خاویار ایران، بازارهای جهانی را از دست داد

ارسلان قاسمی-مدیرعامل اتحادیه سراسری تعاونی های تکثیر وپرورش وصادرات آبزیان ایران در تحلیل صادرات محصولات شیلاتی در سال 1394 بیان داشت: با افزایش جمعیت بشر ونیاز به مصرف پروتئین بیشتر، تولید آبزیان در دستورکار قرارگرفت به گونه ای که بر اساس آخرین اطلاعات منتشره از سوی سازمان خواربار جهانی F.A.O.  (درسال 2012) تولید انواع آبزیان (صید وپرورش) 154 میلیون تن بر آورد شده است ، که سهم ایران از این تولید کمتر از نیم درصد است . در طی ده گذشته روندی افزایشی داشته تا ضمن تامین بخشی از پروتئین موردنیاز جامعه ، نگاهی ویژه نیز به صادرات حضور موثر در بازارهای جهانی داشته باشد.

او افزود: وجود موانع زیادی نظیر تحریم های ظالمانه علیه ملت ایران، نبود سیستم مدیریت بازار و بازاریابی، وجد دلالان غیر ضروری مابین تولید تا مصرف و ... ، روند صعودی وشتابان آبزی پروری را درکشور کند نموده  است . با رفع موانع می توان زمینه افزایش تولید وصادرات پایدار، ایجاد فرصتهای شغلی فراوان ، فقر زدائی از مناطق محروم، کمک به امنیت غذایی، آبادانی مناطق مرزی و.... را فراهم کرد.

قاسمی با تاکید بر این که نگاه به بازارهای جهانی با تمرکز بر تولید در داخل ( نکته کلیدی اقتصاد مقاومتی) ، همواره در توسعه فعالیت های شیلاتی جایگاه ممتازی داشته است، بیان داشت: به جرات می‌توان گفت که در بخش کشاورزی شیلات تنها زیر بخشی است که به همت صیادان وآبزی پروران سرافراز وکوشا، دارای تراز مثبت تجاری است . برابر آمار منتشره از سوی گمرک جمهوری اسلامی ایران در سال 1394 حدود 235 میلیون دلار انواع محصولات شیلاتی ایران به بیش از 40 کشور دنیا صادرگردیده است ودر همین سال 145 میلیون دلار انواع آبزیان از 25 کشور دنیا به ایران وارد شده است ( جدول شماره 1).

او افزود: بیشترین صادرات ایران در سال 1394 به ترتیب به کشورهای ویتنام، عراق، چین وامارات متحده عربی وکویت بوده و پنج کشوری که بیشتریت حجم واردات را از آنها داشته ایم چین، جمهوری کره،هندوستان ونیوزیلند وامارات متحده عربی بوده اند . ترکیب واردات نشان می دهد که بیشترین حجم وارزش واردات را به ترتیب ماهی تیلاپیا، ماهی تن وماهی سالمون به خود اختصاص داده اند .

قاسمی در تحلیل کالائی صادرات این محصولات اظهار داشت: در سال 1394 علیرغم فراز ونشیب های تولید بیش از دوازده هزارتن میگو به ارزش بیش از 55 میلیون دلار ( ارزش واقعی بیشاز 80 میلیون دلار) به 18 کشور دنیا صادر گردیده است که بازارهای مهم آن به ترتیب ارزش وحجم عبارتند از ویتنام ( دروازه ورورد به بازار چین ، بدلیل نداشتن موافقتنامه دامپزشکی فی مابین دوکشور وبالا بودن تعرفه واردات به چین )،امارات متحده عربی ( کشور واسطه غیر ضرور در حال حاضر و کشور واسط در سالهای تحریم)، لبنان و اسپانیا وکویت بوده اند. (جدول شماره 2)

او افزود: سایر آبزیان پرورشی مانند انواع کپور ماهیان وقزل آلا از دیگر محصولات صادراتی با هدف بازارکشورهای همسایه است . درسال 1394 بیش از 24 میلیون دلار انواع کپور ماهیان به عراق و بیش از 5/11 میلیون دلار قزل آلا به کشورهای جمهوری آذربایجان و عراق صادر شده است .( جدول شماره 3)

قاسمی تاکید کرد: خاویار نماد ملی بخش کشاورزی و شناسنامه آن در بازارهای جهانی است که دچار آسیب های جدی شده به گونه ای که از تولید و صید بیش از سیصد تن خاویار در سالهای نه چندان دور به صفر رسیده ایم . اما شرایط آب وهوایی مناسب ، همت تولید کنندگان ودست اندرکاران به همراه وجود دانش فنی شرایط پرورش ماهی خاویاری را هر چند دیر فراهم آورده است . در سال گذشته بیش از هزار کیلوگرم ( یک تن) خاویار پرورشی به ارزش بیش از یک و نیم میلیون دلار  به پنج کشور اروپایی وژاپن وامارات متحده عربی صادر شده است .(جدول شماره 4)

رییس اتحادیه آبزیان در پایان با اشاره به اینکه صنایع شیلاتی همواره مهمترین نقطه تماس تولید و بازار هستند، بیان داشت: ضعف های بسیاری در این زمینه وجود دارد؛اما باوجود دور بودن از فن آوری های نویندر تولید وفرآوری، فرسودگی غالب ماشین آلات وعدم سرمایه گذاری کافی در این بخش، بیش از 1335 تن انواع کنسرو تن به ارزش حدودی 5/5 میلیون دلار به پانزده کشور دنیا صادر گردیده است .

1. ( جدول واردات وصادرات انواع  محصولات شیلاتی درسال 1394( جدول شماره 1)

جدول صادرات انواع  میگو درسال 1394( جدول شماره 2)

جدول صادرات انواع  ماهی کپور وقزل آلا درسال 1394( جدول شماره 3)

جدول صادرات خاویار درسال 1394( جدول شماره 4)

جدول صادرات انواع  کنسروتن درسال 1394( جدول شماره 5)

منبع جدول: آمار منتشره از سوی گمرک جمهوری اسلامی ایران