ماده 17 قانون گذرنامه میگوید «دولت میتواند از صدور گذرنامه و خروج بدهکاران قطعی مالیاتی و اجرای دادگستری و ثبت اسناد و متخلفان از انجام تعهدات ارزی طبق ضوابط و مقرراتی که در آئیننامه تعیین میشود جلوگیری کند.»
بر اساس این ماده، به دولت یا قوه مجریه اجازه داده شده تا خروج بدهکاران اجرایی از کشور را بنا به تقاضای طلبکار تجویز کرده و تا زمانی که از طرف بدهکار موجبات پرداخت بدهی فراهم نشود یا رضایت طلبکار دریافت نشود، نمیتوان نسبت به رفع ممنوعالخروجی اقدام کرد، مصطفی سرخیل، یک حقوقدان درباره اینکه چگونه میتوان از ممنوعالخروج بودن یا نبودن خود مطلع شویم، مطالبی را تنظیم کرده که به شرح زیر است:
شما میتوانید شخصاً با مراجعه به اداره گذرنامه مرکز و ارائه اصل پاسپورت از وضعیت ممنوعالخروجی خود مطلع شوند.
به موجب ماده 133 قانون آئین دادرسی کیفری با توجه به اهمیت و دلایل جرم، دادگاه میتواند قرار عدم خروج متهم از کشور را صادر کند. مدت اعتبار این قرار شش ماه یکبار است، اما اگر دادگاه لازم بداند میتواند هر شش ماه یکبار آن را تمدید کند.
این قرار پس از ابلاغ ظرف 20 روز در دادگاه تجدیدنظر استان قابل اعتراض است.
ممنونالخروجی افراد، پنج علت دارد و تنها پنج گروه از افراد برای خروج از مرزهای کشور دچار مشکل میشوند:
- بدهکاران قطعی مالیاتی؛
- بدهکارانی که به موجب صدور حکم قطعی دادگاه یا صدور اجرائیه در اجرای ثبت سازمان ثبت اسناد و املاک، بدهی آنها محرز شده؛
- افرادی که در خارج از ایران به خاطر تکدی ولگردی،سرقت،کلاهبرداری و هرعنوان دیگری دارای سوءشهرت باشند؛
- کسانی که مسافرت آنها به خارج از کشور به تشخیص مقامات قضایی مخالف مصالح جمهوری اسلامی ایران باشد، کسانی که به موجب اعلام کتبی مقامات قصایی حق خروج از کشور را ندارند.
- افرادی که اخذ گذرنامه و خروج از کشور آنها به اراده فرد دیگری مانند (پدر، شوهر و...) محول شده است.