۴۵ هزار و ۵۰۰ تومانهایی که بیش از پنج سال و نیم است به حساب متقاضیان دریافت یارانه واریز میشود، اکنون رقمی حدود سه میلیون و۳۰ هزار تومان را برای هر نفر رقم زده است. این رقم شاید چندان به حساب نیاید، اما وقتی برای جمعیت حداقل ۷۵ میلیون نفری واریز و هزینه ماهانه آن به ۳۵۰۰ میلیارد تومان میرسد، ارقام سنگینتر می شود.
وقتی کمی بیشتر اعداد و ارقام را تجمیع کنیم به پولهای هنگفتتری میرسیم؛ رقمی نزدیک به ۲۳۰ هزار میلیارد تومان از آذر ۱۳۸۹ تاکنون به عنوان یارانه ناچیز ۴۵ هزار و ۵۰۰ تومانی از منابع ناشی از اصلاح قیمت حاملهای انرژی، خزانه دولت و حتی در مقاطعی بانک مرکزی برداشت شده و توزیع نقدی شده است.
این ۲۳۰ هزار میلیاردی که خود معادل بودجه عمومی سالانه دولت است، تاکنون پاسخ مشخصی برای این سوال که تا چه اندازه خرج هدفمندی بوده و گره از مردم و یا سایر بخشها گشوده، نداشته است. غیر از آنکه یک نقد بزرگ را از دید کارشناسان و حتی خود دولت همراه دارد؛ رقمی از این مبلغ سنگین به سایر بخشهای تادیه شده در قانون به ویژه تولید نرسید و در نهایت اگر چیزی حدود ۱۰ هزار میلیارد تومان صرف مجموعهای از بهداشت و درمان و تولید شده باشد.
هدفمندی یارانهها با توجه به وجود هزینه بالای پرداختهای نقدی همواره در سالهای اخیر با کسری همراه بوده و درآمدهای حاصل از اصلاح قیمتها نه تنها نتوانسته کفاف پرداخت ۲۳۰هزار میلیاردی را بدهد، بلکه سهم سایر بخشها را نیز در خود هضم کرده است. کسریهای مداومی که راهکار اصلی پیشگیری از آن غربالگری یارانهبگیران و حذف پردرآمدهاست، اما اغلب با چالشهای بسیاری همراه بوده و با وجود تکلیف بودجه از حدود سه سال اخیر تا به امروز حداکثر سه میلیون و ۴۰۰هزار نفر از این جمع کسر شده و در حال حاضر بیش از ۷۵ میلیون نفر دریافتی ۴۵ هزار و ۵۰۰ تومانی ماهانه دارند.
در حالی بودجه امسال دولت را مکلف به حذف چند گروه و به ویژه سه دهک اول درآمدی کرده و به اعتقاد مجلس تا ۲۴ میلیون نفر را در بر میگیرد که اعلام اخیر میدری - معاون رفاهی وزارت «کار، تعاون و رفاه اجتماعی» - حاکی از آن بود که هنوز دولت برنامه مشخصی برای حذف در سال جدید نداشته و از ۲۴ میلیون تکلیفی که البته دولت معتقد است گروهای هدف بودجه تا ۷ میلیون نفر هستند، تنها ۲۰۰ هزار نفر تا تیرماه امسال حذف شدهاند.
به هر صورت آمار چهارماهه عملکرد هدفمندی در سال جدید نیز گویای تکرار سریال عدم تحقق درآمدهای پیشبینی شده، کسری و خرج تمامی درآمدها برای توزیع نقدی بود. به طوری که از ۱۴ هزار و ۶۰۰ میلیارد پیش بینی شده برای درآمد چهارماهه حدود ۱۰ هزار و ۳۰۰ میلیارد تومان کسب شده که دولت ۳۴۰۰ میلیارد دیگر به آن اضافه و برای توزیع نقدی بین ۷۵ میلیون و ۲۰۰ هزار نفر خرج کرده است.