درحالیکه بعضی از تصورات همه ما طی سالیان دراز از درست بودن آن مطمئن بودهایم. درواقع حقیقت ندارد. به همین دلیل میخواهیم یکبار برای همیشه باورهای غلط درباره تمام این کرمها را از ذهنتان پاک و حقایق دیگری را جایگزین آن کنیم. حقایقی که متخصصان پوست دنیا به آن اقرار میکنند. این مطلب را با دقت دنبال کنید شاید تردیدهای شما هم به یقین تبدیل شود.
شقایق جعفری
هشت باور غلط درباره ضدآفتابها که تا به امروز از واقعیت داشتن آنها اطمینان داشتید اما متخصصان پوست و داروسازی با تشریح دلایل خود به شما خواهند گفت که این تصورات اشتباه است.
باور غلط: همه ضدآفتابها یکجور هستند
حقیقت: کرمهای ضدآفتاب به همان اندازه که در میزان SPF یا همان فاکتور حفاظتی تفاوت دارند، در ترکیبات تشکیلدهنده خود هم متفاوت هستند. بنابراین این تصور رایج غلط که همه کرمهای ضدآفتاب سروته یک کرباس هستند کاملا اشتباه است. به طور کلی ضدآفتابها به دو دستهبندی فیزیکی و شیمیایی تقسیم میشوند. نوع شیمیایی این کرمها درست از همان منافذی که اشعههای فرابنفش خورشید وارد شده، جذب پوست میشوند اما برای محافظت از پوست کمی ضعیفتر عمل کرده و با وجود اینکه بهعنوان یک فیلتر عمق و سطح پوست را پوشش میدهد اما هنوز به بخشی از اشعههای UV اجازه ورود میدهند و موجب آسیب به پوست میشوند. بنابراین برای فعال شدن و تاثیرگذاری بیشتر به حدود 30 دقیقه زمان نیاز دارد. پس باید حتما نیم ساعت قبل از خارج شدن از محیط ضدآفتابهای شیمیایی روی پوست استفاده شود اما درباره ضدآفتابهای فیزیکی مسئله کمی متفاوت است. ترکیبات این نوع ضدآفتاب که حاوی اکسید روی یا دیاکسید تیتانیوم است به سرعت بعد از تماس با پوست فعال میشوند با ایجاد یک مانع واقعی از نفوذ اشعههای UV جلوگیری میکند. ضدآفتابهای فیزیکی ضدحساسیت هستند و اثرهای فعال و پایداری دارند. درحالیکه در نوع شیمیایی این کرمها از پایداری و تاثیر ماندگار خبری نیست. پس نمیتوان به این باور اعتقاد داشت که تمام ضدآفتابها برابر هستند.
باور غلط: کرمهای ضدآفتاب سرطانزاست. بنابراین بهترین ضدآفتابها، ضدآفتابهای طبیعی هستند.
حقیقت: این باور که ضدآفتابهای طبیعی لزوما محصولات موثرتر و بهتری هستند، صحیح نیست. به گفته متخصصان پوست تقریبا حدود 45درصد از ضدآفتابهای موجود قابلیت کافی برای مقابله با اشعههای UVرا ندارند و SPF ناکافی آنها از پوست در برابر آفتاب محافظت نخواهد کرد. ضدآفتابهای طبیعی به دلیل ترکیبات فعال نشده و ضعیف در برابر ضدآفتابهای شیمیایی با مواد تشکیلدهنده مانند اکسیبنزن، مکسوریل با پراکنده کردن نور آن را از بدن شما به سمت دیگری منعکس میکنند. از طرفی پوشش وسیع نوع شیمیایی یا فیزیکی ضدآفتابها در مسدود کردن طول موج نور خورشید برای نرسیدن آسیب به پوست بسیار موثر است. این رایجترین تصور غلط درمورد کرمهای ضدآفتاب است که کرمهای ضدآفتاب شیمیایی میتوانند باعث سرطان شوند و باید از مصرف آنها اجتناب کرد. درحالیکه کرمهای ضدآفتاب، راهحل مناسبی برای محافظت از پوست در برابر بخشی از عوامل مخرب هستند.
باور غلط: ضدآفتابها راه تمام اشعهها و عوارض مخرب آفتاب را سد میکند.
حقیقت: هیچ کرم ضدآفتابی در دنیا وجود ندارد که تمام و کمال از پوست در برابر آفتاب محافظت کند. درحقیقت این کرمها فقط درصدی از آسیبهایی جلوگیری میکنند که در طول روز بر اثر آفتاب به پوست میرسد. تا جایی که دکتر رونالد موی، جراح و متخصص پوست مطرح دنیا معتقد است کرمهای ضدآفتاب، یک احساس امنیت دروغین برای شما به ارمغان میآورند. درحالیکه پوست صورت و بدن فقط با پوشش لباس مناسب و دوری از آفتاب از شر اشعه و آسیبهای خورشید در امان خواهد بود.
