مهدی ذاکریان با اشاره به تصمیم ایران و آمریکا برای بازگشت به میز مذاکرات برای احیای برجام که از زمستان گذشته متوقف شده بود، با تاکید بر اینکه "هر مذاکره‌ای را باید به فال نیک گرفت" اظهار کرد: در روابط بین‌الملل آسان‌ترین و کم هزینه‌ترین راه برای حل مشکلات و مسایل بین‌المللی گفت‌وگو است و بدترین و نامناسب‌ترین شیوه جنگ و درگیری و ترک میز مذاکره است.
وی ادامه داد: در زمستان گذشته طرف‌ها تقریبا به جمع‌بندی نهایی رسیده بودند اما روند کار متاسفانه متوقف شد و تا جایی که در خبرها و تحلیل‌ها و مواضع می بینیم در این سه ماه ایران نتوانست بر خواسته‌ها و امتیازات مدنظرش بیفزاید. شاید در آن مقطع امکان جبران برخی خسارت‌ها هم وجود داشت اما الان بعید می‌دانم چنین امکانی باشد.
این کارشناس مسایل بین‌الملل تصریح کرد: متاسفانه در سه ماهه گذشته روند به شکلی پیش رفته است که آمریکا این ادعا را پیش برده است که ایران درخواست فرابرجامی دارد و مانع توافق است و کشورهای اروپایی هم با آن در این رابطه همراهی کردند. در حالی که آنها عامل وضعیت فعلی در برجام هستند. علاوه بر این تعاملات بین ایران و آژانس هم پیچیده شده است و الان باید اقداماتی برای راستی آزمایی انجام شود. به عبارتی معتقدم ایران بین جنگ و مذاکره است و این وضعیت خوبی نیست با این حال همین قدر که مذاکرات به طور حضوری با محوریت ایران و آمریکا از سر گرفته می شود خوب است.
ذاکریان درباره تلاش آمریکا برای مقصر جلوه دادن ایران در رابطه با وضعیت برجام و مذاکرات گفت: یک کشور برای متهم کردن کشوری دیگر اقداماتی را انجام می دهد اما مهم این است که کشورهای دیگر تا چه اندازه با اقدام آن کشور علیه کشور ثالت همراهی و موافقت داشته باشند. الان دوره ترامپ نیست که برداشت او مورد قبول کشورهای دیگر به ویژه هم‌پیمانان اروپایی آن نباشد، الان وضعیت متفاوت است و دیگر کشورها با آمریکای بایدن همراهی دارند. برداشت آمریکا از روند مذاکرات برجامی الان در سطح بین‌الملل مقبولیت دارد و مقامات دستگاه سیاست خارجی و دولت باید به این مساله توجه جدی داشته باشند تا کشور از این منظر متضرر نشود.
وی تاکید کرد: متاسفانه در از دست دادن همراهی کشورها همین بس که حتی روسیه که گمان می رفت با ایران همراهی جدی و واقعی دارد، تحت تاثیر بحران اوکراین قرار گرفت و گفت اگر ایران بخواهد از قبل برجام، نفت بفروشد منافع ما تامین نمی‌شود پس برجام را نمی پذیریم؛ این رفتار زشتی بود.
این استاد دانشگاه با اشاره به کاهش همکاری‌های ایران و آژانس در سه ماهه گذشته تصریح کرد: ایران از آغاز تا امروز هر وقت با آژانس همکاری نکرده است، هیچ چیز به دست نیاورده است. کسانی که تصمیم‌گیران ایرانی را تحریک کرده و می کنند که از ان پی تی بیرون بیایم و گروسی را به کشور راه ندهیم یا بازرسان را اخراج کنیم و غیره، سبب ساز اقداماتی شده‌اند که به ضرر ایران بوده است و نتیجه آن چیزی جز قطعنامه‌های تحریمی و فشار بیشتر علیه ایران نبوده است.
ذاکریان درباره موافقت ایران و آمریکا و اتحادیه اروپا با برگزاری دور تازه مذاکرات در قطر گفت: امروز قطر با وجود اینکه کشوری بسیار کوچک در منطقه است اما از جایگاه سیاسی و اقتصادی خوبی برخوردار است. اما این جایگاه لزوما به خاطر اقدامات و سیاست‌های این کشور نبوده است بلکه بخش قابل توجه آن به خاطر انزوای ایران در سال‌های اخیر و فشارهای اقتصادی بوده است که تحت تحریم‌ها به ایران وارد آمده است. قطر بر خلاف ایران توانست روابط خود با عربستان را به حالت عادی برگرداند و همین باعث شده تا فشارها به این کشور در منطقه و جهان کاهش یابد. اما ایران هنوز درگیر اختلافاتش با عربستان است.
وی تصریح کرد: اینکه کشوری کوچک می‌تواند آمریکا و ایران را دور یک میز جمع کند قابل توجه است؛ چه بسا در آینده میانجی ایران و عربستان هم قطر شود.
این استاد دانشگاه با انتقاد از حضور واسطه‌ها میان ایران و آمریکا در بحث برجام با تاکید بر اینکه این واسطه گری منافع ما را تامین نمی کند، گفت: در حالی که قبلا ایران و امریکا بر سر برجام مذاکره می‌کردند و نتیجه هم داشت، چرا الان نمی‌تواند در چارچوب برجام با هم مذاکره کنند؟ واسطه‌گری اروپا یا روسیه یا هر کشور و گروه دیگری منافع ایران را تامین نمی‌کند؛ این مساله دیگر ثابت شده است.
ذاکریان گفت: در شرایطی که نسبت به سه ماه گذشته، اختلاف‌ها میان ایران و آمریکا بر سر برجام به قوت خود باقی است و شرایط تحت الشعاع قطعنامه شورای حکام و کاهش همکاری‌ها با آژانس حساس تر شده، نیاز است تا ایران و آمریکا صریح و شفاف با هم گفت‌وگو کنند.
