واحدهای صنعتی آذربایجان‌شرقی در شوک برق

کمبود برق در شهرک های صنعتی آذربایجان شرقی موجب شده است که تنها در شهرک صنعتی شهید سلیمی 32 واحد تولیدی - صنعتی با میلیاردها تومان سرمایه گذاری، بلااستفاده بمانند، ضمن اینکه حدود 5 واحد صنعتی در شهرک سرمایه گذاری خارجی نیز به این دلیل تعطیل شده اند. 

در تبیین وضعیت نابسامان برق در خطه شمال غرب، ذکر این نکته خالی نیست؛ در حالی که محدوده جغرافیایی برق منطقه ای آذربایجان، متشکل از استان های آذربایجان شرقی، اردبیل و آذربایجان غربی، 8 درصد جمعیت کشور را در خود جای داده است، سهم آن از قدرت منصوبی برق میهن مان تنها به 3.5 درصد می رسد که نشان دهنده کم توجهی وزارت خانه های مسوول به توسعه شبکه برق در این خطه است.

در شرایطی که شهرک های صنعتی آذربایجان شرقی به یکهزار و 456 مگاوات برق نیاز دارند، از این میزان تنها 412 مگاوات، معادل یک چهارم آن، تا به امروز تامین شده و توسعه صنعتی استان معطل نبود یا کمبود برق به عنوان زیر ساخت اصلی مورد نیاز توسعه است. 

حال این سوال پیش می آید که آیا حل این مشکل در درون استان و به دست سازمان های تصمیم گیر محلی ممکن نیست؟ پاسخ این است که هر گونه تصمیم سازی در این زمینه به دلیل ساختار متمرکز رایج در کشور خارج از عهده سازمان های محلی و منوط به لحاظ کردن آن در بودجه سالیانه ای است که دولت هر سال به مجلس تقدیم می کند. 

البته بخش خصوصی آذربایجان شرقی آمادگی لازم برای تامین انرژی برق مورد نیاز صنعت را دارد، اما آنان می گویند نه تنها منابع مالی از دولت نمی خواهند، بلکه انتظار دارند سازمان های مسوول چوب لای چرخ کارشان نگذارند و اجازه دهند خودشان به روش «بی.او.تی»، نیروگاه های کوچک راه اندازی و از محل فروش برق آن هزینه های صرف شده را جبران کنند. 

ذکر این نکته نیز خالی از لطف نیست که در شرایطی که همه مقام های ارشد کشورمان بر لزوم تلاش برای رفع موانع تولید و اشتغالزایی تاکید می کنند، تنها در شهرک صنعتی آخولا 60 واحد تولیدی منتظر تامین برق برای آغاز به فعالیت هستند.

توسعه نیافتن واحدهای صنعتی به علت نبود برق برای آذربایجان شرقی افت محسوب می شود

معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار آذربایجان شرقی با اشاره به سیمای ترسیم شده از صنعت استان، می گوید: نبود زیرساخت های لازم به ویژه در بخش برق در زمانی که مدیران استانی به دنبال جذب سرمایه گذار هستند، موجب فراری شدن سرمایه گذاران علاقه مند به سرمایه گذاری از این استان می شود.

جواد رحمتی، با تاکید بر اینکه تامین اعتبار برای ایجاد زیرساخت ها به ویژه در بخش برق از عهده اعتبارات سازمان برنامه و بودجه استان خارج است، می افزاید: اعتبار لازم برای ایجاد و توسعه این زیرساخت ها باید در لایحه بودجه سالانه کشور پیش بینی شود و اکنون نیز بهترین فرصت برای این کار است، زیرا دولت در حال تنظیم این لایحه است.

وی با تاکید بر لزوم انجام اقدامات و پیگیری های لازم از سوی دستگاه های ذیربط استانی برای لحاظ کردن اعتبار مورد نیاز توسعه زیرساخت ها به ویژه برق استان در لایحه بودجه سال آینده، اظهار می کند: برای تامین زیرساخت ها و برق مورد نیاز واحدهای صنعتی مستقر در شهرک های صنعتی می توان از روش سرمایه گذاری «بی.او.تی»(ساخت، بهره برداری و انتقال) برای احداث و راه اندازی پست های برق استفاده کرد.

معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار آذربایجان شرقی با اشاره به وجود صنعتگران و سرمایه گذاران علاقه مند در شهرک های صنعتی استان برای ایجاد و تجهیز پست های توزیع برق، می گوید: در این راستا آورده سرمایه گذاران نیز به مرور زمان می تواند از محل هزینه های برق مصرفی و فروش برق و انشعبات مستهلک شود و با این اقدام مشکل تامین برق واحدهای صنعتی نیز برطرف می شود.

رحمتی، با تاکید بر اینکه با اتکای صرف به اعتبارهای دولتی رفع مشکل برق واحدهای صنعتی مستقر در شهرک های صنعتی امکان پذیر نخواهد شد، ادامه می دهد: موضوع کمبود برق استانی باید برای همیشه حل شود چرا که برای استان صنعتی آذربایجان شرقی عدم توسعه صنایع به دلیل نبود برق افت به حساب می آید.

امکان بهره برداری از دهها واحد صنعتی در آذربایجان شرقی به علت نبود برق وجود ندارد

رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی تبریز نیز با بیان اینکه توسعه واحدهای صنعتی بدون تامین زیرساخت ها روی نمی دهد، می گوید: واحدهای تولیدی و صنعتی با سرمایه گذاری بخش خصوصی یا از طریق منابع بانکی در شهرک های صنعتی احداث و ماشین آلات مورد نیاز نصب می شود ولی در زمان بهره برداری به علت نبود زیرساخت راه اندازی نمی شود.

یونس ژائله، با تاکید بر این که توسعه آذربایجان شرقی منوط به تامین زیرساخت هاست، اضافه می کند: این استان به دلیل صبغه صنعتی و تولیدی از نظر نیروی انسانی ماهر و متخصصان تراز اول در حوزه های مختلف صنعتی و تولیدی از ویژگی منحصر به فردی برخوردار است که با بهبود وضعیت زیرساخت ها اقتصاد آن بیش از پیش شکوفا می شود.

وی با اشاره به اینکه نبود زیرساخت ها مانع از توسعه واحدهای صنعتی و تولیدی در شهرک های صنعتی می شود، اظهار می کند: فقط در شهرک صنعتی شهید سلیمی در ۳۲ واحد تولیدی و صنعتی، تمام ماشین آلات و تجهیزات تامین و نصب شده و آماده تولید است ولی به دلیل تامین نشدن برق مورد نیاز این واحدها امکان بهره برداری از آن ها فراهم نیست.

یک هزار و 242 مگاوات برق برای راه اندازی و توسعه واحدهای صنعتی آذربایجان شرقی نیاز است

مدیرعامل شرکت شهرک های صنعتی آذربایجان شرقی نیز با اشاره به راه اندازی نشدن ۳۲ واحد صنعتی در شهرک سلیمی تبریز به علت مشکل در برق رسانی به این واحدها، می گوید: در این استان نسبت به سایر استان های استقبال برای سرمایه گذاری بیشتر است، ولی وقتی سرمایه گذار با مشکل تامین زیرساخت در شهرک های صنعتی مواجه می شود سرمایه خود را به سایر استان ها انتقال می دهد.

نیرومند، با اشاره به اینکه حال صنعت استان خوب نیست و حل مشکل تامین نیرو، امری فرااستانی است، اضافه می کند: هم اکنون در استان های همجوار شاهد سرمایه گذاری سرمایه گذاران استان آذربایجان شرقی در استان ها همجوار هستیم.

وی با بیان اینکه در ۵۶ شهرک و ناحیه صنعتی استان برای ۵۴ هزار نفر اشتغال ایجاد شده است، یادآوری می کند: هم اکنون در شهرک های صنعتی استان ۴۱۲ مگاوات برق تامین شده است و نیاز به تامین یک هزار و ۲۴۲ مگاوات برق برای راه اندازی و توسعه واحدهای صنعتی در این شهرک ها برای سال های آینده وجود دارد.  

