دکتر سید منتظر شبَّر در نشست خبری اداره کل انتقال خون استان تهران، گفت: هرساله در روزهای سرد سال و فصل سرما، در سراسر کشور و در تهران به طور خاص، کاهش اهدای خون را داریم. در تهران به دلیل آلودگی‌های هوا که عارض می‌شود، روزهای زیادی را شاهد تعطیلی هستیم که این موضوع باعث می‌شود شاهد کاهش اهدای خون نیز باشیم. البته امسال با افزایش نزولات آسمانی و افزایش تعطیلی‌ها نیز شاهد کاهش اهدا بودیم. از سوی دیگر در فصل سرما بیماری‌های فصلی را داریم که کرونا هم اضافه شده که همه این‌ها باعث می‌شود خون‌گیری ما در فصل زمستان دچار کاهش شود. این در حالی است که کاهش تقاضا برای خون نداریم؛ اعمال جراحی‌مان ادامه می‌یابد و بیماران خاص نیازشان به خون همیشگی است.
عدم تعادل دریافت خون به تقاضای آن در اسفند ماه
وی افزود: در عین حال همگام با پیشرفت علم پزشکی در کشور، اعمل جراحی هم افزایش یافته است، اما در زمستان و پایان سال اعمال جراحی مجددا افزایش می‌یابد. در نتیجه افزایش درخواست به خون نیز داریم. در عین حال بیماران خاص نیز تمایل دارند خون مورد نیازشان را قبل از سال تزریق کنند. همه این موارد منجر به افزایش درخواست خون می‌شود. باید توجه کرد که در حال حاضر دریافت خون به تقاضای آن و عرضه‌مان متعادل نیست. باید توجه کرد که تا یک ماه هم امکان نگهداری گلبول‌های قرمز را داریم، اما پلاکت که مورد نیاز بیماران سرطانی و... است، سه روز طول عمر دارد و شرایط گلبول‌های قرمز را ندارد. بر این اساس باعث می‌شود که نیازمند اهدای خون و پلاکت مستمر باشیم.
ذخایر خون تهران به یک هفته رسیده است
شبَّر ادامه داد: بنابراین هرچند می‌توان خون را تا یک ماه ذخیره کرد، اما این موضوع درباره پلاکت صدق نمی‌کند و در عین حال اکنون آنقدر مصرف خون در تهران بالا رفته است که خود این ذخایر هم رو به پایان است. در حال حاضر مصرف خون در تهران چند صد واحد از دریافتی‌مان بیشتر است. به طوری که ذخایر خون در تهران به یک هفته رسیده است و در مرز یک هفتگی قرار داریم و اگر این شرایط ادامه یابد، تقاضا و اعمال جراحی افزایش یابد، روزانه چند صد واحد داریم عقب می‌افتیم و دور نیست که در تهران دچار بحران شویم.
وی در این باره افزود: از سوی دیگر مردم سایر استان‌ها نیز تمایل دارند که جراحی‌هایشان را در تهران انجام دهند، بر همین اساس تهران باید بار دیگر استان‌ها را بکشد که در این زمینه مدیر عامل سازمان از استان‌ها خواستند که سایر استان‌ها به تهران کمک کنند و یکی از دلایلی که تاکنون شرایط ذخایرمان سقوط نکرد، این بود که اولا مردم از قبل خوب مراجعه کرده بودند و اهدای خوبی داشتیم و دوما استان‌های دیگر هم کمک می‌کنند.
مدیرکل انتقال خون استان تهران گفت: در عین حال استان تهران نیز به سایر استان‌ها کمک می‌کند و اگر استانی به هر دلیلی نیاز خاص به خون داشته باشد یا حادثه‌ای اتفاق افتد، خون ارسال می‌کنیم. به عنوان مثال در حادثه شاهچراغ اولین استانی بودیم که خون ارسال کردیم. در هر جای کشور اگر اتفاقی رخ دهد، اولین جایی که کمک می‌کند، استان تهران است. بنابراین لازم است که مردم استان تهران کمک کرده و برای اهدای خون مراجعه کنند.
