تغییرات زیادی در این چند سال در صداوسیما رخ داده است. یکی شبکه‌ها را کم می‌کند و دیگری برمی‌گرداند. یکی مشکل را کوچک‌سازی می‌داند و آن یکی نه. برای اداره سازمان عریض و طویل صداوسیما، دیدگاه‌های مدیریتی متفاوتی موجود است؛ هر مدیری طبیعتا دیدگاه و نظریات خود را دارد و معجون خود را دوای درد می‌داند، اما آیا این تفاوت‌ها توانسته صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران را از مشکلاتی که در آن گرفتار آمده؛ نجات دهد؟

چندی پیش گزارشی درباره نیروی انسانی مشغول به کار در صداوسیما منتشر شد و نشان داد این سازمان، بیش از بزرگ‌ترین شبکه‌های تلویزیونی جهان؛ نیرو استخدام کرده اما میزان مخاطبانش به‌جای آنکه بیشتر شود، روز به روز کمتر می‌شود. این افول آن‌قدر سریع بوده که همه کارشناسان و حتی مدیران صداوسیما هم به آن اعتراف دارند. حالا مطمئن‌ هستیم اگر روزگاری خیابان‌های شهرها و روستاهای ایران به خاطر پخش سریالی مثل «سال‌های دور از خانه» خالی می‌شد و همه پای تلویزیون می‌نشستند، فقط به‌خاطر آن نبود که این سازمان در گذشته برنامه‌های خوبی داشته و حالا خالی از آنها شده، چه بسا امروز هم برنامه‌های خوبی برای پخش دارد؛ اما آن زمان به خاطر نبودِ رقیب، مردم به همین که داشتند قانع بودند.

مشکل از کجاست؟ چرا صداوسیما با این همه بودجه و نیروی انسانی نمی‌تواند با چند شبکه فارسی‌زبان خارج از کشور رقابت کند؟ چندی پیش «ایلنا» در این‌باره با «محمود حسینی‌زاد» (کارشناس و مدرس سینما و تلویزیون و مدیر قبلی تامین برنامه شبکه سه) گفت‌وگو کرد و این کارشناس مهم‌ترین دلیل را نبودِ محتوا در این رسانه بزرگ دانست. اما این نبود محتوا از کجا می‌آید؟ آیا مدیران این سازمان (در هر سطحی) ایده‌ها و روش‌های نوین رسانه‌ای را می‌دانند؟ آیا به ایده‌های تازه مجال بروز می‌دهند؟ اصلا در لابه‌لای تغییرات سازمانی؛ رسانه ملی چه اندازه به مدیران دلخواه خود رسیده است؟ این مدیران چه کسانی هستند و چند سال است که در این سازمان مشغول به کارند؟ آیا می‌‌توان با پیگیری سمت‌ها و تغییر و تحول‌ها در پست‌های مدیریتی، به پاسخی برای این سئوال‌ها رسید؟

به همین بهانه در جدول زیر، اسامی مهم‌ترین مدیران حالِ حاضر صداوسیما را به ترتیب حروف الفبا با سمت‌هایی که پیش از ورود به این سازمان داشته‌اند را مرور کرده‌ایم. ارزیابی این جدول نشان می‌دهد که عبدالعلی علی‌عسکری، با ریاست خود بر سازمان سعی کرده دوباره این سازمان را به دوره اول ریاست ضرغامی برگرداند.

اطلاعات این جدول، براساس گفتگو با برخی مدیران قبلی سازمان صداوسیما به دست آمده است.

از میان 20 مدیر فعلی سازمان صداوسیما که سمت‌های قبلی آنها در این جدول آمده، سه نفر در دوره ریاست علی لاریجانی بر سازمان صداوسیما، مدیر شبکه بوده‌اند. در آن دوره محمدرضا جعفری جلوه مدیر شبکه یک، علی‌اصغر پورمحمدی مدیر شبکه پنج و حسین کرمی مدیر شبکه چهار بوده‌اند. بیش از نیمی از این 20 نفر نیز سمت‌های اجرایی داشته‌اند که این موضوع نشان می‌دهد نیمی از ساختار صداوسیمای فعلی همچنان بر مداری می‌چرخد که علی لاریجانی بنیان گذاشته است.

با آغاز به کار ریاست عزت‌الله ضرغامی در سازمان، مدیران بسیاری تغییر کردند اما برخی مدیران دوره لاریجانی در سمت‌هایی دیگر مشغول به کار شدند. با ازدیاد شبکه‌ها در دوره ضرغامی تعداد مدیران هم بالا رفت. مدیران جدید که بخشی از آنها در سمت‌هایی پایین‌تر پیش از این مشغول به کار بودند، به مدیران شبکه‌های تازه تبدیل شدند.

ضرغامی دوره دوم ریاست خود را با افزایش قدرت مدیریتی علی دارابی در سیما پیش برد. این نکته، همان چیزی بود که علی‌اصغر پورمحمدی با استعفای خود در سال 1391 عنوان کرد و در همین حال از مدیریت دارابی بسیار گله‌مند بود. در این دوره که به دوره دوم ضرغامی معروف است، تغییرات گسترده‌ای در میان مدیران سیما دیده می‌شود. تعدادی از چهره‌هایی که امروز با آمدن عبدالعلی علی‌عسکری به ریاست سازمان و انتخاب مرتضی میرباقری به عنوان معاون سیما به سمت‌های مدیریتی منصوب شده‌اند، همان کسانی بودند که در پایان دوره دوم ضرغامی برکنار شده بودند.

با آمدن محمد سرافراز به ریاست سازمان صداوسیما، تغییرات مدیریتی دوباره آغاز شد. بسیاری از رسانه‌ها این تغییر مدیران را بی‌سابقه عنوان کردند درحالی‌که نمونه این‌گونه تغییرات و حتی بیشتر از آن، در دوره‌های علی لاریجانی و عزت‌الله ضرغامی رخ داده بود. از آنجا که شعار اصلی سرافراز کوچک‌سازی و چابک سازی سازمان بود، به دستور او برخی از شبکه‌ها حذف و برخی از آنها با هم ادغام شدند و برخی پست‌های مدیریتی هم تغییر نام و روش دادند. سرافراز مدیریت کوتاهی در سازمان صداوسیما داشت و پس از نزدیک به سه سال از سمت خود استعفا داد که این استعفا از ریاست سازمان صداوسیما بی‌سابقه بوده است.

حال عبدالعی علی‌عسکری به ریاست سازمان منصوب شده و تغییرات مدیریتی او نشان می‌دهد سازمان دوباره به چرخ قبلی خود یعنی به دوره اول ضرغامی برگشته است. دوره‌ای که گرچه این سازمان بسیار عریض و طویل‌تر از قبل شد، اما همچنان بر سیاست‌های دوره لاریجانی می‌چرخید.