حجت الاسلام و المسلمین سید حسن خمینی در گفت و گو با خبرنگار شبکه تلویزیونی جیو پاکستان به سؤالات مختلفی در مورد رابطه ایران با آمریکا و کشورهای منطقه از جمله عراق، عربستان، پاکستان و افغانستان پاسخ داد.
چرا جامعه اسلامی به این درد عظیم دچار شده است؟
سال های پیش یعنی 5 تا 10 سال پیش شاید بزرگترین معضل را مسأله اسرائیل می دانستیم و همه به دنبال این بودیم که این غده سرطانی را از جامعه اسلامی حذف کنیم اما امروز جریانات تکفیری که در عراق و سوریه و جاهای دیگر رشد کردند یک فاجعه را برای جامعه اسلامی پدید آوردند.
من امروز در نماز عید فطر هم که در دانشگاه امام خمینی (س) اقامه شد این مسأله را گفتم. واقعا فکر می کنم که پیامبر اسلام (ص) روزهای خوبی را نمی گذراند و روح آن بزرگوار از همه ما و جامعه اسلامی ناخشنود است. عید فطر که باید روز شادی همه مسلمانان باشد. اما می بینید که در عربستان، عراق و دیگر کشورها چه اتفاقاتی در حال رخ دادن است و یا حتی جنگ برادر کشی بدی که در سوریه وجود دارد که جریان تکفیری فاجعه ای را برای دنیای اسلام پدید آورده است.
در این وضعیت چه کسی سود می برد؟
تردیدی نیست بیشترین کسی که از فاجعه عظیمی که در جامعه اسلامی برقرار است سود می برد رژیم صهیونیستی است.
ما شاهد کشته شدن 400هزار نفر و آواره شدن 2 میلیون نفر در سوریه هستیم. ایران و روسیه در حال حمایت از بشار اسد هستند و کشورهای دیگر در جناح مقابل قرار دارند. حمایت از بشار اسد ارزش این همه کشته و آواره را دارد؟
اینکه گروهی احساس کنند که با زور می توانند کسی را خلع کنند، آن فرد هم دارای طرفدار و زور است و اذیتی پدید می آید که امروز اتفاق افتاده است. اشتباهی که بسیاری کردند این بود که می خواستند مسأله سوریه را با راه حل نظامی حل کنند. سوریه راه حل نظامی ندارد. سیاست کلی اعلام شده توسط جمهوری اسلامی که به نظر من سیاست صحیحی است این است که از راه حل نظامی صرف نظر شده و به راه حل های سیاسی پرداخته شود.
مناقشه بین ایران و عربستان باعث شده که در برخی کشورهای اسلامی از جمله پاکستان مشکلاتی به وجود بیاید. به نظر شما این روند تا چه زمانی ادامه خواهد داشت؟
من فکر می کنم مسائل جهان اسلام فراتر از مناقشه دو کشور مثل ایران و عربستان است. البته سیاست های عربستان در یمن و بحرین سیاست های پذیرفته شده ای نیست. رفتارهای بعضا غیر منطقی و غیر انسانی نیز در داخل عربستان بود. مسائل جهان اسلام فراتر از نزاع های دو کشور با هم است. این موضوع به نگاه تکفیری که در بعضی مسلمانان متأسفانه وجود دارد بر می گردد و این نگاه باید حل شود. البته طبیعی است که باید دیگر مشکلات جهان اسلام هم با هم در این راستا حل شود.
جمهوری اسلامی ایران زوار خود را از رفتن به عربستان منع کرده است. به نظر شما آیا این تصمیم منطقی است؟
ایران زوار خود را منع نکرده است. دولت عربستان نمی پذیرد بر مداری که سالیان سال برقرار بوده این مسیر انجام شود. اتفاقا چندین ماه برای مذاکره با دولت عربستان رفتند و دولت این کشور موافقت نکرد. طبیعی است که هر دولتی نسبت به امنیت مردم خود در کشورهای دیگر حساسیت داشته باشد. من فکر می کنم فاجعه ای که سال گذشته در عربستان اتفاق افتاد هیچ جای تردیدی را باقی نمی گذارد که ما باید نسبت به مسائل حج نگاه دیگری داشته باشیم.
پاپ سعی کرد که بین همه گروه های مسیحی اتحاد برقرار کند. اما در مسلمانان چنین چیزی دیده نمی شود. آیا ما مسلمانان نباید از پاپ درسی بگیریم؟
من نمی خواهم وارد تاریخ مسیحیت شوم. تاریخ مسیحیت نیز الزاما تاریخ خوبی نیست. جنگ های تلخی بین آنها اتفاق افتاده است. امروز هم اگر نزاعی از این نوع بین مسیحیان نیست به خاطر این است که مسیحیت دخالتی در مسائل زندگی عادی مردم ندارد.
اما جدای از اینکه مسیحیان چگونه زندگی می کنند یک نکته بسیار مهم را باید توجه کنیم که بین مسلمانان انشقاق بدی است. رهبر معظم انقلاب فرمودند اهل سنتی که ریشه در تفکرات آمریکایی و شیعه ای که ریشه در تفکرات انگلیسی دارند باید افراط خود را کنار بگذارند و روی به وحدت و انسجامی بیاوریم که جزو آرمان های بزرگ امام در آغاز انقلاب بود.
رئیس جمهوری اسلامی ایران به واتیکان سفر کرده و دیداری با پاپ داشته است. آیا شما نیز برای حضور در مراسم بزرگداشت امام خمینی (س) جهت تعمیق روابط بین مسلمانان و مسیحیان از پاپ دعوت می کنید؟
به نظر من پاپ به هر مناسبتی که بخواهند به ایران سفر کنند سفر بسیار خوبی است و فکر می کنم که دولت و مردم ایران آمادگی میزبانی دارند.
