تحقیقات نشان داده خودکنترلی مي‌تواند برای داشتن سلامتی و رفاه مهم باشد. به علاوه شاید سخت‌ترین قسمت ماجرا در رسیدن به اهداف همین خودکنترلی باشد؛ حلقه مفقوده زندگی بسیاری از ما و البته نسل جدید ما. در ادامه مبحث، به این مي‌پردازیم که خودکنترلی چیست و چه فوایدی دارد. اگر مشتاق شدید کنترل خود را به دست بگیرید، در شماره بعد کمک خواهیم کرد تا خودکنترلی را در خود تقویت کرده تا از فواید آن بهره‌مند شوید.
خودکنترلی چیست؟
خودکنترلی یعنی توانایی تنظیم و تغییر پاسخ، به منظور جلوگیری از رفتارهای نامطلوب، افزایش رفتارهای مطلوب و رسیدن به اهداف بلندمدت. درحقیقت خودکنترلی یعنی صبر و حوصله، نظم و انضباط و کنترل خود و درواقع هر چیزی که از شما در برابر وسوسه‌ها مراقبت مي‌کند تا به اهداف خود برسید. توانایی به تاخیر انداختن لذت یا رضایت یا انتظار برای به دست آوردن آنچه مي‌خواهید بخش مهمی از کنترل خود است. یعنی باید بتوانید برای رسیدن به خواسته و اهداف خود، صبر کنید و دور بعضی از لذت‌های آنی را خط بکشید. این یعنی گذشتن از لذت و رضایت آنی در اکنون برای رسیدن به لذت و رضایت مستمر آینده. تحقیقات نشان مي‌دهد برای رسیدن به موفقیت، خودکنترلی بسیار مهم‌تر از هوش و استعداد است. اهداف بلندمدتی مثل کنار گذاشتن عادات بد، ایجاد و استمرار عادات خوب، عمل طبق برنامه برای موفقیت‌های تحصیلی، صرفه‌جویی در هزینه‌ها و مدیریت اقتصادی، رسیدن به وزن ایده‌آل، ورزش منظم و... همگی برای محقق شدن نیاز به خود کنترلی دارند. در ادامه بعضی از مهم‌ترین فواید خودکنترلی را مرور مي‌کنیم.
نه به رفتارهای تکانشی
خودکنترلی مي‌تواند به کاهش رفتارهای تکانشی کمک کند. این یعنی شما قدرت مي‌یابید به هر محرکی به طور آنی پاسخ ندهید و برای یافتن بهترین پاسخ صبر کنید. این مزیت علاوه بر این‌که کمک مي‌کند به اهداف خود برسید، روابط بین فردی شما را بهبود مي‌بخشد. به‌طور مثال خودکنترلی کمک مي‌کند زمان عصبانیت، خود را کنترل کرده و رفتارهای انفجاری ناگهانی نداشته باشید. یا مثلا در روابط بین فردی مراقب رفتار خود باشید و برای پاسخ به طرف مقابل عجله نکنید. به این ترتیب برای رسیدن به بهترین واکنش و رفتار صبر کرده و بیشتر رفتار و گفتار بهتری خواهید داشت و روابط بین فردی مطلوب‌تری را با دیگران تجربه خواهید کرد.
کارت دعوت برای تمرکز
نتایج تحقیقات دانشمندان نشان مي‌دهد خودکنترلی باعث تقویت تمرکز مي‌شود. در یک آزمایش از شرکت کنندگان خواسته شد درحالی‌که تحت فشار هستند تمرینات ریاضی را حل کنند. نتایج نشان داد شرکت‌کنندگانی که خودکنترلی پایین‌تری داشتند، دچار پریشانی فکر شده و قادر به انجام تکالیف نبودند. برعکس، کسانی که در آزمون‌های خودکنترلی نمره بالاتری داشتند، متمرکزتر عمل کردند. خودکنترلی باعث مي‌شود انرژی‌های خود روی وظایف و تکالیف متمرکز نگه داریم و بر حواس‌پرتی غلبه کنیم. به علاوه به ما این امکان را مي‌دهد که افکار منفی را که یک مانع مهم موفقیت در درازمدت است، از سر به در کنیم.
قدرت بیشتر در تصمیم گیری‌ها
وقتی خود را کنترل مي‌کنید، تصمیمات بهتری مي‌گیرید؛ این نتیجه تحقیقات است. شتابزدگی در پاسخ باعث مي‌شود تصمیمات هیجانی و احساسی بگیرید، نقش عقل و منطق را فراموش کنید. گفته مي‌شود بهترین تصمیم آن است که براساس عقل و احساس، هردو، گرفته شود. خودکنترلی باعث مي‌شود در موقعیت‌های هیجانی به عقل و منطق خود هم اجازه عرض اندام بدهید و برای تصمیم‌گیری از او هم کمک بگیرید.
