زن روستایی اسباب و اثاثیه‌اش را از روی آب جمع می‌کند و گلیم رنگ و رو رفته را روی پرچین خمیده خانه می‌اندازد و خودش هم تکیه می‌زند به دیواری که انگار می‌داند خیلی دوام ندارد، سیل همه‌چیز را یا در خود حل کرد و یا شناور نگه‌داشته است، مثل لبخند محوشده زن روستایی و نگرانی‌هایی که همچنان توی ذهنش معلق است.
ماجرا در روستاهای مختلف غرب و جنوب کشور از لرستان و ایلام گرفته تا خوزستان همین است، خانواده‌هایی که خانه و زندگی‌شان در سیلاب اخیر خسارت‌دیده و حالا کاسه «چه کنم» دست گرفته‌اند.
قربانیان سیلاب از دیروز تا حالا افزایش‌یافته، در ایلام دو نفر دیگر به مجموع کشته‌شده‌ها اضافه‌شده و در لرستان هم پسربچه ۵ ساله‌ای همچنان مفقود است، معلوم نیست باید او را هم به فهرست قربانیان سیلاب اضافه کرد یا همچنان منتظر اجابت دعای خانواده‌اش ماند.
سیلاب طرف چهار روز در برخی استان‌های غربی هر کاری که از دستش ساخته بود انجام داد و حالا رئیس‌جمهوری از مسئولان خواسته است پیگیر حادثه دیدگان باشند.
در حالی مسئولان از خسارت سیلاب به ۱۳۶ شهر و روستای ایران خبر می‌دهد که ناصر چرخساز رئیس سازمان امداد و نجات جمعیت هلال‌احمر گفته است که استان‌های لرستان، ایلام، کرمانشاه، فارس، خوزستان، چهارمحال، همدان، اصفهان، خراسان شمالی و رضوی، کردستان و آذربایجان شرقی طی بارش‌های اخیر متأثر از سیل و آبگرفتگی بوده‌اند.
سردار سرلشکر جعفری فرمانده کل سپاه نیز به فرماندهان سپاه‌های استانی دستور داده است تا در استان‌هایی که درگیر موضوع سیل شده‌اند و یا بیم خطر سیل‌زدگی در آنها وجود دارد از تمام ظرفیت‌های خود برای امدادرسانی به مردم و کمک به مسئولان ذی‌ربط استفاده کنند.
کشته‌ها افزایش یافت
در استان ایلام در طول چند روز اخیر علاوه بر خسارت‌های مالی ناشی از سیلاب، چهار نفر کشته شدند؛ آخرین کشته چوپان ۴۱ ساله‌ای است که صاعقه سراغش را گرفت.
در این میان هنوز جسد دختر ۲۱ ساله میمکی پیدا نشده است، روح‌الله مهردادی رئیس جمعیت هلال‌احمر مهران می‌گوید: با استفاده از سگ‌های زنده یاب تلاش برای پیدا کردن جسد این زن ناپدیدشده ادامه دارد اما احتمال دارد سیلاب جسد را به داخل خاک عراق برده باشد.
لرستانی‌ها هم در جریان سیل این چند روز بعد از کشته شدن دامدار ۲۳ ساله پلدختری حالا نگران پسربچه ۵ ساله‌ای هستند که از دیروز تا حالا خبری از او نیست.
فرمانده انتظامی شهرستان دلفان با یادآوری اینکه نیروهای امدادی در حال پیگیری و تلاش برای یافتن این پسربچه هستند، می‌گوید: خانواده این پسربچه نورآبادی در حاشیه رودخانه بادآور زندگی می‌کنند و بااین‌وجود امکان غرق شدن این پسربچه در رودخانه «باد آور» وجود دارد.
۹۶ ساعت بارندگی
اما عمق خسارات سیلاب آنجا محسوس‌تر می‌شود که هواشناسی لرستان از ثبت ۹۶ ساعت بارندگی پیاپی در این استان خبر می‌دهد و آن را بی‌سابقه ارزیابی می‌کند.
در استان ایلام اداره کل هواشناسی اعلام کرده که از آغاز بارش‌ها در روز یکشنبه تا صبح امروز جمعه بیشترین میزان بارش در آبدانان با ۲۲۳ میلی‌متر ثبت‌شده است. این میزان بارندگی موجب شده که مدیرکل بحران استانداری ایلام اعلام کند این استان رتبه اول را در این زمینه کسب کرده است.
