گزارش مرور اخبار کتاب در این هفته، به طور مشخص به اتفاقات رخ داده در بیست و نهمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران اختصاص دارد. به این ترتیب مرور اخبار این هفته را با خبر مربوط به سخنان همایون امیرزاده رئیس شورای نظارت و ارزیابی نمایشگاه در نشست خبری اش در نمایشگاه آغاز می کنیم.
این نشست خبری روز یکشنبه ۱۹ اردیبهشت در ستاد خبری نمایشگاه و در جمع خبرنگاران برگزار شد و این مقام مسئول در آن، درباره اینکه گفته می شود دادستانی تهران فهرست ۳۲۰ عنوان کتاب را به مسئولان نمایشگاه کتاب تهران ارائه داده تا نسبت به جلوگیری از عرضه آنها در نمایشگاه بیست و نهم اقدام کند، آیا چنین موردی صحت دارد و کم و کیف آن چگونه است؟ گفت: من ترجیح اولم این است که بعد از نمایشگاه کتاب به این سوال به صورت تفصیلی تر جواب دهم. با این حال در مجموع نقش سازمان‌های مختلف و نهادهای نظارتی و حضورشان در نمایشگاه بیست و نهم تهران به مراتب مدیریت شده تر از دوره‌های قبلی این نمایشگاه و حتی دو، سه سال اخیر بوده است.
وی با بیان اینکه گفتگوهای زیادی با این نهادها نظارتی داشته‌ایم گفت: آماری که در این گفتگوها به دست آمد بسیار کمتر از آن چیزی بود که شما گفتید (۳۲۰ عنوان) و با گفتگوهایی که با این دوستان داشتیم این آمار را به حداقل رساندیم.
تعطیلی ۵ غرفه در نمایشگاه
امیرزاده در بخشی از این نشست خبری، از تعطیلی پنج غرفه و محرومیت دو ناشر از حضور در نمایشگاه آتی، به دلیل عرضه کتاب‌های ناشران دیگر در نمایشگاه امسال خبر داد.
رئیس شورای نظارت و ارزیابی نمایشگاه گفت: پنج ناشر مذکور از بخش ناظران عمومی (از جمله ناشران دانشگاهی) بوده‌اند و قریب به اتفاق تخلفات ناشران یاد شده، عرضه کتاب‌های سایر ناشران بوده است. با این وجود این ناشران، جزو ناشران تعلیقی یعنی ناشرانی که نمی‌توانند در طول سال فعالیت نشر داشته باشند، محسوب نمی‌شوند و آرای صادره هم ناظر بر ۱۰ روز نمایشگاه کتاب است.
غافلگیری مسئولان نمایشگاه از استقبال مردم
بعد از سخنان خبرساز همایون امیرزاده، به سراغ دیگر چهره تاثیرگذار نمایشگاه می رویم و سپس به میزان استقبال مردم از نمایشگاه و همچنین فروش این رویداد در روزهای مختلف برپایی اش می پردازیم.
سید عباس صالحی معاون فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و رئیس نمایشگاه نیز ضمن اعلام تلاش برای درآمدزایی از نمایشگاه کتاب، گفت: جمعیت استقبال‌کننده از نمایشگاه کتاب امسال مجموعه مدیریتی نمایشگاه را غافلگیر کرده است چرا که پیش‌بینی ۳۰ درصد کاهش جمعیت را داشته‌اند.
روز چهارم: خرید بیش از ۲۰ میلیارد تومان با دستگاه های کارتخوان
خبر دیگر این که، مدیرعامل بانک عامل بیست و نهمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران اعلام کرد: تا پایان روز چهارم نمایشگاه، بیش از ۲۰ میلیارد تومان تراکنش خرید کتاب تنها از طریق دستگاه‌های پوز به ثبت رسید.
وی در گفتگویی که با خبرنگار مهر داشت، با بیان اینکه سعی کرده‌ایم بانکداری الکترونیکی را در نمایشگاه امسال کتاب تهران پیاده کنیم، گفت: در همین راستا امسال چهار پیشخوان شهرنت را که در نمایشگاه برپا شده بود، به ۶ واحد افزایش دادیم.
پایان روز پنجم: رسیدن شمار ناشران محروم از نمایشگاه سال آینده به ۴ مورد
در حالی که تا ظهر روز یکشنبه، دو ناشر به دلیل تخلفات نمایشگاهی از حضور در نمایشگاه کتاب سی ام محروم شده بودند، پس از جلسه امروز هیئت رسیدگی به تخلفات ناشران، دو ناشر دیگر هم به این ناشران افزوده شد.
امیرزاده بعد از ظهر یکشنبه، دقایقی پس از اتمام دومین جلسه هیئت نظارت و ارزیابی، اعلام کرد: ۲۰ گزارش مبنی بر عدم رعایت حقوق صنفی ناشران به این هیئت وصول شده بود که تذکرات شفاهی و کتبی به ناشران متخلف داده شد. از این تعداد، ۱۸ ناشر نسبت به رفع اثر و اصلاح تخلف خود، اقدام کردند اما دو ناشر از تمکین به تذکرات هیئت رسیدگی به تخلفات ناشران امتناع کردند که با رای هیئت، غرفه این دو ناشر تعطیل شد. مطابق آرا صادره این دو ناشراز حضور در نمایشگاه آتی کتاب تهران در سال ۹۶ هم محروم شده اند.
