دولت در طول سال ارقام بالایی بابت یارانه به کالا و خدمات پرداخت میکند، اما آنچه که دیده میشود و اذهان عمومی به آن توجه میکنند، یارانه نقدی ۴۵ هزار و ۵۰۰ تومانی است که ظاهرا بسیار ناچیز بوده و قابل توجه نیست.
این در حالی است که همین رقم ناچیز یارانههای نقدی در ماه حدود ۳۵۰۰ میلیارد و در سال تا ۴۲ هزارمیلیارد تومان با خود هزینه به همراه دارد. ماجرا قابل تاملتر میشود وقتی بدانیم که این چند ده هزار میلیارد تومان تنها بخش کوچکی از یارانه سنگینی است که دولت طی هر سال به جمعیت حدود ۸۰ میلیونی پرداخت میکند.
این در حالی است که اعلام اخیر محمدباقر نوبخت - رئیس سازمان برنامه و بودجه - از این حکایت داشت که در سال در مجموع ۱۳۰۰ هزار میلیارد تومان بابت یارانههای آشکار و پنهان پرداخت میشود.
در کنار یارانههای آشکار که یارانه نقدی بخشی از آن است، یارانههای پنهان قرار دارد که در چند بخش تمرکز داشته و رقمی نزدیک به ۱۰۰۰ هزار میلیارد تومان را دربرمیگیرد، مبلغی که در کالاهای اساسی، سوخت و دارو وجود دارد و بیش از ۶۰۰ هزار میلیارد تومان آن به حوزه انرژی، نفت و مشتقات آن اختصاص پیدا میکند.
یارانههای آشکار و پنهان در شرایطی سالها بین مردم توزیع میشود و اغلب هدفمند نیست که در سال گذشته موضوع اصلاح آن مطرح شد که پیشنهادهایی که دولت درباره یارانههای پنهان داشت هیچ یک به مرحلهی تایید و تصویب مجلس نرسید.
اما دولت میخواهد برای سال آینده با توجه به کاهشی که در درآمدهای نفتی داشته و باید جایگزینی برای آن داشته باشد، از حذف بخشی از یارانههای پنهان نیز کمک گرفته و تامین منابع کند. گفته میشود که برنامههایی برای اصلاح رویه پرداخت یارانههای پنهان مطرح خواهد شد، اما اینکه مجلس شورای اسلامی تا چه اندازه با آن موافقت کند، مشخص نیست.
از سوی دیگر در مورد اصلاح پرداخت یارانههای نقدی نیز دولت به تازگی دست به حذف افراد پردرآمد زده و تاکنون حدود ۷۰۰ هزار نفر را حذف کرده است، در حالی که طبق اعلام مسئولان، سه دهک بالای درآمدی که مورد تاکید قانون بودجه برای حذف قرار دارد، جمعیتی حدود ۲۵ میلیون نفر را در برمیگیرد.