مدیرعامل شرکت شهرک های صنعتی آذربایجان شرقی می گوید: بر اساس این آمار ۲۵ درصد از برق شهرک های صنعتی استان تامین شده و برای تامین بقیه برق مورد نیاز این شهرک ها در سال های آینده باید برنامه ریزی لازم انجام شود.

نیرومند با اشاره به اینکه در شهرک صنعتی آخولا ۶۰ واحد صنعتی با پیشرفت بیش از ۷۰ درصد آماده بهره برداری است که در صورت تامین برق افتتاح می شوند، ادامه می دهد: شهرک صنعتی عالی نسب نیز با همین مشکل مواجه است.

وی اظهار می کند: در شهرک سرمایه گذاری خارجی که اولین شهرک صنعتی خارجی کشور است ۹۰ درصد واحدها فعال بوده و همه نیاز به توسعه دارند ولی به علت عدم تامین برق طرح توسعه آن ها متوقف شده است.

مدیرعامل شرکت شهرک های صنعتی آذربایجان شرقی می گوید: شهرک صنعتی شماره 2 شهرستان میانه و ناحیه صنعتی زنوز شهرستان مرند نیز با مشکل تامین برق مواجه بوده و در صورت تامین برق در واحدهای آماده بهره برداری زمینه اشتغال برای چند هزار نفر در استان فراهم می شود.

نیرومند، با تاکید بر لزوم برنامه ریزی برای رفع مشکل برق واحدهای صنعتی مستقر در شهرک های صنعتی استان تاکید می کند: از جمله اقدامات کوتاه مدت برای رفع این مشکل احداث و تجهیز پست فوق توزیع برق است که با همکاری برق منطقه ای و شرکت توزیع برق میسر است.

وی با اشاره به اینکه چنین وضعیتی در سایر استان ها وجود ندارد و در سال های گذشته سرمایه گذاری لازم در خصوص زیرساخت ها به ویژه برق در آذربایجان شرقی انجام نشده است، می گوید: استان هایی مانند خراسان رضوی و اصفهان در سال های گذشته زیرساخت های لازم را فراهم کرده اند و در زمان کنونی با مشکل تامین برق مواجه نیستند.

نیرومند، ادامه می هد: در چند شهرک صنعتی استان مانند شهرک سلیمی یا آخولا که دارای مشکل ویژه هستند در صورت ایجاد ترانس برق 50 مگاواتی مشکل آن ها در کوتاه مدت حل می شود.

سهم تولید انرژی در آذربایجان شرقی 2.4 درصد است 

رئیس گروه امور اقتصادی، سرمایه‌گذاری و مشارکت‌های مردمی سازمان مدیریت و برنامه ریزی آذربایجان شرقی نیز با بیان اینکه سهم تهران در تولید انرژی 8.7، اصفهان 7.7، بوشهر 6.3 و خراسان رضوی 5.6 درصد است، می گوید: سهم آذربایجان شرقی از جمعیت کشور 4.9، در تولید انرژی 2.4 درصد و در ارزش افزوده حدود 3.5 درصد است که این آمار اصلا با هم تناسب ندارند. 

عباس بشیری، اضافه می کند: سهم  برق منطقه آذربایجان متشکل از استان های آذربایجان شرقی، اردبیل و آذربایجان غربی از قدرت منصوبی برق کشور، 3.5 درصد کشور است در حالیکه سهم جمعیتی آن 8 درصد بوده و این شرکت در بین 16 برق منطقه ای کشور در رده 12 قرار دارد.

وی با اشاره به اینکه سهم نیروگاه های سیکل ترکیبی استان از تولید برق صفر است، یادآوری می کند: در تهران 56 درصد، در کرمان 87 درصد، در یزد 87 و در البرز 63 درصد برق از طریق نیروگاه های سیکل ترکیبی تولید می شود.

رئیس گروه امور اقتصادی، سرمایه‌گذاری و مشارکت‌های مردمی سازمان مدیریت و برنامه ریزی آذربایجان شرقی می گوید: در آذربایجان شرقی به دلیل افت فشار گاز در نیروگاه تبریز از نفت کوره استفاده می شود که به شدت آلاینده می باشد، در حالی که استفاده از نفت کوره در تهران، اصفهان، یزد، بوشهر و سایر استان ها صفر است.