هوشنگ بازوند استاندار لرستان هم از ثبت ۱۶۰ میلی‌متر بارندگی در این استان سخن می‌گوید و معتقد است که این رخداد اتفاق نادری در این استان بوده که حالا در بهار رقم خورده است.
باران در استان‌های غربی هرچقدر که راهش به سمت زاگرس کج شد دست‌هایش یخ کرد، از مرکز استان چهارمحال و بختیاری خبر رسیده که بارش ۱۰ سانتی‌متری برف ثبت‌شده است و در گاماسیاب نیز دانه‌های برف تردد را کند کرده‌اند، اوضاع در کوهرنگ هم مشابه است و یاسوجی‌ها هم تگرگ را تجربه کرده‌اند.
اما ایران‌گردی باران تنها به دامنه‌های زاگرس محدود نشد، از البرز و فارس تا خراسان رضوی و شمالی هم شاهد باران و آبگرفتگی معابر بودند. بارش‌های سیل‌آسا در مشهد که تا پاسی از شب ادامه داشت موجب آبگرفتگی بسیاری از معابر و اختلال در تردد وسایل نقلیه در این شهر و آبگرفتگی بیش از دو هزار واحد صنفی و مسکونی شد.
از خرابکاری‌های سیل که بگذریم، سرریز شدن برخی سدها در استان‌های مختلف ازجمله همدان، ایلام، لرستان و خوزستان را شاید بتوان امیدوارکننده دانست، هرچند هنوز خطر از بیخ گوش سد دز رد نشده است، سدی که وزیر نیرو را به اهواز کشاند.
فرماندار دزفول می‌گوید که خروجی رودخانه دز کاهش پیداکرده ولی سیلاب همچنان به ساحل آسیب می‌زند، البته این به معنای عادی شدن وضعیت رودخانه نیست اما به‌تدریج میزان خروجی آب رودخانه کمتر هم می‌شود.
بارندگی‌های اخیر در استان‌های مختلف اما خسارات دیگری هم به دنبال داشت، مدیرعامل سازمان آتش‌نشانی مشهد گفته است که تغییرات جوی و وزش باد شدید ۱۰۰ حادثه طی شب گذشته در این شهر رقم‌زده و تمامی ۴۵ ایستگاه آتش‌نشانی را به حالت آماده‌باش کامل درآورده است.
معاون امداد و نجات جمعیت هلال‌احمر استان کرمانشاه از خسارت سیلاب به روستائیان حرف به میان آورده و یادآور شده است که ۴۵ خانوار روستای میان تنگ اسلام‌آباد با ۱۶۵ سکنه همچنان به‌صورت کامل در محاصره سیل هستند.
مدیرعامل جمعیت هلال‌احمر خوزستان هم از امدادرسانی به ۶۲۴ خانوار سیل‌زده در قالب دو هزار و ۸۰۸ نفر در شهرهای مختلف خوزستان خبر داده است.
وی البته یادآور شده است که محل زندگی عشایر منطقه صالح شهر در گتوند کامل به زیرآب رفته است و ۲۰ خانوار متشکل از ۱۲۷ نفر از این منطقه به یک مدرسه در منطقه اقماری منتقل شدند.
اما در لرستان خانوارهای عشایری کوچ رو خسارت جدی دیده‌اند تا حاجی مراد بیرانوند مدیرکل امور عشایر بگوید: با توجه به اینکه در فصل کوچ هستیم تعداد زیادی از ۱۳ ایلگاه ما در استان تخریب‌شده‌اند.
این مسئول همین‌طور گفته است که اکثر جاده‌های دسترسی، ابنیه، پل و زیرساخت‌های مناطق عشایری به‌طورکلی از بین رفته و با توجه به اینکه اکثر عشایر در برف‌گیر کرده و چادر خیلی از آنها پاره شده نیاز شدید به وسایل گرمایش به‌خصوص پتو و چراغ و چادر دارند.
در استان ایلام نیز سیل اخیر سبب شده که به بیش از هزار و ۵۰۰ کیلومتر راه‌های استان و هزار کیلومتر راه روستایی و عشایری مناطق مختلف استان آسیب وارد شود، عمق خسارات در بخش کشاورزی ملموس‌تر است به‌طوری‌که مزارع کشاورزی در شهرستان دهلران بین ۵۰ تا ۸۰ درصد خسارت‌دیده‌اند.
