علی فریدونی (دبیر نظارت محتوایی بخش بینالملل بیست و نهمین نمایشگاه کتاب تهران) در گفتگو با خبرنگار ایلنا؛ با اشاره به شاخصها و معیارهای مدنظر برای نظارت محتوایی کتابهای خارجی در این دوره از نمایشگاه کتاب تهران، گفت: هماهنگیهای لازم با کمیته ناشران بینالمللی و مدیر این کمیته در خصوص نظارت محتوایی بر آثار این بخش از نمایشگاه کتاب تهران بطور کامل انجام شده است. بحث ارزیابی محتوا و مضمامین کتابهای بخش بینالملل آییننامه و اصولی دارد که توجه به حفظ ارزشهای ملی- دینی- حاکمیتی برخی از سرفصلهای این آییننامهها هستند. درواقع در بحث نظارت بر محتوای کتب خارجی نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران عدم عرضه و توزیع آثاری که به نوعی منجر به تفرقهافکنی مذهبی-قومیتی شود یا ترویجدهنده اندیشههای تکفیری و تروریستی و انحرافی و التقاطی باشد؛ آنهم در شرایط خاصی که خاورمیانه با آن مواجه است از مهترین فاکتورهای مدنظر شورای نظارت محتوایی بخش بینالملل نمایشگاه کتاب بهشمار میرود. همچنین از عرضه کتابهای نافی هنجارها و ارزشهای جمهوری اسلامی ایران نیز جلوگیری به عمل خواهد آمد.
مدیرکل مجامع، تشکلها و فعالیتهای فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ادامه داد: اصول کلی ارزیابیها که عمده شاخصهای آن، ثابت و همانند سال گذشته است نیز توسط شورای سیاستگذاری بیستونهمین نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران و شورای نظارت محتوایی بخش بینالملل نمایشگاه کتاب با همراهی مجامع، تشکلها و فعالیتهای فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از اسفندماه به کمیتهٔ ناشران بینالملل نمایشگاه اعلام شده است. البته با درنظر گرفتن شرایط موجود و برخی مسائل دیگر، ممکن است معیارهای دیگری هم در روند ارزیابی محتوایی این کتابها مدنظر قرار بگیرد.
فریدونی در توضیح روند نظارت بر محتوای کتابهایی که قرار است در بخش بینالملل نمایشگاه کتاب عرضه شوند نیز تصریح کرد: با توجه به اعلام ضوابط و آییننامهٔ شورای نظارت محتوایی بخش بینالملل نمایشگاه کتاب از بهمنماه و اسفندماه کار مرحلهٔ اول ارزیابی و نظارت بخش بینالملل به نوعی از همان زمان آغاز شده است. ناشران محترم حوزهٔ بینالملل نیز به صورت کلی و جزئی در جریان چگونگی روند ارزیابیها قرار گرفته و میگیرند. به عبارت دیگر در مرحلهٔ اول ارزیابیها فارغ از حضور فیزیکی کتاب با توجه به لیستهای ارائه شده کتابها مورد یک نظارت کلی از نظر مضمون و محتوا قرار میگیرند که همزمان با علام دیگر لیستها و ادامهٔ روند ورود کتابها به کشور ادامه مییابد.
وی افزود: در مرحلهٔ بعد که کتابها به گمرک رسید؛ بر حسب شرایط مجدد یک ارزیابی از آنها صورت میگیرد و کتابهایی با مضامین خاص از جمله اسلامشناسی، فرهنگی و مذهبی یک برسی دقیقتر نیز خواهند داشت تا مطابق با آییننامه مشکلی از نظر تفرقهافکنی و ترویج تکفیریگری نداشته باشند. نظارتهای قبل از نمایشگاه البته در طول مدت نمایشگاه نیز در جریان است. با ناشران خارجی که مستقیم در نمایشگاه شرکت میکنند نیز جدای از ضوابط جاری بر موزعان داخلی برخورد نمیشود و تمامی ناشران و کتابهای خارجی تحت نظارت کمیتهٔ بینالملل با نام کتب بینالملل شناخته میشوند.
