برای همین سامانه تهک (توسعه هواشناسی کشاورزی) را راه اندازی کردیم که تاکنون یک میلیون کاربر در سراسر کشور برای این سامانه شناسایی شده است.
وی در ادامه از راهاندازی سامانه خودکار برای محصول برنج تا آبان ماه سال جاری خبر داد و گفت: از طریق این سامانه اطلاعات هواشناسی کشاورزی مربوط به محصول برنج به طور خودکار از طریق پیامک برای کاربر ارسال میشود. در این سامانه امکان ثبت نام کاربران وجود دارد، به این ترتیب که کشاورز مشخصات و مختصات زمین خود را وارد سامانه میکند و بعد از آن بدون هیچ هزینهای اطلاعات و توصیههای هواشناسی کشاورزی به طور اتوماتیک ارسال میشود.
وی با بیان اینکه در حال حاضر برای دام از جمله گاوهای شیری، زنبورداری و طیور نیز توصیههای هواشناسی داریم، اظهار کرد: قصد داریم تا پایان سال 96 کاربران شش محصول اصلی کشور را تحت پوشش سامانه تهک قرار دهیم. این محصولات شامل باغات و انواع درختان، شیلات، گندم، زیتون و کرم ابریشم است.
به گفته حقیقت، در حال حاضر در 48 مرکز تحقیقات هواشناسی کشاورزی شرایط آب و هوایی، مراحل رشد گیاه و پایش آفتها بررسی میشود و با داشتن اطلاعات آب و هوا موانع رشد گیاه و گزارش آفتها را در اختیار متخصصان قرار میدهد که با اتکا به آنها میتوانیم گزارشات، توصیهها و هشدارهایی در حوزه هواشناسی کشاورزی ارائه دهیم.
افزایش 40 درصدی راندمان کشاورزی با استفاده از توصیههای هواشناسی کشاورزی
رئیس اداره هواشناسی کشاورزی در پایان با اشاره به اینکه سازمان هواشناسی با وزارت جهاد کشاورزی ارتباطات تنگاتنگی دارد و اطلاعات خود را در اختیار آنها قرار میدهد، تاکید کرد: اگر اطلاعات هواشناسی در حوزه کشاورزی به کار گرفته شود، راندمان کار تا 40 درصد افزایش مییابد بنابراین بهتر است به جای عوض کردن مرتب نوع سم، از دادههای هواشناسی در کار کشاورزی استفاده کنیم. در حقیقت اگر کشاورزی را یک مثلث فرض کنیم یک ضلع آن مراکز تحقیقاتی و دانشگاهها، ضلع دیگر وزارت جهاد کشاورزی و ضلع سوم سازمان هواشناسی است و کشاورز و کشاورزی در وسط این مثلث قرار میگیرد که احتیاج به تعامل سه دستگاه داریم تا نفع آن به کاربر نهایی یعنی کشاورزان برسد، بنابراین برای داشتن کشاورزی پایدار در کشور باید این دستگاهها با هم در ارتباط تنگاتنگ باشند.