استاندار لرستان هم از آبگرفتگی ۱۵۰۰ واحد مسکونی در شهرها و دو هزار واحد مسکونی روستایی خبر داده تا همچنان آب و راه برخی روستاهای این استان قطع باشد.
نام استان | مشکلات ناشی از بارش باران و وقوع سیلاب در استان‌های مختلف کشور |
ایلام | سیل و صاعقه در استان ایلام۴ کشته برجای گذاشته است ۳۶ میلیارد تومان خسارت به شهرستان دهلران راه كمربندی شهر دهلران مسدود شد مصدومیت ۹ نفر در اثر وقوع سیل در دهلران تخریب سه دستگاه پل و خسارت به ۵۰ پل دهلران خسارت ۱۰۰ درصدی به ۵۰ درصد از مزارع آبی کشاورزی دهلران آب شرب مناطق شهری دهلران قطع شد ۱۰۰ کلونی زنبورعسل دره شهر از بین رفت خسارت به مزارع کشاورزی آبدانان ریزش کوه در مناطق مختلف استان ایلام سیل ۱۵ میلیارد ریال خسارت به کشاورزی دهلران وارد کرد آب شهر لومار گل‌آلود شد/ آب‌رسانی توسط تانکرهای سیار به شهروندان قطع شبکه آب شرب ۴۸ روستای ایلام |
| البرز | سیلابی شدن رودخانه‌ها لفزندگی جاده‌ها و کندی تردد در محورهای مواصلاتی آبگرفتگی معابر |
چهارمحال و بختیاری | تردد در جاده‌های ارتباطی استان بسیار کند شد لغزندگی جاده باعث انحراف خودرو شد باران و سیلاب عشایر را زمین‌گیر کرد/ امدادرسانی به ۲۰۰نفر برخی رودخانه‌های چهارمحال و بختیاری در پی بارش رگباری باران سیلابی شدند بارش‌ها موجب خسارت قابل‌توجه به بخش کشاورزی چهارمحال و بختیاری شد |
خراسان رضوی | آبگرفتگی بیش از دو هزار واحد صنفی و مسکونی سقوط درختان و داربست‌های ساختمانی |
خراسان شمالی | تمامی خیابان‌ها و معابر شهر دچار آبگرفتگی شد سیل ۲ خودرو را با خود برد و به ۱۰ واحد مسکونی و باغات و مزارع کشاورزی خسارت زد |
خوزستان | رودخانه دز طغیان کرد مصدومیت ۲ چوپان در شهرستان باغملک پل شناور نصب‌شده روی رودخانه دز را آب‌برد ۱۲ منطقه شهرستان رامهرمز درگیر سیلاب ۴روستای شهرستان شوش تخلیه شد سد دز شاهد کم‌سابقه‌ترین حجم ذخیره آب در تاریخ ۵۰ ساله تعداد ۵۵۹ خانوار گرفتار در سیلاب شهرهای مختلف استان امدادرسانی شدند جاده ارتباطی شوش- دزفول مسدود شد ۴ روستای اهواز در معرض سیل راه‌اندازی سیل بند بر روی رودخانه کارون ۱۳ روستای شوش تخلیه شد/ مزارع به زیر آب رفتند سیل به اهواز رسید/ ۷ روستا تخلیه شد راه‌های روستایی شهرستان دزفول و شوشتر خسارت دیدند پل حمیدیه در محور دزفول به شوش مسدود شد قطعی برق هشت روستای شهرستان اهواز جاده اندیمشک مسدود شد/ اسکان مسافران ۱۴ اتوبوس در مساجد |
فارس | سیلاب ۱۹۸ نفر در فارس را گرفتار کرد امدادرسانی به خانوارهای عشایری کوچ رو و منازل مسکونی شهری گرفتار در سیل و آبگرفتگی |
کردستان | آبگرفتگی معابر |
کرمانشاه | ۴۴خانوار سیل‌زده در کرمانشاه امدادرسانی شدند یک روستای اسلام‌آباد در محاصره کامل سیل است |
کهگیلویه و بویراحمد | بارش مداوم تگرگ خسارت‌های زیادی به محصولات کشاورزی و باغات یاسوج وارد کرد تلفات دام در برخی روستاها |
