دستورالعمل اجرایی افشای اطلاعات شرکتهای ثبت شده نزد سازمان بورس در اجرای بندهای 11 و 18 ماده 7 قانون بازار اوراق بهادار در تاریخ دوم مرداد ماه سال 86 به تصویب سازمان بورس رسید.
در این دستور العمل نحوه و زمان بندی افشاء اطلاعات شرکتهای ثبت شده نزد سازمان بورس صراحتا تشریح شده است.
در فصل سوم موارد افشاء اطلاعات آمده و تاکید شده است اطلاعات قابل افشاء از سوی ناشر بورسی باید قابل اتکاء و به دور از جانبداری باشد ضمن اینکه اطلاعات دارای تاثیر منفی باید به همان سرعت اطلاعات دارای تاثیر مثبت افشاء شود.
ماده 7 فصل سه در 10 بند اطلاعات قابل افشاء را متذکر شده است شامل صورتهای مالی و گزارش تفسیری مدیریت سالانه حسابرسی شده شرکت اصلی و تلفیقی حداقل ده روز قبل از برگزاری مجمع ، اطلاعات صورتهای مالی و گزارش تفسیری مدیریت میان دوره ای 3،6و 9 ماهه حسابرسی نشده حداکثر 30 روز پس از مقاطع سه ماهه ، صورتهای مالی و گزارش تفسیری مدیریت سالانه حسابرسی نشده حداکثر 60 روز بعد از پایان دوره 6 ماهه و...
جدول زیر به صورت کامل زمان بندی انتشار اطلاعات شرکتهای بورسی را نشان می دهد که در ذیل می آید:
ریسک نیوز در مراجعه به سایت کدال برای بررسی وضعیت و عملکرد شرکتهای بیمه در شش ماهه نخست سال 98 با چالشی مواجه شد که البته در دوره های قبل نیز این چالش مشهود بود و آن عدم افشاء اطلاعات برخی شرکتهای بیمه در زمان بندی های مندرج در دستورالعمل اجرایی افشای اطلاعات شرکتهای بورسی و فرابورسی است.
حال سوال اینجاست که در صورت عدم اجرای این برنامه زمان بندی ایا به این شرکتها از سوی سازمان بورس و نهاد نظارت بیمه ای هشدار داده می شود؟
در دستورالعمل اجرایی افشای اطلاعات شرکتهای بورسی و فرابورسی تصریح شده در صورت عدم ارایه گزارش شفاف سازی توسط ناشر ، سازمان عدم پاسخگویی را افشاء می کند.
همچنین در انتهای دستور العمل مذکور تصریح شده در صورت عدم رعایت هر یک از موارد دستور العمل ، موضوع مطابق با فصل ششم قانون بازار اوراق بهادار و مقررات انضباطی مربوطه پیگیری می گردد، فصل ششم به قانون مجازات ها و جرایم اختصاص دارد.
گفتنی است، برخی شرکتها نیز به بعضی برنامه های زمان بندی عمل کرده اما در عین حال به طور کامل خود را متعهد به اجرای این برنامه نمی دانند.
برخی شرکتهای بیمه ای نیز به طور کامل برنامه زمان بندی سازمان بورس در افشاء اطلاعات مالی را رعایت می کنند که در سال 97 به عنوان شفاف ترین ناشر فرابورسی معرفی شدند.
طوبی دهقانی مدیر امور ناشران بورس تهران اعلام کرد: از مجموع 326 شرکت پذیرفته شده در بورس، تعداد 104 شرکت (32 درصد از کل شرکتها) تمامی اطلاعات مربوط به صورتهای مالی حسابرسی شده /نشده و گزارشات فعالیت ماهانه طی یک سال 97 را به‌موقع ارائه داده‌اند.
همچنین بیشترین میزان تأخیر تجمیعی شرکت ها به ترتیب مربوط به صورتهای مالی 6 ماهه حسابرسی شده (3066 روز تأخیر)، سالانه حسابرسی نشده (772 روز) و سالانه حسابرسی شده (696 روز) می‌باشد.
