به طور کلی فعالیت‌های اقتصادی کشورها به دو بخش رسمی و غیررسمی تقسیم می‌شوند و بررسی این مساله به لحاظ اقتصادی دارای اهمیت فراوانی برای تصمیم سازان، سیاستگذاران و متخصصان بازار کار است.
بازار کار کشورهای درحال توسعه در سالهای اخیر با گسترش پدیده‌ای به نام اشتغال و بخش غیررسمی روبه رو شده است. امروزه بخش غیررسمی به عنوان بخشی مهم و جدایی ناپذیر از زندگی اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و اقتصادی بازار کار کشورها محسوب می‌شود که نقش مهمی در ایجاد اشتغال و درآمد، تولید و افزایش تولید ناخالص ملی ایفا می کند.
اشتغال غیررسمی به مشاغلی اشاره دارد که عمدتا فاقد حمایت‌های اساسی اجتماعی یا قانونی و مزایای شغلی است. منظور از اشتغال غیررسمی، فعالیت‌هایی است که در بنگاه‌ها، سازمان‌ها یا موسسات خصوصی ثبت نشده یا مشمول حسابداری نمی‌شود و درصورت دریافت حقوق و دستمزد، حق بیمه و بازنشستگی از سوی کارفرما واریز نشود. همچنین فعالیت‌هایی که فاقد کارفرما و به شکل کارکن مستقل بوده و پرداخت مالیات یا حقوق دولتی در آن به ندرت دیده می شود.
مرکز برنامه‌ریزی و اطلاعات راهبردی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در گزارشی با استناد به گزارش مرکز آمار ایران نتایج تفصیلی اشتغال و بخش رسمی و غیررسمی در سالهای ۱۳۹۸ تا ۱۳۹۹ را منتشر کرده است.
به موجب این گزارش، در سال ۱۳۹۸ سهم جمعیت شاغل کشور از اشتغال رسمی ۴۰.۷ درصد و از اشتغال غیر رسمی ۵۹.۲ درصد بوده است.
این آمار به تفکیک جنسیت حاکی از آن است که ۴۱.۶ درصد شاغلان بخش رسمی را مردان و ۳۶.۶ درصد را زنان تشکیل می دهند اما در بخش غیررسمی، زنان با ۶۳.۴ درصد بیشترین درصد شاغلین غیررسمی را به خود اختصاص داده اند.
در سال ۱۳۹۹ اگر چه آمار اشتغال غیررسمی نسبت به سال ۱۳۹۸ اندکی کاهش داشته اما همچنان بر اشتغال رسمی پیشی دارد به نحوی که بررسی سهم جمعیت کشور بر حسب وضع اشتغال رسمی یا غیر رسمی در سال ۱۳۹۹ بیانگر آن است که ۴۲ درصد شاغلان در بخش رسمی و ۵۸ درصد در بخش غیر رسمی اشتغال به کار دارند.
بررسی آمار به تفکیک جنسیت در سال ۱۳۹۹ نیز از پایاپای بودن سهم مردان و زنان در اشتغال رسمی و غیر رسمی حکایت دارد.
نتایج این گزارش نشان می دهد که طی سال ۱۳۹۹ بیش از ۹ میلیون و ۷۶۷ هزار نفر در بخشهای رسمی و بیش از ۱۳ میلیون و ۴۹۰ هزار نفر در بخشهای غیررسمی فعالیت داشتند و بیشترین تعداد شاغلان در هر دو بخش رسمی و غیررسمی متعلق به بخش خدمات بوده است.
به گزارش ایسنا، آمار شاغلان بخش غیر رسمی طی سالهای ۱۳۹۸ تا ۱۳۹۹ نسبت به بخش رسمی افزایش داشته است.
