زهرا شمس احسان در تذکر پیش از دستور خود در جلسه امروز شورای شهر تهران با اشاره به فرا رسیدن روز ملی جمعیت گفت: باید یادآور شوم مقام معظم رهبری در سال ۱۳۹۳ با ابلاغ سیاستهای حوزه خانواده مبنی بر پویایی، بالندگی و جوانی جمعیت و تاکید معظم‌له بر افزایش نرخ باروری به بیش از سطح جانشینی، رفع موانع ازدواج، تسهیل و ترویج تشکیل خانواده و... حجت را بر همه ما تمام کرده‌اند.
وی با بیان اینکه این دغدغه مهم در مجلس شورای اسلامی پیگیری و منجر به تصویب قانون «حمایت از خانواده و جوانی جمعیت» شد، اظهار کرد: مصوبه «الزام شهرداری تهران به تشکیل ستاد مدیریت جمعیت شهر تهران» در سال ۱۳۹۴، شهرداری تهران را ملزم به تشکیل ستاد مدیریت جمعیت و اقداماتی نظیر ارائه خدمات بهداشتی در جهت سلامت باروری و فرزندآوری، ارائه مشوق های عملی و رفع موانع ازدواج، تشویق و ترویج خانواده، استفاده از فضاهای مناسب در اختیار به‌منظور برگزاری مراسم ازدواج جوانان و ... کرده است؛ اما در تمام این سالها تنها یک جلسه ستاد جمعیت آنهم در سال ۹۸ تشکیل شده و هنوز گزارشی از اقدامات انجام شده و نتایج و اثرات آن ارائه نشده است.
عضو شورای شهر تهران افزود: در دوره مدیریت جدید نیز تا این تاریخ هنوز جلسه ستاد مدیریت جمعیت برگزار نشده است و البته لازم می دانم از دغدغه شهردار در خصوص مساله جوانی جمعیت و عزم ایشان به راه اندازی قرارگاه جمعیت در شهر تهران تشکر کنم. گرچه اطمینان داریم این دغدغه برای ایشان و مدیران ارشد تحت امرشان وجود دارد با این حال عنصر «زمان» مهمترین مولفه در موضوع جمعیت است که اقدامات عاجل و البته کارشناسی را به یک فوریت غیر قابل انکار بدل کرده است و در اینجا به عنوان عضو ستاد مدیریت جمعیت لازم می دانم چند نکته را به جهت تاکید بر اهمیت موضوع اشاره کنم چرا که بر اساس گزارشهای مرکز مطالعات راهبردی جمعیت در سال ۱۳۹۹، نرخ رشد جمعیت (۰.۶ درصد) و نرخ باروری (۱.۶ فرزند به ازای هر زن) بوده که به پایین ترین میزان خود در تاریخ کشور رسید و در سال ۱۳۹۹ نرخ باروری در تهران (۱.۳ فرزند به ازای هر زن) که پایین‌تر از میانگین کشور بود و نرخ ازدواج نیز با وجود رشد ۴.۴ درصدی در کل کشور، در شهر تهران ۰.۵۸ درصد کاهش داشته است. بررسی شاخصهای سالمندی جمعیت نیز نشان می دهد تعداد مناطق با بیش از ۱۰ درصد جمعیت بالای ۶۵ سال از ۳ منطقه در سال ۱۳۹۰ به ۵ منطقه در سال ۱۳۹۵ رسیده است.
وی افزود: گزارشهای مرکز آمار در خصوص بعد خانوار در شهر تهران نشان می‌دهد قریب به ۱۲ درصد از خانوارهای ساکن در شهر تهران تک نفره، حدود ۲۴ درصد دو نفره و ۳۰ درصد سه نفره هستند. به عبارتی ۶۶ درصد از خانوارهای تهرانی سه نفر و کمتر جمعیت دارند. در برخی مناطق شهر تهران نظیر منطقه ۷ بیش از ۲۰ درصد از جمعیت منطقه را خانوارهای تک نفره تشکیل می دهند و بررسی آمارهای مربوط به سالهای ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۵حاکی از آن است که سهم خانوارهای دو و سه نفره افزایش یافته و در مقابل سهم خانوارهای چهار نفره کاهش یافته است که نشان دهنده‌ی کوچک شدن بعد خانوار در شهر تهران می‌باشد.
شمس احسان افزود: انتظار می رود شهرداری تهران حداکثر ظرفیتهای خود را برای تشکیل خانواده و جوانی جمعیت بکار گیرد. در این برنامه ریزیها حتماً باید به الزامات و پیش نیازهای افزایش جمعیت و آماده سازی شهر برای این تغییرات توجه شود. این مهم وظیفه ما را به عنوان متولی مدیریت شهری بیش از پیش برجسته می‌کند. در این راستا پیشنهاد می‌شود که با توجه به تنوع جمعیتی از جمله افزایش آمار سالمندی در کلانشهر تهران، در راستای تحقق دسترس پذیری، امکان بهره مندی حداکثری از فضاهای عمومی شهر اعم از پیاده روها، بوستان ها، ناوگان حمل و نقل عمومی و... جهت تسهیل تردد افراد فراهم شود.
وی ادامه داد: شهردار تهران علاوه بر موضوعات فوق الذکر، حوزه های ذیل را با هدف تحکیم بنیان خانواده و کنشگری در بحث جمعیت در دستور کار مدیریت شهری قرار دهد و گزارشی از آخرین اقدامات انجام شده و برنامه های شهرداری تهران برای سال جاری را به کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای اسلامی شهر تهران ارائه کند و اختصاص حداقل یک چهارم از سهمیه فضاهای تبلیغات فرهنگی شهرداری تهران به موضوع تقویت بنیان خانواده، جوانی جمعیت و احیاء ارزش های اسلامی-ایرانی حاکم بر نهاد خانواده مهم است. همچنین برگزاری دوره ها و کارگاه‌های آموزشی مهارت های تعامل با خانواده و تربیت فرزندان بر اساس برنامه‌های آموزشی تدوین‌شده در تمامی سراهای محلات شهر تهران و سایر مراکز ذی‌ربط با محوریت مادران لازم است.
عضو شورای شهر تهران افزود: راه‌اندازی نظام جامع ارائه خدمات سلامت روان شامل خدمات مشاوره روانشناسی و خانواده در همه سراهای محلات شهر تهران با همکاری وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و سازمان بهزیستی و انجام اقدامات لازم به منظور مشارکت با بخش خصوصی و یا خرید خدمات جهت تأمین مهد کودک برای نگهداری کودکان مادران شاغل در شهرداری تهران و سازمان و موسسات تابعه در سطح مناطق ۲۲ گانه و همچنین بازنگری در اسناد طرح های توسعه شهری از جمله طرح های جامع و تفصیلی جهت بازنگری در ضوابط و رفع محدودیت های ساخت و سازهای کوچک مقیاس با هدف تامین مسکن برای زوج های جوان پیشنهاد می شود.