بشیری، با بیان اینکه آذربایجان شرقی در زیرساخت ها با مشکل مواجه است، ادامه می دهد: نیروگاه های استان یا کوچک یا حداکثر متوسط هستند در حالی که در استان های خراسان رضوی، یزد، اصفهان، فارس و مازندران تاسیسات نیروگاهی در سطح بالایی است.

وی اظهار می کند: در بحث شدت انرژی که نشانگر مصرف آن برای هر واحد ارزش افزوده است، سهم آذربایجان شرقی از متوسط کشوری بالا بوده و این استان برای سرمایه گذاری در بخش انرژی از استان های مساعد است. 

مشکل تامین برق، سرمایه گذاری و امکان توسعه واحدهای مستقر در شهرک صنعتی آذربایجان شرقی را متوقف کرده است 

عضو هیات مدیره و مدیرعامل شهرک صنعتی فناوری برق و الکترونیک سهند آذران تبریز نیز می گوید: از سال 88 برای تسهیل در تامین برق واحدهای صنعتی مستقر در این شهرک اقدام به تیرگذاری برق براساس نقشه های برق منطقه ای شد و سپس 6 پست برق ایجاد کردیم، ولی با گذشت حدود 10 سال، برق منطقه ای نسبت به تجهیز پست های برق این شهرک اقدام نکرده است.

محمدعلی سلطانی، با بیان اینکه واحدهای مستقر در این شهرک برای توسعه و راه اندازی نیاز به برق دارند، اضافه می کند: این شهرک کانون علم و فناوری بوده و طبق قانون دولت تعهد کرده تا تمامی زیرساخت ها را در شهرک های صنعتی ایجاد کند.

وی یادآوری می کند: در این شرایط که به جای دولت، خود واحدهای صنعتی اقدام به ایجاد زیرساخت ها در شهرک های صنعتی کرده اند، حداقل انتظار این است که دولت نسبت به تجهیز آن ها اقدام کند تا مشکل واحدهای صنعتی رفع شود.

مدیرعامل شهرک صنعتی سرمایه گذاری خارجی آذربایجان شرقی نیز می گوید: واحدهای صنعتی مستقر در شهرک های صنعتی با مشکل کمبود برق مواجه هستند و ادامه این روند صنعت استان را تهدید می کند.

خداویردی تاری، با بیان اینکه به علت همین مشکل 4، 5 واحد در این شهرک تعطیل شده اند، اضافه می کند: در این شهرک حدود 2 برابر حد مجاز امتیاز برق واگذار شده است.

وی یادآوری می کند: در این شهرک 25 مگاوات برق وجود دارد در حالی که 45 مگاوات برق واگذار شده است و این موضوع مشکلات زیادی برای واحدهای موجود در این شهرک ایجاد کرده است.

مدیرعامل شهرک صنعتی سرمایه گذاری خارجی آذربایجان شرقی می گوید: این روند علاوه بر اینکه زمینه توسعه واحدهای صنعتی مستقر در این شهرک را متوقف کرده است، امکان سرمایه گذاری برای سرمایه گذاران علاقه مند را فراهم نمی کند.

تاری، ادامه می دهد: در صورت سرمایه گذاری 150 تا 200 میلیارد تومانی دولت در بخش برق استان، مشکلات واحدهای صنعتی مستقر در شهرک های صنعتی حل می شود.

وی با اشاره به اینکه مشکل تامین برق فرااستانی بوده و از عهده مدیران استانی خارج است، یادآوری می کند: اگر دولت نمی تواند در این زمینه کاری انجام دهد، راه را برای فعالیت بخش خصوصی باز بگذارد.

رئیس انجمن نیرو محرکه و قطعات خودرو آذربایجان شرقی نیز می گوید: شهرک رجایی تبریز اولین شهرک صنعتی ایران بوده و با گذشت سال ها از ایجاد آن همچنان با مشکل تامین برق مواجه است.

رضا پاشایی، اضافه می کند: واحدهای بزرگ متالوژی مستقر در این شهرک به علت نبود برق، قادر نیستند خود را به کوره های مدرن تجهیز کنند و به همین علت نیز دستشان از صنعت برق روز دنیا کوتاه است.