به گفته رئیس هیئت رسیدگی به تخلفات ناشران یکی از این ناشران در بخش عمومی و ناشر دیگری در بخش کودک و نوجوان نمایشگاه کتاب تهران فعالیت می کرده اند.
به این ترتیب تعداد ناشرانی که از حضور در سی امین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران محرم شده اند، به ۴ ناشر افزایش یافت.
روز پنجم: گذشتن تعداد تراکنش های مالی از ۵۰۰ هزار رکورد
تا روز دوشنبه ۲۰ اردیبهشت که مصادف با ششمین روز برپایی نمایشگاه بود، تعداد تراکنش های مالی نمایشگاه از مرز ۵۰۰ هزار رکورد گذشت.
بازدید ۵۰۰ هزار نفر از نمایشگاه
رضا قدیمی مدیرعامل شرکت ساماندهی صنایع و مشاغل شهرداری تهران هم در گفتگویی که با خبرنگار مهر داشت، از بازدید ۵۰۰ هزار نفر از نمایشگاه تا روز دوشنبه این هفته خبر داد.
روز ششم: فروش کتاب در نمایشگاه رکورد زد
در یکی دیگر از خبرهای این هفته، اعلام شد که دوشنبه ۲۰ اردیبهشت که ششمین روز فعالیت نمایشگاه کتاب تهران بوده است، بالاترین میزان فروش کتاب را برای خود به ثبت رساند. در روز دوشنبه، در بخش ناشران عمومی ۵۲ هزار و ۹۹۲ تراکنش، در بخش ناشران دانشگاهی ۲۹ هزار و ۴۰۸ تراکنش، در بخش ناشران کودک و نوجوان ۱۹ هزار و ۴۷۸ تراکنش، در بخش ناشران آموزشی ۱۱ هزار و ۶۵۵ تراکنش و در بخش ناشران بین الملل ۳۰ هزار و ۵۳۱ تراکنش ثبت شد.
در همین خبر، پیش بینی امیرمسعود شهرام نیا قائم مقام نمایشگاه از فروش امسال نمایشگاه درج شد. وی در گفتگویی که با مهر داشت، گفت: تخمین زده می شود مجموع فروش کتاب در نمایشگاه امسال تا پایان روز گذشته بیش از ۶۰ میلیارد تومان باشد.
پایان روز هفتم: تعطیلی ۱۲ غرفه و محرومیت از حضور در نمایشگاه ۹۶
امیرزاده در پایان روز هفتم برپایی نمایشگاه، عصر سه شنبه ۲۰ اردیبهشت در گفتگویی که با خبرنگار مهر داشت، با ارائه آمار تجمیعی از آراء صادره برای ناشران متخلف در بیست‌ونهمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، گفت: تاکنون ۱۷ رأی صادر شده که از این تعداد، ۱۲ رأی منجر به تعطیلی غرفه تا پایان نمایشگاه و محرومیت از حضور در نمایشگاه آتی کتاب تهران شده است.
پاسخ حسین پور به ابهامات مالی نمایشگاه کتاب
نیکنام حسین‌پور مشاور توسعه منابع انسانی معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و دبیرکارگروه نظارت مالی و اجرایی و عضو شورای نظارت و ارزشیابی بیست و نهمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران در گفتگویی که این هفته با خبرنگار مهر داشت، درباره برخی ابهامات مالی مربوط به قراردادهای ساخت و ساز سالن‌ها از جمله ساخت سالن تشریفات نمایشگاه که ساخت آن به اقوام یکی از مدیران ارشد نمایشگاه سپرده شده، گفت: دلیل نمی‌شود به کسی که از اقوام مسئولان رده بالای نمایشگاه کتاب باشد، به شرط اینکه ضوابط و شرایط نمایشگاه را رعایت کند، کار ندهند.
وی افزود: قبل از شروع هر کاری در این سطح، درباره همه افرادی که با آنها برای ساخت و ساز نمایشگاه قرارداد بسته شده است، مطابق یک چارچوب مشخص استعلام گرفته می‌شود و بعد از این مرحله هم در کمیسیون قراردادهای نمایشگاه، موضوع به طور دقیق‌تر مورد بررسی قرار می‌گیرد که حدود ۱۵ نفر از جمله نفراتی از معاونت امور فرهنگی وزارت ارشاد و موسسه نمایشگاه‌های فرهنگی، عضو آن هستند و در نهایت، قیمتی برای کار محوله، مصوب و کار آغاز می‌شود.
