ایلان ریو ماسک یک کارآفرین و شخص نامدار در زمینهٔ تجارت محسوب میشود. او بنیانگذار، مدیرعامل و مهندس ارشد اسپیساکس؛ سرمایهگذار، مدیرعامل و طراح محصولات تسلا، آیانسی؛ بنیانگذار دبورینگ کمپانی و یکی از بنیانگذاران مشترک نیورالینک و اوپنایآی است.
شاید ماسک نخستین مدیر تجاری آمریکایی یا سلبریتی نباشد که درگیر سیاست خارجی میشود اما ثروت و تمایلش به شیطنت، اگر نخواهیم به قراردادهای دفاعی چند میلیارد دلاری او اشاره کنیم، باعث میشود نتوان ماسک را نادیده گرفت.
طی ماههای گذشته ماسک با سهامداران توییتر دیدار کرد و به دنبال جلب حمایت آنها از پیشنهاد خریدش برآمد. او معتقد بود که توییتر باید یک شرکت خصوصی شود تا بتواند رشد کرده و به یک پلتفرم واقعی برای آزادی بیان تبدیل شود. پس از پیشنهاد خرید توییتر، بسیاری از سهامداران سراغ توییتر رفته و از این شرکت خواستند اجازه ندهد فرصت برای یک قرارداد، از دست برود. با این حال هیات مدیره توییتر تصمیم گرفت با ماسک گفتوگو و اطلاعات بیشتری درباره توانایی وی برای تکمیل این قرارداد دریافت کند.
پس از آن اعلام شد ایلان ماسک برای خرید توییتر به ارزش ۴۴ میلیارد دلار قرارداد بسته و این لحظه مهمی برای شرکت ۱۶ ساله توییتر بود که به یکی از تاثیرگذارترین صحنههای عمومی جهان تبدیل شده و با سلسله چالشهایی روبرو شده بود. اما ماسک که خود را مدافع سرسخت آزادی بیان میدانست، از نظارت بر محتوا در توییتر انتقاد کرده و میخواهد الگوریتم اولویت دهنده توییتها عمومی باشد و با دادن قدرت بیش از حد در این سرویس به شرکتهایی که تبلیغ می کنند، معترض بود.
در ادامه محافظه کاران از چشم انداز کنترلهای کمتر به وجد آمدند در حالی که برخی از مدافعان حقوق نگران افزایش نفرت پراکنی بودند تا اینکه ماسک در بیانیهای اعلام کرد آزادی بیان بستر یک دموکراسی کارآمد است و توییتر میدان شهر دیجیتالی است که در آن مسائل مهم آینده بشریت به بحث گذاشته میشوند و به توییتر هشدار داد اگر این شرکت اطلاعات مورد درخواست وی درباره حساب های جعلی را فراهم نکند، ممکن است قرارداد خرید ۴۴ میلیارد دلاری این شرکت شبکه اجتماعی را فسخ کند و این مسئله گفته شد که ممکن است خرید توییتر اتفاق نیافتد.
اما تهدید ایلان ماسک برای برهم زدن قرارداد با ریزش ارزش سهام شرکتهای فناوری از جمله شرکت خودروسازی برقی تسلا به دلیل نگرانی سرمایه گذاران نسبت به کندی رشد اقتصادی و نرخ بهره بالاتر در مواجهه با تورم بیسابقه، همزمان شد. وکلای ماسک هم در نامه به توییتر، درخواستش برای جزییات مربوط به حسابهای ربات را مورد تاکید قرار داده و اعلام کردند او حق دارد به قرارداد خرید خاتمه دهد زیرا توییتر با عدم ارائه اطلاعات درخواستی او، تعهدات خود را به شکل آشکاری زیرپا گذاشته است؛ توییتر هم در پاسخ به این نامه، در بیانیهای اعلام کرد قصد دارد این توافق را بر اساس شرایط توافق شده کامل کند همچنین این شرکت به فراهم کردن اطلاعات به ماسک برای اجرای این معامله مطابق با شرایط توافق شده، ادامه خواهد داد.
اندکی بعد پولدارترین مرد جهان اما اعلام کرد قرارداد خرید توییتر را لغو میکند زیرا این شرکت شبکه اجتماعی مفاد متعدد توافق خرید را نقض کرده و طبق ادعای وکلایش توییتر در پاسخگویی به درخواستهای متعدد اطلاعات درباره حساب های ساختگی یا ربات در این پلتفرم که برای کارآیی تجاری این شرکت اهمیت دارد، کوتاهی کرده است.
یکی دیگر از دلایل کنارهگیری این توافق اینطور اعلام شد که توییتر، مدیران ارشد و یک سوم از تیم مستعد خود را اخراج کرده که نقض تعهد توییتر برای حفظ تشکیلات فعلی خود است. به دنبال بحبوحه حقوقی توییتر با ایلان ماسک و افشاگری مدیر امنیتی سابق این شرکت، افزایش استعفای کارمندان این شبکه اجتماعی افزایش مشاهده شد.
