دانشگاه اماراتی خلیفه هفته گذشته نخستین کنسانتراتور خورشیدی در شهر هوشمند مصدر را نصب کرد که نخستین تاسیساتی است که درجه تابش هزاران اشعه خورشید را دارد و می‌تواند حرارت بیش از ۱۰۰۰ درجه سلسیوس را تولید کند. امارات متحده عربی قصد ندارد در تاریخ تنها به عنوان یک تولیدکننده نفت به خاطر آورده شود.
در حقیقت چندین دهه است که امارات متحده عربی با جدیت پول نفت خود را در پروژه‌هایی سرمایه‌گذاری می‌کند که ثبات اقتصاد این کشور در بلندمدت و زمانی که دیگر تقاضایی برای نفت وجود ندارد را تضمین می کند. این کشور به داشتن لوکس‌ترین ساختمانهای دنیا از جمله بلندترین ساختمان جهان و جزایر نخل مباهات می‌کند و همچنین روی فناوری و انرژیهای تجدیدپذیر حساب زیادی باز کرده است.
امارات متحده عربی طبق سنت خود که همواره از پیشرفت استقبال می‌کند صاحب یکی از نخستین شهرهای هوشمند در جهان شد. شهر مصدر به عنوان یک جامعه پایدار با ظرفیت ۵۰۰۰۰ نفر برنامه‌ریزی شد و در حال حاضر ۲۰۰۰ نفر ساکن این شهر هوشمند هستند اما تا سال آینده شرکت مبادله ابوظبی که مسئول این پروژه است قصد دارد شمار ساکنان آن را دو برابر کند.
این شهر در مقایسه با ساختمانهای معمولی در ابوظبی، ۴۰ درصد تقاضای آب و انرژی کمتری دارد و یک مزرعه خورشیدی ۱۰ مگاواتی دارد که سالانه ۱۷.۴ گیگاوات بر ساعت برق تولید و انتشار ۱۵۰۰۰ تن دی اکسید کربن را جبران می‌کند و یک برج بادی دارد که خنکی باد را گرفته و به فضای عمومی شهر هدایت می‌کند.
این شهر محل استقرار شرکتهای بزرگ زیادی است و یک مرکز پژوهش هوش مصنوعی داشته و دانشگاه علم و فناوری خلیفه به همراه فضای مسکونی وابسته به آن در این شهر مستقر است. بنا بر اطلاعات درج شده در وب سایت این پروژه، شهر مصدر می‌تواند ۴۰۰۰۰ شغل و مکانهای دانشجویی ایجاد کند.
یوسف باسلیب، مدیراجرایی املاک پایدار مصدر در این باره به فوربس گفت: ما آماده‌ایم تا آخرین صادرات یک بشکه نفت را جشن بگیریم. تولید انرژی خورشیدی از استفاده از یک نیروگاه گازی ارزان‌تر است اما ۲۴ ساعته نیست و فارغ از این که چه میزان نیرو تولید می‌کند ما همچنان به پشتیبانی نیاز داریم و در تحقیقات و توسعه بخش‌هایی مانند مخازن انرژی سرمایه‌گذاری می‌کنیم.
در واقع افراد بیشتر و بیشتری که در حوزه انرژی تجدیدپذیر فعالیت می‌کنند، به واقعیت مخازن پی می‌برند. در حال حاضر برخی از کسانی که مناقصه نیروی بادی و خورشیدی برگزار می‌کنند مخازن انرژی را هم بخش اجباری از پروژه ساخته‌اند.
اما آیا جایگزین کردن درآمدهای نفتی با درآمد شهرهای هوشمند امکان پذیر است؟ آمار اوپک برای سال ۲۰۱۸ نشان می‌دهد که امارات متحده عربی حدود سه میلیون بشکه در روز نفت تولید و ۲.۳ میلیون بشکه در روز صادر کرده که ارزش آن حدود ۷۵ میلیارد دلار بوده است. آمار دولت امارات از سال پیش از آن نشان داد که صادرات نفت و گاز معادل ۳۰ درصد از تولید ناخالص داخلی بوده است و اگر قرار است دیگر نفتی صادر نشود، این سهم باید به صفر برسد که کار ساده‌ای نبوده و چالش محسوب می‌شود.
با این حال به نظر می‌رسد که امارات متحده عربی برای آن آماده است. این کشور انتظار دارد اقتصادش تا چند سال دیگر به مدد برنامه‌های محرک مالی سخاوتمندانه و تلاشهای متنوع سازی که روی فناوری تاکید داشته است، از مرز ۵۰۰ میلیارد دلار عبور کند. دولت سال گذشته بودجه ۱۶.۷ میلیارد دلاری (۶۱.۳۵ میلیارد درهم) با کسری صفر را برای سال میلادی جاری تصویب کرد. حدود یک سوم از این پروژه برای برنامه‌های اجتماعی اختصاص خواهد یافت.
در حقیقت اماراتی‌ها به حرف زدن اکتفا نکرده و روی تنوع سازی اقتصادشان کار می‌کنند و این موضوع در مشاغل درخواستی برای سال جاری کاملا آشکار است. مطالعات یک شرکت مشاوره استخدام نشان داده که پرتقاضاترین مشاغل امسال در امارات متحده عربی مربوط به فناوری اطلاعات شامل مدیران انتقال دیجیتالی، توسعه دهندگان هوش مصنوعی و تحلیلگران امنیتی خواهد بود.
در این بین، صندوق بین‌المللی پول پیش بینی کرده است که نرخ رشد صنایع غیرنفتی امارات متحده عربی از ۱.۳ درصد در سال ۲۰۱۸ به ۱.۶ درصد در سال ۲۰۱۹ و سه درصد در سال ۲۰۲۰ خواهد رسید. در مقابل رشد بخش نفتی آهسته می‌شود. به نظر می‌رسد که امارات متحده عربی درباره فاصله گرفتن از وابستگی به نفت جدی است.
اویل پرایس، مطمئنا این کار چند سال زمان خواهد برد و امارات متحده عربی روی همه صنایع شامل گردشگری، خرده فروشی، مهمان پذیری، املاک و ساخت و ساز برای جایگزین کردن درآمدهای نفتی حساب می‌کند و همه این بخش‌ها به تقاضای مطلوب برای آنچه عرضه می‌کنند نیاز دارند که به معنای نیاز به یک اقتصاد جهانی قوی است. با این همه بی‌تردید بهتر است برای گردش چرخ اقتصادی تنها روی یک صنعت تکیه نکرد و مدت زیادی طول خواهد کشید تا این کشور به نقطه‌ای برسد که برای فعالیت اقتصادی نیازی به درآمد نفتی نداشته باشد.
