روزنامه ایران در شماره یکشنبه خود نوشت: تغییر و تحولاتی که در سه و نیم سال اخیر در صنعت نفت رخ داده آینه تمام نمایی از عملکرد دولت یازدهم است. درحالی که صنعت نفت به عنوان یکی از موتورهای اصلی توسعه اقتصادی نقش مهمی در اقتصاد ملی بازی می کند، اما در سال های گذشته به دلیل تشدید تحریم های بین المللی و نبود جذب سرمایه گذاری خارجی و مدیریت نا صحیح در استفاده از منابع مالی، میزان سرمایه گذاری روندی نزولی را طی کرده و بخش نفت و گاز با مشکل مواجه شده و به تبع آن کاهش تقاضا برای خرید نفت ایران موجب کاهش درآمدهای ارزی کشور شده که اثرات آن علاوه بر بخش نفت و گاز بر سایر بخش های کشور نمایان است.
اما با آغاز به کار دولت یازدهم با تغییر برنامه ها و هدایت سرمایه به بخش های حیاتی و سپس اجرایی شدن برجام و لغو تحریم ها زمینه جبران تمام عقب ماندگی هایی که در دولت های نهم و دهم رقم خورده بود، فراهم شد به طوری که در مدت کوتاهی میزان تولید و صادرات نفت خام ایران به رقم قبل از اعمال تحریم های نفتی بازگشته است. البته نفت تنها بخشی نیست که تحولی بزرگ را تجربه کرده است، چراکه سایر بخش ها مانند گاز، پالایش و پتروشیمی نیز با تداوم حرکت رو به جلوی خود اکثر هدف گذاری ها را محقق کرده است.
تولید و صادرات نفت به قبل از تحریم ها بازگشت.
در دوره فعالیت دولت یازدهم میزان تولید و صادرات نفت خام نیز تغییرات مثبتی را تجربه کرده است. این درحالی است که با تغییر رویه فروش نفت، ضمن شفاف سازی از روابط ناسالم و رانت های موجود جلوگیری شد.
در بخش افزایش تولید نیز تولید نفت خام از 7/2 میلیون بشکه در روز متوسط تولید 5 ماهه نخست سال 1392 به 8/3 میلیون بشکه در روز در خرداد 1395 و نزدیک شدن به حدود میزان تولید پیش از تحریم ها افزایش یافته است.
میزان متوسط تولید میعانات گازی کشور در دولت یازدهم نیز از 386 هزار بشکه در روز در ابتدای استقرار دولت یازدهم (شش ماهه اول سال 1392) به 528 هزار بشکه در روز در سال 1394 افزایش یافته است.
در صادرات نفت خام نیز رکوردهای تازه ای در صنعت نفت به ثبت رسید به طوری که در مدت کوتاهی صادرات نفت خام از 970 هزار بشکه در روز در 5 ماهه نخست سال 92 به حدود 2میلیون بشکه در روز در خرداد 95 رسید. این درحالی است که میانگین صادرات 10 ماهه نخست 1394 نفت خام ایران (پیش از برداشته شدن تحریم ها) برابر با 080/1 میلیون بشکه در روز بود.
با توجه به اینکه ایران ده ها میدان نفتی مشترک با کشورهای همسایه دارد افزایش تولید از این میادین در صدر اولویت های وزارت نفت قرارگرفته است که تمرکز اصلی آن بر میادین مشترک نفتی غرب کارون قرار دارد. دراین دوره میزان تولید از میادین مشترک غرب کارون از حدود 70 هزار بشکه در مرداد 92 به حدود 210 هزار بشکه در خرداد 95 رسیده که این میزان تا پایان سال 95 به بیش از 260 هزار بشکه خواهد رسید.
رونمایی از طرح ضربتی دولت در صنعت گاز
برای جبران و برطرف کردن مشکلات و تنگناهای موجود در بخش نفت و گاز کشور دولت یازدهم با اجرای طرح ها و برنامه های بسیاری به حرکت درآوردن این صنعت را در دستور کار خود قرار داد.
بهره برداری کامل از فازهای 12، 15 و 16 و 17 پارس جنوبی که جمعاً حدود 160 میلیون مترمکعب در روز به ظرفیت پالایشی و حدود 140 میلیون مترمکعب به ظرفیت تولید گاز کشور افزود یکی از مهم ترین اقدامات دولت یازدهم دراین بخش بود که همچنان و تا بهره بردای کامل از فازهای در دست اجرا ادامه خواهد داشت.