دبیر نظارت محتوایی بخش بینالملل نمایشگاه کتاب دربارهٔ تخلف دو ناشر بینالملل که از حضور در نمایشگاه بیستونهم منع شدهاند نیز بیان کرد: این ناشران متخلف که براساس ضوابط تحت کنترل کمیتهٔ نظارت بر محتوای نمایشگاه معرفی شدهاند؛ نهایتا با تصمیمگیری هیئترسیدگی به تخلفات اجازهٔ حضور در دورهٔ بیستونهم نمایشگاه بینالملل کتاب تهران را نداشتند. خوشبختانه سال گذشته در بخش بینالملل با حاشیه و مسائل حادی که مشکلآفرین باشد روبرو نبودیم و به غیر از معدود اتفاقات با چالش خاصی مواجه نشدیم.
فریدونی همچنین از رشد دوبرابری تقاضی ناشران خارجی برای حضور در این دوره از نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران خبر داد و گفت: صدور ویزا و روادید برای ناشران خارجی متقاضی حضور در بیستونهمین نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران نیز به خوبی در جریان است. تا روز ۲۵ فروردین از بین ۷۸ متقاضی روادید ۲۷ ناشر از سوی وزارت خارجه صادر شده و مراحل کار اداری برای مابقی آنها نیز در حال انجام است. براساس گزارشهای آماری دستکم تا دیروز تعداد ناشران خارجی متقاضیی نسبت به مدت مشابه سال قبل دو برابر شده است و به نظر میرسد شاهد رونق جدی در بخش بینالملل نمایشگاه کتاب خواهیم بود.
اختصاص ۷۰ درصد از سالن ملل «شهر آفتاب» به ناشران عمومی
محمدرضا توکلصدیق (مدیر کمیتهٔ ناشران خارجی) نیز در گفتوگو با خبرنگار ایلنا، دربارهٔ آخرین تصمیات اتخاذ شده برای نحوهٔ جانمایی ناشران عمومی در «شهر آفتاب» گفت: همانطور که پیشتر هم اشاره شد با توجه با کمبود نزدیک به ۸۰۰۰ متر مربعی فضای مسقف بخش عمومی و بعد از رایزنیهای صورت گرفته نهایتا ۷۰درصد از سالن ملل علاوه بر سالنهای مصطلح به سهقلو در اختیار ناشران بخش عمومی قرار گرفته است. البته مشکل کمبود فضای بخش عمومی همچنان هم کامل حل نشده و تعداد محدودی از ناشران عمومی باید در فضای مسقف موقت که در «شهر آفتاب» تعبیه شده مستقر شوند. درواقع ۸۹ تا ۹۰ درصد از غرفههای ناشران عمومی در فضاهای مسقف «شهر آفتاب» دایر میشود ولی بر حسب شرایط دو چادر با متراژ محدود هم میزبان تعدادی از ناشران بخش عمومی خواهد بود. مشکل کمبود جا برای ناشران دانشگاهی، آموزشی، کودک و بینالملل که در «مصلی» نیز وجود داشت؛ دستکم امسال در «شهر آفتاب» هم وجود دارد.
مدیر کمیتهٔ ناشران خارجی همچنین با توجه به لزوم تهیهٔ نفشهٔ غرفهها برای اطلاعرسانی به بازدیدکنندگان تاکید کرد: با این همه اقدامات و تلاشها برای هرچه بهتر برگزار شدن بیستونهمین نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران در جریان است و بعد از مشخص شدن نهایی تعداد ناشران در این دوره از نمایشگاه کار تعیین متراژ و جانمایی ناشران نیز قطعی میشود. از آنجایی که مشخص شدن این موارد یکی از ملزوات تهیهٔ نقشه برای اطلاعرسانی به بازدیدکنندگان است درصدد هستیم تا کارهای مرتبط با این حوزه سریعتر تکمیل شود.
بیست و نهمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران از ۱۵ تا ۲۵ اردیبهشت در مجموعه نمایشگاهی شهرآفتاب برگزار میشود.
مجموعه شهر آفتاب در اتوبان خلیج فارس، روبه روی حرم مطهر امام خمینی (ره) قرار دارد.