پیش به سوی زندگی سالم
خودکنترلی به حفظ رفتارهای سالم شما کمک مي‌کند و این باعث مي‌شود زندگی سالم‌تری داشته باشید. هربار که خود را کنترل مي‌کنید از غذاهای چرب اما خوشمزه دوری کنید، بیش از قبل به سلامت خود کمک مي‌کنید. اگر سال‌هاست در برابر خوابیدن بیش از حد مقاومت مي‌کنید و صبح زود از خواب برمي‌خیزید، هر روز یک گام به سلامتی نزدیک‌تر مي‌شوید. در حقیقت شما با تمرین و تکرار، عادات خوب را در خود ایجاد کرده و عادات بد را به دست فراموشی مي‌سپارید و به این ترتیب به سلامتی خود کمک مي‌کنید.
پول با پای خودش مي‌آید
در یک مطالعه مشخص شد افرادی که خودکنترلی بالاتری دارند بیشتر به سمت مشاغل با درآمد بالا مي‌روند و میزان اعتیاد در آن‌ها (هر نوع اعتیادی) به میزان قابل‌توجهی کمتر است. این نشان مي‌دهد افرادی که خودکنترلی مطلوبی دارند قادر به برنامه‌ریزی مالی هستند، بیشتر پس‌انداز مي‌کنند، بهتر مي‌توانند خرج‌های اضافه را حذف کنند و درنهایت ثروت بیشتری خواهند داشت. به علاوه از آن‌جا که قادر به کنترل خود هستند کمتر به چیزی معتاد مي‌شوند.
پیشگیری از موقعیت‌های سخت
آیا شده برای انتخاب بین خوردن یک دسر خوشمزه بعد از شام یا کاهش وزن درون شما کشمکش باشد؟ باید گفت کسانی که خودکنترلی را در خود تقویت کرده‌اند، اساسا زنگی هماهنگ‌تری دارند و از موقعیت‌هایی پیشگیری می‌کنند که باید بین دو گزینه انتخاب کنند. یعنی چه؟ یعنی فردی که کنترل خود را به دست دارد، به جای این‌که مجبور باشند برای انتخاب خوردن دسر یا رسیدن به کاهش وزن جنگ کنند، اصلا دسر تهیه نمی‌کنند که در موقعیت انتخاب بین دو چیز متضاد قرار نگیرند. این یعنی نوعی پیشگیری از ایجاد موقعیت‌های متضاد و کمک به کنترل بیشتر.
اعتمادِ ناشی از تسلط بر خود
با یک غوره سردی‌شان و با یک مویز گرمی‌شان نمی‌شود؛ این خصلت افرادی است که خودکنترلی را تقویت کرده‌اند. درحقیقت خودکنترلی باعث مي‌شود تسلط بیشتری بر خود داشته باشید و هر اتفاقی نتواند شما را به هم بریزد. افرادی که قادرند خود را کنترل کنند افسار رفتار و گفتار خود را به دست دارند و به آسانی نمی‌توان آن‌ها را تحت‌تاثیر قرار داد. این ثبات شخصیت باعث مي‌شود زندگی عاطفی موفق تر و بهتری داشته باشند. این افراد اگر قولی بدهند یا حرفی بزنند پای آن مي‌ایستند. بنابراین معمولا مورد اعتماد دیگران هستند. به علاوه به دلیل قدرت و تسلطی که بر خود دارند، روابط بین فردی موثرتر و موفق‌تری دارند.
از مشکلات چه باک!
کسانی که کنترل بیشتری بر خود دارند، اعتماد به نفس بیشتری را هم تجربه مي‌کنند. این افراد مي‌دانند که همه چیز تحت کنترل‌شان است و مي‌توانند زندگی‌شان را مدیریت کنند. بنابراین بر خود اعتماد داشته و از چالش‌ها و مشکلات هراسی ندارند، چراکه مي‌دانند مي‌توانند از پس آن برآیند. این اعتمادبه‌نفس، شخصیت جذابی از آن‌ها مي‌سازد که معمولا افراد زیادی را دورشان جمع مي‌کند.
موفقیت در مشت شماست
درنهایت با خودکنترلی مي‌توانید شانس موفقیت را در خود افزایش دهید. تحقیقات نشان داده کسانی که برای رسیدن به موفقیت علاوه بر استعداد، کنترل خود را تقویت مي‌کنند، در برابر آن‌هایی که تنها به استعداد خود تکیه مي‌کنند موفقیت بیشتری خواهند داشت. استعداد و هوش پشتیبان خوبی برای رسیدن به موفقیت هستند اما تا زمانی که خودکنترلی و پشتکار چاشنی آن نباشد موفقیت زیادی حاصل نمی‌شود. درحقیقت برنامه‌ریزی و عمل به آن که یک رکن مهم شکوفایی استعدادهاست، در سایه خودکنترلی اتفاق مي‌افتد و بدون خودکنترلی، استعدادها خام و بی‌مصرف باقی خواهند ماند.