موضوع را عوض کرده و به سمت انتخابات ریاست جمهوری آمریکا می رویم. دونالد ترامپ معروف به احمدی نژاد آمریکا است. آیا شما هم همین فکر را می کنید؟
من هیچ کدام از رؤسای جمهوری ایران را در هیچ دوره ای با هیچ کدام از رؤسای جمهور آمریکا مقایسه نمی کنم.
نظر شما در مورد ترامپ چیست؟
به نظر من انتخابات آمریکا چندان تأثیری در سیاست های منطقه ای آنها ندارد. ولی دلم نمی خواهد که چنین شخصیتی رئیس جمهوری آمریکا شود. اما به خود مردم آمریکا بستگی دارد.
آیا ترامپ تأثیری بر روابط ایران و آمریکا که آقای ظریف برای آن تلاش کرد، خواهد داشت؟
البته من نشنیده ام آقای ظریف در حوزه روابط دو جانبه فعالیتی کرده باشد. انچه بوده در مورد برجام بوده، ولی به هر حال بگذارید پیش بینی نکنیم.
به نظر می رسد به دلیل نفوذ پنتاگون اگر حتی هیلاری کلینتون روی کار بیاید خط لوله گاز ایران به پاکستان به بهره برداری نمی رسد. نظر شما در این مورد چیست؟
به نظر من این ضرری است که بیش از همه متوجه پاکستان است. پاکستان باید سیاست های خودش را مستقل از دیگران پیش ببرد.
امام خمینی (س) آمریکا را شیطان بزرگ می دانست. با توجه به کارهایی که آقای ظریف انجام می دهد به نظر شما سیاست ایران در قبال آمریکا تغییر کرده است؟
فکر نمی کنم آقای ظریف تا به حال تلاشی برای روابط دو جانبه داشته باشند. بحث برجام که سیاست کلی جمهوری اسلامی بود که انجام شد. ارتباطات ما هم طبیعتا در محدوده برجام بوده است. البته همیشه نگاه ما به آمریکایی ها بسته به رفتار آنها است.
در افغانستان هر کشوری به دنبال منافع خود است. گفته شده که ملا اختر منصور از ایران به این کشور آمده و کشته شده است. نظر شما در این مورد چیست؟
شایعه بود. ایشان در ایران نبوده است. وزارت امور خارجه کشور ما نیز به شدت این موضوع را تکذیب کرده است.
دشمن دشمن دوست ما است. با توجه به دشمنی طالبان با ایران آیا ایران نظر مثبتی به این گروه دارد؟
من فکر نمی کنم سیاست های طالبان با آمریکا دشمنانه باشد. ممکن است در ظاهر دشمنی داشته باشند ولی سیاست های آنها به نفع آمریکا تمام می شود؛ کما اینکه داعش نیز همین طور است.
یکی از دیپلمات های آمریکایی اشاره کرده که بیشترین سود را از داعش رژیم صهیونیستی برده و رژیم صهیونیستی الآن احساس امنیت می کند. آیا شما فکر می کنید که رژیم صهیونیستی ارتباط و سنخیتی با داعش دارد؟
من فکر می کنم که آن دیپلمات واقعیتی را بیان کرده و خیلی چیز پیچیده ای نبوده است. من نمی دانم پشت پرده داعش با رژیم صهیونیستی ارتباط دارد و یا ندارد، ولی شک ندارم که سیاست های آن به نفع رژیم صهیونیستی است. البته قرائنی هم برای ارتباط آنها وجود دارد.
اتهاماتی وجود دارد مبنی بر اینکه جمهوری اسلامی ایران در بلوچستان پاکستان مداخله می کند. نظر شما در این مورد چیست؟
فکر می کنم روابط ایران و پاکستان فراتر از این است که چنین نکاتی بتواند تأثیر بگذارد. این موارد را هم کسانی که اهل فن هستند و می دانند رد می کنند. احتمال نمی دهم که این گونه مسائل هیچ تأثیری بر روابط ایران و پاکستان داشته باشد؛ کما اینکه تا الآن هم نگذاشته است. ایران و پاکستان احتیاجی به چنین عملکردهایی نسبت به یکدیگر ندارند.
تصور می شود که شما دارای برخی گرایش های سیاسی هستید نسبت آنها با اندیشه امام چیست؟
جواب :من فکر می کنم که در داخل ایران این تقسیم بندی ها را چندان نمی توان پیاده کرد. اما من و دیگر گروه هایی که در ایران هستند قرائت و برداشتی را از فرمایش امام دارند. من هم اگر حرفی می زنم برداشتم این است که اگر امام در روزگار ما بود حتما همین حرف را می زد. دیگران نیز همین گونه هستند. من هیچ کدام از جریانات داخل ایران را به مخالفت با امام و اندیشه ایشان متهم نمی کنم. البته قرائت های مختلفی وجود دارد. همین امر نیز نقطه قوت اندیشه های امام است که امکان اجتهادها و قرائت های مختلف درون آن وجود داشته باشد.
به عنوان آخرین سؤال، به نظر شما اگر انقلاب اسلامی به پیروزی نمی رسید، افراطی که امروز در جهان و به خصوص کشورهای اسلامی شاهد هستیم را در ایران شاهد بودیم؟
من نمی توانم الزاما در مورد این سؤال پاسخ کاملی بدهم. ولی مطمئن هستم بیداری اسلامی در جهان اسلام معلول انقلاب اسلامی است. اما اینکه گروه هایی در صدد برآمدند که این بیداری را به رادیکالیزم غیر منطقی سلفی ترجمه کنند هم ممکن است و حتما بوده که افراد مختلف و جریاناتی از دشمنان ما در درون این جریان نفوذ کرده باشند.