مدیرکل انتقال خون استان تهران با بیان اینکه امسال به دلیل مصادف شدن عید و ماه رمضان باعث می‌شود که ما در روزهای ابتدایی ماه رمضان کاهش اهدای خون را داشته باشیم، گفت: در عین حال در روزهای عید استان تهران کاملا خلوت می‌شود که منجر به کاهش اهدا می‌شود. بنابراین اکنون که در روزهای پایانی سال قرار داریم، بهترین موقعیت است که بتوانیم ذخایر خون را افزایش دهیم و از مردم می‌خواهیم همت کرده و برای اهدای خون مراجعه کنند تا ذخایر خوبی داشته باشیم و در روزهای نوروز و ماه رمضان مشکلی در بحث تامین خون نداشته باشیم.
برای اهدای خون مراجعه کنید تا هیچ جراحی کنسل نشود
وی با بیان اینکه خدا نکند روزی عملی به دلیل نبود خون آن هم در پایتخت کشور کنسل شود، گفت: اینکه همیشه گفته شده که مردم خوبی داریم، یکی از جاهایی که می‌توانیم این موضوع را لمس کنیم، در سازمان انتقال خون است. مردم بی هیچ چشمداشتی برای اهدای خون مراجعه می‌کنند. حتی گاهی برای پلاکت در برخی موارد و گروه‌های خونی، از اهداکنندگان درخواست اهدا می‌کنیم که بلافاصله مراجعه می‌کنند. همیشه به محض درخواست از مردم به سرعت خودشان را می‌رسانند و خون اهدا می‌کنند.
شبَّر با بیان اینکه خون محصولی است که فقط از انسان قابل دریافت است و ماده حیاتی است که سلول‌های زنده دارد و تا به امروز خون ساخته شده نداریم، گفت: خون قطعا در داخل کشور مصرف می‌شود و ما نمی‌توانیم خون را به کشورهای دیگر بفرستیم، حتی اگر نیاز داشته باشند. شرایط خاص اقلیمی، اپیدمیولوژیکی، شرایط خاص پزشکی و... هر کشور، مختص همان کشور است و آزمایشاتی که بر روی خون‌ها انجام می‌دهیم، مختص مردم خودمان است و بر همین اساس است که وقتی گردشگری می‌آید نمی‌توانیم از او خون دریافت کنیم.
رشد ۱۴ درصدی اهدای خون در تهران در سال ۱۴۰۱
مدیرکل انتقال خون استان تهران با اشاره به وضعیت اهدای خون در تهران در ۱۱ ماه ابتدایی امسال نسبت به ۱۱ ماه سال گذشته، گفت: میزان مراجعه ما در ۱۱ ماه سال ۱۴۰۰، ۳۷۰ هزار مورد بود که در سال ۱۴۰۱، ۴۲۸ هزار مراجعه داشتیم که رشدی معادل ۱۵.۷ درصد رشد داشته است. از این تعداد در سال ۱۴۰۰، ۲۹۸ هزار واحد خون اهدا شده که این میزان در ۱۱ ماهه اول ۱۴۰۱ بالغ بر ۳۴۰ هزار و ۸۰۰ واحد خون اهدا شده بوده است و در این زمینه نیز رشدی معادل ۱۴ درصد را در اهدای خون در استان تهران در سال جاری نسبت به سال قبل داشته‌ایم. در عین حال امسال خون بیشتری هم توزیع کرده‌ایم؛ به طوری که در ۱۱ ماهه ۱۴۰۰، ۳۲۷ هزار واحد خون در بیمارستان‌ها توزیع کردیم، اما امسال ۳۷۷ هزار واحد خون توزیع شده است که با کمک استان‌های دیگر بوده است و در این زمینه رشدی بالغ بر ۱۵ درصد بوده است.