دهقانی اظهار داشت: با توجه به اصلاح دستورالعمل افشا، پذیرش و نحوه انجام معاملات در بورس و اجرایی شدن این دستورالعملها از دی ماه 96، بخشی از وظایف نظارت بر ناشران در راستای نظارت دقیقتر و افزایش هر چه بیشتر شفافیت بازار سرمایه به بورس اوراق بهادار تهران واگذار شده است که مهمترین آن پیگیری انتشار به موقع گزارشات ناشران پذیرفته شده در بورس به موجب مواد 7 و 12 مکرر دستورالعمل اجرایی افشای اطلاعات می باشد. در این خصوص بورس تهران علاوه بر انجام مکاتبه با شرکت در قالب اطلاعیه هشدار عدم افشای اطلاعات، با قرار دادن یک علامت در کنار نماد شرکت (اصطلاحا فلگ) مشمول فرایند تعلیق شدن شرکت را به عموم اعلام می کند و ناشر ملزم به شفاف سازی در خصوص دلایل عدم ارائه به موقع اطلاعات می باشد.
شفافیت ناشران از طریق به موقع بودن زمان ارسال اطلاعات و همچنین قابل اتکا بودن اطلاعات ارزیابی می‌شود. در این راستا سازمان بورس به‌صورت دوره‌ای و هر سه ماه‌یکبار به بررسی عملکرد شرکتهای فعال در بورس و فرابورس می‌پردازد و آخرین رتبه‌بندی را با لحاظ معیارهای مزبور برای آنها اعلام می‌کند.
در آخرین گزارش منتشرشده از سوی این نهاد شاهد بررسی عملکرد 87 شرکت فعال در فرابورس ایران در سال 97 بودیم.
به طوریکه در میان نمادهای مختلف صنعتی ، انرژی و بانکی و ... بیمه پاسارگاد و بیمه اتکایی ایرانیان به ترتیب رتبه‌های پنجم و ششم را کسب کردند.
جالب است که در بررسی غیرشفافترین شرکتها در دوره مزبور نام بانک‌ها بیشتر از دیگر گروه‌ها مشاهده می‌شود. همچنین در جدول رتبه‌بندی بورسی‌ها نیز در سال گذشته نام بانک‌ها در زمره غیرشفافترین صنایع قرار داشت. بر این اساس بانک‌های دی، سرمایه و گردشگری به همراه موسسات اعتباری ملل و اعتباری کوثر مرکزی رتبه‌های پایین جدول رتبه‌بندی را به خود اختصاص دادند. این وضعیت در عملکرد دوره قبلی (منتهی به پایان اسفند ماه 95) نیز مشاهده شد. بانک دی در این امتیازدهی نمره منفی 20 در ارائه به موقع اطلاعات و صفر در قابلیت اتکا بر این اطلاعات را کسب کرد و به عنوان ضعیف‌ترین شرکت در دوره مزبور شناخته شد. به این ترتیب جایگاه هشتادوهفتم به نماد «دی» تعلق گرفت.
همچنین شرکتهای پالایش نفت شیراز، بیمه میهن، پالایش نفت لاوان، روان فن‌آور و سیمان لار سبزوار از دیگر شرکتهای غیرشفاف در این دوره بودند.
بر این اساس، از انجا که شفافیت در ارایه اطلاعات ، عاملی موثر در پیشگیری از تقلب و تخلفات احتمالی است باید دید نهادهای نظارتی بورسی و بیمه ای در مقابل عدم انتشار به موقع اطلاعات برخی شرکتهای بیمه بورسی و فرابورسی چه واکنشی نشان می دهند.
ضعف بروزرسانی آمار در صنعت بیمه می تواند در آینده ای نزدیک به چالشی بزرگ تبدیل شود علاوه بر اینکه به دلایل نامعلوم آمار سه ماهه بیمه مرکزی منتشر نمی شود برخی شرکتهای بیمه نیز در افشاء به موقع اطلاعات خود طبق دستور العمل اجرایی افشای اطلاعات شرکتهای بورسی و فرابورسی طفره می روند.
البته بسیاری از شرکتهای بیمه نیز اطلاعات خود را به موقع در بورس بارگذاری می کنند که در گزارش بعدی جدول شرکتهای منظم و نا منظم در افشاء اطلاعات را منتشر خواهیم کرد.