لرستان | چوپان پلدختری براثر صاعقه جان سپرد مفقود شدن پسربچه ۵ ساله انسداد خط آهن سراسری و لغو حركت همه قطارهای محور جنوب محور پلدختر - خرم‌آباد مسدود شد ریزش کوه در آزادراه خرم‌آباد - پل زال خسارت ۳۰۰ میلیون ریالی به شبکه فشار متوسط و تیرهای برق پلدختر زیر آب رفتن خط اصلی انتقال آب شهر پلدختر براثر طغیان رودخانه کشکان قطعی و فشار پایین آب‌لوله‌کشی شهر پلدختر امدادرسانی هلال‌احمر لرستان به ۱۵۰۰ حادثه‌دیده سیلاب خسارت ۷۰ میلیارد تومانی سیلاب به بخش‌های مختلف دلفان انسداد راه ارتباطی ۸۰ روستای لرستان خسارت ۵ میلیارد تومانی به تأسیسات آب‌رسانی روستایی پلدختر آب آشامیدنی ۱۵ روستا قطع است سیلاب بزرگ‌ترین انارستان ایران را ویران کرد خسارت به تأسیسات برق چهار شهرستان استان آسیب‌دیدگی تجهیزات صداوسیما جاده‌های دسترسی، ابنیه، پل و زیرساخت اکثر مناطق عشایری از بین رفت ۵۵۰ رأس تلفات دام در مناطق عشایری مجتمع‌های پرورش ماهی خسارت دیدند شبکه داخلی معابر ۷۰ روستای لرستان در جریان سیلاب خسارت دید آبگرفتگی سه و ۵۰۰ واحد مسکونی شهری و روستایی ۱۰۰ دهنه پل بزرگ و کوچک تخریب شد ۳۰ کیلومتر از محورهای اصلی و ۲۵۰ کیلومتر از راه‌های روستایی استان خسارت جدی دیدند |
همدان | سیلابی شدن بستر رودخانه‌های نهاوند خسارت به بار آورد خط انتقال آب گاماسیاب براثر سیل و رانش زمین آسیب دید ستاد بحران نهاوند در حالت آماده‌باش است تخلیه اضطراری ۱۵ خانه روستایی به دلیل وقوع سیل در نهاوند بارش شدید برف در گردنه گاماسیاب نهاوند خسارت به اراضی کشاورزی نهاوند |
پیگیری رئیس‌جمهوری
اما آخرین اخبار در مورد واکنش مسئولان به وضعیت سیل‌زدگان در غرب و جنوب ایران حکایت از پیگیری رئیس‌جمهوری در این زمینه دارد. رئیس‌جمهور در تماس تلفنی با معاون اول خود دستورات لازم برای به‌کارگیری همه امکانات به‌منظور رفع فوری مشکلات سیل‌زدگان را صادر کرده است.
حجت‌الاسلام حسن روحانی در ابتدای این گفت‌وگوی تلفنی، در جریان تازه‌ترین اقدامات اجرایی در استان‌های خوزستان، ایلام، لرستان و آذربایجان غربی قرار گرفت و بسیج همه امکانات برای مدیریت سیلاب‌ها را ضروری خواند و با تأکید بر گزارش دهی و اطلاع‌رسانی به‌موقع به مردم، از همه دست‌اندرکاران در استان‌های مذکور خواست با آمادگی کامل تمهیدات و پیش‌بینی‌های لازم را انجام و با مسئولان مربوطه همکاری کنند.
معاون اول رییس جمهوری نیز در این گفت‌وگوی تلفنی، گزارشی از برگزاری جلسه فوق‌العاده ستاد مدیریت بحران کشور و اقدامات استانداری‌ها و به‌ویژه وزارتخانه‌های راه و شهرسازی و نیرو پس از سیل اخیر را ارائه کرده، جلسه‌ای که روز گذشته با حضور وزرای کشور، نیرو، جهاد کشاورزی، رییس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور، دبیر شورای عالی امنیت ملی، رییس سازمان مدیریت بحران کشور، رییس سازمان هواشناسی و نماینده جمعیت هلال برگزار شد.
راهکاری باید...
سیلاب پاییزه و خسارت‌هایش جای خود را به سیلاب زمستانه و قربانیانش داد و حالا تازه‌ترین زخم سیلاب در فصل بهار مهمان تن برخی استان‌های ایران شده است.
حادثه روی حادثه می‌آید و خسارت روی خسارت، به نظر می‌رسد درس‌ها برای «عبرت شدن» در این‌گونه حوادث کم‌کم زیاد شده‌اند، مسئولان باید به فکر راهکاری باشند، علاج واقعه را پیش از وقوع باید کرد.