تامین و توزیع ۱۰۰ درصدی نیاز خون بیمارستان‌ها در سال جاری
شبَّر با بیان اینکه در برخی سال‌ها توزیع خون و فرآورده نسبت به درخواست خونی که وجود داشته، کمتر بوده است، گفت: این در حالی است که در سال ۱۴۰۱ توزیع خون به درخواست‌مان بالا بوده و هرچه بیمارستان‌ها در تهران خون خواستند، به صورت ۱۰۰ درصد توزیع و تامین کرده‌ایم. در عین حال در زمینه اهداکنندگان بار اولی ما در سال جاری، نسبت به سال قبل حدود ۲۰ درصد افزایش داشتیم و اهداکنندگان باسابقه ما حدود ۱۵ درصد بیشتر مراجعه کرده‌اند. همچنین در سال ۱۴۰۱ نسبت به سال قبل حدود ۱۴ درصد افزایش اهدای خون بانوان را در استان تهران داشته‌ایم. در زمینه اهدای پلاکت نیز در سال جاری نسبت به سال قبل ۱۳ درصد رشد داشته‌ایم و هشت درصد بیش از سال قبل پلاکت را تامین و توزیع کردیم. در زمینه اهداکنندگان مستمر که اهداکنندگانی هستند که در سال دوبار خون اهدا کنند نیز ۱۱ درصد افزایش اهدای خون داشته‌ایم.
شبَّر با بیان اینکه باید توجه کرد که یک واحد خون می‌تواند باعث نجات سه نفر شود، درباره پویش‌های انتقال خون در سال نو، گفت: برای بهار و ماه رمضان پویشی برای اهدای خون داریم. شب‌های ماه رمضان و شب‌های قدر ساعات کاری انتقال خون افزایش می‌یابد تا مردم بتوانند نذر خون انجام دهند.
وی در پاسخ به سوالی درباره وضعیت گسترش مراکز اهدای خون در تهران و همچنین بحث نیروی مورد نیاز این حوزه، گفت: در حال حاضر پیگیر هستیم که اگر در شهرستان‌های مختلف مکان خوبی در اختیار ما قرار دهند، امکانات این را داریم که مراکز جدید راه‌اندازی کنیم. به هر حال ما باید در دسترس‌تر باشیم و مراکز خون ما دسترس‌پذیرتر باشند. باتوجه به فواصل زیاد تهران و بار ترافیکی که وجود دارد، همیشه این مشکل هست که برای مراجعه جهت اهدای خون باید وقت زیادی گذاشته شود. حال هرچه مراکز ما به محل سکونت افراد نزدیک‌تر باشد، بهتر و راحت‌تر می‌توان خون دریافت کرد. اخیرا در پاکدشت مرکز جدیدی را ایجاد کردیم. همچنین پیگیریم تا در اسلامشهر اگر جای مناسبی به ما اختصاص دهند، مرکز اهدای خون ایجاد کنیم.
شبَّر افزود: در زمینه نیرو در انتقال خون، یکی از امتیازات ما این است که می‌توانیم از نیروهای طرحی وزارت بهداشت استفاده کنیم که کمک زیادی به ما می‌کنند. در عین حال درخواست‌مان را بر اساس نیاز انتقال خون تهران برای جذب نیرو اعلام کردیم که باید دید چه اقداماتی انجام می‌شود. در عین حال فعلا ۵۰۰ نیرو در تهران داریم که برای ۱۵ پایگاه فعال‌مان کافی است.
وی همچنین گفت: در زمینه مسائل فنی و علمی انتقال خون ایران شانه به شانه پیشرفته‌ترین کشورهای جهان هستیم. در سطح بالایی از نظر استانداردهای محصولات خون قرار داریم و کاملا استانداردهای سازمان جهانی بهداشت را رعایت می‌کنیم. از بهترین اهداکنندگان در جهان برخورداریم. به دلیل رعایت‌هایی که در فرهنگ و دین ما وجود دارد، خون بسیار سالمی داریم؛ به طوری که برای تولید داروهای مبتنی بر پلاسما از ما درخواست دارند.