بدین ترتیب میزان برداشت گاز از میدان پارس جنوبی که در سال 1391 به طور متوسط برابر با 241 میلیون متر مکعب در روز بود، در سال 1394 با حدود 50 درصد افزایش به رقم 356 میلیون متر مکعب بالغ شد و سهم برداشت گاز از این میدان نسبت به کل تولید گاز از 7/38 درصد در سال 91 به 50 درصد در سال 1394 افزایش یافت.
میزان گاز طبیعی تحویلی به صنایع عمده نیز در دولت یازدهم از 5/81 میلیون مترمکعب در روز در سال 1392 به 8/90 میلیون مترمکعب در روز در سال 1394 افزایش یافت.
90 درصد ایرانی ها گاز دارند
پوشش گازرسانی به روستاها از 55 درصد در خرداد ماه 1392 به حدود 67 درصد در اردیبهشت 1395 رسیده و در همین مدت بهره مندی جمعیت کل کشور از گاز طبیعی به 90 درصد رسیده است. قرار است با طرح های متعددی که آغاز شده است تا میانه سال 96 قریب 95 درصد از کل جمعیت کشور تحت پوشش شبکه گاز قرار گیرند. با همین هدف گازرسانی به استان سیستان و بلوچستان نیز فعال شده است.
در مجموع از ابتدای سال 1392 تا پایان سال 1394 گازرسانی به بیش از 6200 روستای جدید و حدود 60 شهر جدید انجام شده است.
گاز جایگزین سوخت مایع نیروگاه ها شد
یکی از اقداماتی که علاوه بر صرفه جویی اقتصادی کمک بسیاری نیز به محیط زیست کرده است، افزایش گاز رسانی به جای سوخت های مایع مانند گازوئیل به نیروگاه ها بود. کاهش سهم سوخت مایع در سبد سوخت مصرفی نیروگاه‌ها از 43 درصد در سال 1392 (27 میلیارد لیتر به ارزش روز 18 میلیارد دلار) به نزدیک به 8/28 درصد در سال 1393 و به 18 درصد در سال 1394کاهش یافته که برآورد می شود این رقم در سال جاری به حدود 9 درصد برسد.
افزایش تولید پتروشیمی
میزان تولید و صادرات محصولات پتروشیمی به عنوان یکی از زیربخش های صنعت نفت به ترتیب از 6/40 و 8/12 میلیون تن در سال 1392 به 3/46 و 7/18 میلیون تن در سال 1394 افزایش یافته است که به ترتیب نشانگر افزایش 14 و 46 درصدی تولید و صادرات محصولات پتروشیمی در این مدت است.
میزان گاز طبیعی تحویلی به مجتمع های پتروشیمی در دولت یازدهم از روند افزایشی قابل توجهی برخوردار بوده، به طوری که از 6/35 میلیون مترمکعب در روز در سال 1392 به 6/42 میلیون مترمکعب در روز در سال 1394 افزایش یافته است.
افتتاح 5 طرح پتروشیمی با حدود 1350 میلیون دلار سرمایه گذاری و با تولیدات سالانه به ارزش 1340 میلیون دلار (به قیمت های پایه سال 1390) تا خرداد ماه 1395 و آماده سازی و افتتاح 14 طرح با سرمایه گذاری 5500 میلیون دلار و ارزش تولید سالانه حدود 5700 میلیون دلار (به قیمتهای پایه سال 1390) تا نیمه سال 1396 از دیگر برنامه های صنعت پتروشیمی است.
بهبود کیفیت بنزین و آسمان پاک
قطع برداشت هیدروکربورهای غیراستاندارد تولیدی پتروشیمیها برای اختلاط با بنزین مصرفی در کشور و جایگزینی آن با بنزین یورو4 وارداتی که از نظر اقتصادی نیز به صرفه است یکی از دستاوردهای مهم دولت یازدهم محسوب می شود.
با واردات مذکور و افزایش تولید بنزین یورو 4 در داخل کشور، در حال حاضر در 7 کلانشهر کشور این نوع بنزین توزیع می‌شود که منجر به بهبود وضعیت محیط زیست در این شهرها شده است.
علاوه براین میزان تولید بنزین اصلاح شده و سوپر در پالایشگاه های نفتی کشور در دولت یازدهم از روند افزایشی قابل توجهی برخوردار بوده، به طوری که از 1/2 میلیون لیتر در روز در ابتدای استقرار دولت یازدهم (شش ماهه اول سال 1392) به 25 میلیون لیتر در روز در سال 1394 افزایش یافته است.