مدیران توییتر در جلسهای که با کارمندان این شرکت داشتند، اعلام کردند نرخ کاهش کارمندان در حال حاضر ۱۸.۳ درصد است؛ کارمندان توییتر به رویترز گفتند ماهها سردرگمی مربوط به خرید توییتر توسط ایلان ماسک، باعث شده بعضی از کارمندان از توییتر فراری شوند. پاراگ آگراوال، مدیرعامل توییتر، تلاش کرد به کارمندان این شرکت اطمینان دهد که اتهامات وارد شده توسط زاتکو، از نظر بنیادی، فنی و تاریخی، نادرست است.
از سوی دیگر بر اساس توافق خرید، اگر ماسک نمیتوانست قرارداد خرید را به دلایلی مانند مشکل تامین فاینانس یا مخالفت رگولاتوری، تکمیل کند باید یک میلیارد دلار خسارت به توییتر پرداخت کند اما اگر ماسک خود به این قرارداد خاتمه دهد، پرداخت چنین خسارتی در کار نخواهد بود. در مقابل توییتر از استخدام شرکت حقوقی "واچتل، لیپتون، روزن اند کاتز" برای شکایت از ایلان ماسک که از قرار داد ۴۴ میلیارد دلاری خرید این شرکت اجتماعی پا پس کشیده بود، خبر داد. این شرکت با استخدام "واچتل" به وکلایی نظیر بیل ساویت و لئو استراین دسترسی پیدا خواهد کرد که به عنوان رئیس دادگاه دِلاویر عمل میکنند که به این پرونده در آنجا رسیدگی خواهد شد.
ای پایان ماجرا نبود و پس از مدتی ایلان ماسک دوباره موضع خود را تغییر داد و اعلام کرد آماده خرید توییتر است. او پیشنهاد کرد توافق ۴۴ میلیارد دلاری اولیه برای خرید توییتر را ادامه دهد و خواستار پایان شکایت این شرکت برای دریافت خسارت از او شد؛ چنین توافقی، ایلان ماسک را مسئول یکی از پرنفوذترین پلتفرمهای شبکه اجتماعی جهان می کند و به ماهها دعوای حقوقی که به برند توییتر صدمه زده و ماسک را برای رفتار دمدمی شهره کرده بود، پایان می دهد. اما گزارشها حاکی از آن است توافقی ایجاد نشده و مشخص نیست در نهایت چه تصمیمی گرفته میشود همچنین به تازگی توییتر در اسناد دادگاه اعلام کرد مقامات فدرال سرگرم تحقیق از ایلان ماسک به دلیل رفتارش در قرارداد خرید ۴۴ میلیارد دلاری این شرکت شبکه اجتماعی، هستند.
ماسک توییتر را دارایی توصیف کرد که برای مدت طولانی سرزندگی نداشت و گفت واضح است که من و سرمایه گذاران دیگر اکنون پول اضافی برای خرید توییتر پرداخت می کنیم اما پتانسیل بلندمدتی که توییتر دارد، از نظر من از ارزش فعلی آن بسیار بزرگتر است. گفته می شود او در تلاش برای تهیه پول برای خرید توییتر است و بعضی از کارشناسان می گویند ممکن است مجبور شود حدود سه میلیارد دلار سهام تسلا را پس از انتشار گزارش سه ماهه این شرکت، بفروشد.
ماجراهای اظهارات توییتری ماسک به خرید این شبکه اجتماعی ختم نشده و طبق اعلام بلومبرگ، پولدارترین مرد جهان این اواخر وارد حوزه ژئوپلیتیکی پرخطر شده و پیشنهادهایی را به روسیه برای پایان جنگ در اوکراین و حل و فصل مسئله حاکمیت تایوان، داده است. توییتها و اظهارنظرهای عمومی ایلان ماسک، روسای جمهور و وزیران خارجه در سراسر اروپا را عصبانی کرده و به شکل ناخوشایندی، تحسین رقبای آمریکا را برانگیخته است.
ایلان ماسک ظاهرا با توییتهایش جنجال به پا کرده است و اخیرا تهدید کرد حمایت مالی برای سرویس اینترنت ماهوارهای استارلینک شرکت اسپیس ایکس در اوکراین را قطع خواهد کرد.
این واکنشهای ماسک به جایی رسیده که به تازگی اعلام شد مقامات دولت بایدن در حال بررسی این مسئله هستند که آیا بعضی از فعالیتهای تجاری ایلان ماسک مانند قرارداد خرید توییتر و شبکه ماهوارهای استارلینک اسپیس ایکس، باید هدف بازبینی ملی قرار بگیرد؟
منابع آگاه به بلومبرگ گفتند بحث درباره بازبینی فعالیتهای تجاری ماسک در مراحل اولیه قرار دارد و مقامات دولت آمریکایی در حال بررسی ابزارهایی است که به دولت فدرال اجازه میدهد برای بازبینی فعالیتهای تجاری او از آنها استفاده کنند؛ اما یک احتمال برای بازبینی فعالیتهای ایلان ماسک، استفاده از قانون مربوط به سرمایه گذاری خارجی در آمریکاست که تحت مجموعه وزارت خزانهداری قرار میگیرد.