دبیرکارگروه نظارت مالی و اجرایی در پاسخ به اینکه آیا صحت دارد که تنها ساخت سالن تشریفات نمایشگاه ۵۰۰ میلیون تومان هزینه دربرداشته است؟، گفت: خیر. بنده به جرأت می‌گویم که این رقم برای ساخت سالن یادشده هزینه نشده و بسیار کمتر از این رقم است. بر اساس آماری که من دارم، قرار شد متری ۱۰۰ تا ۱۴۰ هزار تومان برای ساخت و ساز این سالن هزینه شود. من گزارش دقیق مربوط به این مورد خاص را متعاقباً در اختیار رسانه‌ها قرار خواهم داد. اساساً سیاست ما صرفه‌جویی در هزینه‌های نمایشگاه کتاب تهران است.
حسین‌پور با اشاره به تاکید رئیس نمایشگاه کتاب تهران بر رعایت شفافیت مالی و نیز دستور وی برای انتشار ریز هزینه‌های نمایشگاه کتاب تهران، در پاسخ به این نکته خبرنگار مهر که با این وجود شنیده‌ها حاکی از آن است که امسال و علیرغم رایگان بودن محل برگزاری نمایشگاه برای ستاد برگزاری، هزینه‌های برپایی این دوره حتی بیشتر از نمایشگاه بیست و هشتم بوده، اضافه کرد: هر جابجایی نمایشگاهی، یکسری هزینه‌ها به دنبال دارد و برخی زیرساخت‌ها از جمله تبلیغات، اطلاع‌رسانی، حمل و نقل ... هزینه‌بر بود.
اختصاص یارانه ۲۰میلیاردی خرید کتاب از نمایشگاه
این هفته اما نشست خبری حسین پور در نمایشگاه هم برگزار شد و این مقام مسئول در نشست خبری خود، با اشاره به تخصیص ۲۰ میلیارد تومان یارانه به مردم جهت خرید کتاب از عدم استقبال کتابداران و اساتید از این یارانه‌ها خبر داد.
سخنان متولی درباره تخلف در تبلیغات نمایشگاه کتاب
خبر دیگر که از سخنان مسئولان نمایشگاه برآمده، درباره ابهامات موجود درباره تبلیغات موجود در نمایشگاه بود. به این ترتیب محمدحسین متولی مدیر کمیته تبلغات و روابط عمومی نمایشگاه کتاب در گفتگویی که با خبرنگار مهر داشت، درباره برخی ابهامات موجود در زمینه جذب کمک‌های تبلیغاتی توسط کمیته‌های نمایشگاه کتاب اظهار داشت: بر اساس مصوبه شورای برنامه‌ریزی نمایشگاه کتاب قرار بر این بود که تمامی قراردادها و پیشنهادات تبلیغاتی تمامی کمیته‌ها و بخش‌های مرتبط با وزارت ارشاد به کمیته تبلیغات که در درون کمیته روابط عمومی شکل گرفته بیاید و پس از تصویب اجرایی شود اما متاسفانه نه هیچ کدام از کمیته‌های نمایشگاه و نه حتی موسسه نمایشگاه‌های فرهنگی در عمل به این مصوبه عمل نکردند و هر کدام کار خود را پیش برده‌اند.
بازدید رئیس سازمان تبلیغات از نمایشگاه
حجت‌الاسلام‌والمسلمین دکتر سید مهدی خاموشی هم روز دوشنبه ۲۰ اردیبهشت از بیست و نهمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران واقع در مجموعه شهر آفتاب بازدید کرد.
ارسال بیش از ۵۰ تن محموله کتاب به استان‌ها
در سه روز اول برپایی نمایشگاه، ۵ هزار بسته و محموله کتاب خریداری شده بازدیدکنندگان در ۴ ایستگاه امانات تحویل گرفته شده است. بیش از ۵۰ تن بسته پستی نیز از نمایشگاه کتاب به سایر نقاط کشور ارسال شد.
تدوین ساختار سازمانی و تشکیلات نهاد کتابخانه های عمومی کشور
دو خبر از اخبار این گزارش، مربوط به فضای خارج از نمایشگاه کتاب می شود که یکی از آن ها مربوط به سخنان علیرضا مختارپور دبیرکل نهاد کتابخانه های عمومی کشور است.
مختارپور در بیست و نهمین یادداشت خود که روز شنبه ۱۸ اردیبهشت منتشر شد، از تدوين ساختار سازماني و تشكيلات تفصيلي نهاد كتابخانه‌هاي عمومي كشور از سوي هيأت امناي كتابخانه‌هاي عمومي كشور خبر داد.
نشست خبری صلاحی و تشریح آخرین وضعیت باغ کتاب
روز شنبه این هفته نشست خبری محمود صلاحی رئیس سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران نیز برگزار شد و صلاحی در جمع خبرنگاران، درباره آخرین وضعیت پروژه باغ کتاب که وی پیشتر وعده افتتاح آن را در اردیبهشت داده بود، گفت: هم اکنون مسئولان باغ کتاب در حال نصب تجهیزات داخلی این مجموعه هستند و بخش تجهیزات فنی آن هم در حال انتقال و حمل به مجموعه باغ کتاب است. این مجموعه در واقع یک فروشگاه دائمی کتاب است که مشتمل بر چهار سالن از جمله تالار علم و سالن تئاتر است و قطعا در ماه های آتی به بهره برداری خواهد رسید.