باور غلط: پوشش سفید باقی مانده از کرم روی پوست به معنی آن است که شما در امنیت کامل قرار دارید.
حقیقت: بعضی از ما تصور میکنیم که پوشش ضخیمی از کرم و باقی مانده سفیدی کرم روی پوست به این معنی است که پوست کاملا در امنیت است و هیچ آسیبی از سوی خورشید به آن وارد نخواهد شد. این درست نیست؛ چراکه این ظاهر سفید در اثر استعمال نادرست کرم روی پوست ایجاد شده است. یا نوع ضدآفتاب شما از دسته ضدآفتابهای فیزیکی با ترکیبات اکسید روی یا دیاکسید تیتانیوم بوده است. این تغییر رنگ به معنی محافظت نیست. درحالیکه استفاده صحیح از یک کرم ضدآفتاب شیمیایی نباید ظاهر سفیدی روی پوست داشته باشد، بلکه باید آن را مالش داد تا کرم ضدآفتاب جذب پوست و نامرئی شود.
باور غلط: SPF بالاتر، محافظت طولانیتر
حقیقت: کرمهای ضدآفتاب درواقع وظیفه محافظت از پوست در برابر اشعههای UVA و UVB را برعهده دارند. اشعههای UVB همان اشعههایی هستند که موجب بروز لک و آفتاب سوختگی میشوند اما نوع UVA با نفوذ در پوست شروع به تخریب عمق پوست کرده و در طولانیمدت اثرهای خود را بروز میدهد. عوارضی مانند پیری زودرس پوست و سرطانهای شایع اما فاکتور حفاظتی که باعنوان اختصاری SPF با اعداد مختلف روی کرمهای ضدآفتاب قرار دارد یک محافظ در برابر اشعههای نوع UVB هستند. پس نمیتوان بالا و پایین بودن عدد فاکتور حفاظتی این کرمها را به طول مدت محافظت از پوست نسبت داد. متخصصان تاکید میکنند که صرف SPF بالاتر به معنی این نیست که محافظت از پوست طولانیتر خواهد بود.
باور غلط: کرمهای ضدآفتاب موجب بسته شدن منافذ و بروز آکنه میشود.
حقیقت: حتما شما هم شنیدهاید که بعضی ضدآفتاب را مقصر بروز جوش و آکنههای روی پوست خود میدانند. بله در بعضی موارد ممکن است درست باشد اما این موضوع برای تمام کرمهای ضدآفتاب موجود در بازار صدق نمیکند. تقریبا بیشتر کرمهای موجود بسیار فاقد چربی و ضدحساسیت هستند و نمیتوانند بهتنهایی عامل بروز آکنه شوند، مگر در شرایطی ویژه که پوست با مصرف داروهای ضدجوش و در مواجهه با آفتاب واکنشهایی از خود نشان دهد که در این صورت هم با مشورت پزشک باید به سمت مصرف کرمهایی با ترکیبات روی و فاقد چربی بروند.
باور غلط: فقط در بهار و تابستان باید از ضدآفتاب استفاده کرد
حقیقت: قرار گرفتن در معرض آفتاب در روزهای ابری و پاییزی تهدید بزرگی برای پوست شما خواهند بود؛ چراکه بیشتر اشعه ماوراءبنفش به ابرها نفوذ میکنند. بنابراین تابش نور از پشت ابرها برای پوست بسیار مضر است. اینجاست که اهمیت کرمهای ضدآفتاب حتی در روزهای پاییزی و زمستانی دوچندان میشود. پیر شدن پوست و بروز سرطان همیشه در کمین شماست. بنابراین این تصور غلط را که ضدآفتاب برای روزهای تابستان است از ذهنتان دور کنید.
باور غلط: کرمهای ضدآفتاب برای سولاریوم مناسب است
حقیقت: هیچ محصول یا شرایطی وجود ندارد که در تختهای سولاریوم از پوست شما در برابر اشعههای مخرب و مضر محافظت کند. پس با صراحت به شما میگوییم که مصرف کرمهای ضدآفتاب حتی با SPF بالا هم کارساز نخواهد بود. چون تختهای برنزهکننده اشعههای UVA-1 از خود منتشر میکنند که دشوارترین اشعهها برای محافظت در برابر آن هستند. به همین دلیل هیچ راهی برای مقابله کردن آنها با استفاده از هر نوع محصول ضدآفتاب شیمیایی و فیزیکی وجود ندارد و تنها راه تن ندادن به این شیوه برنزه کردن پوست در تمام طول عمر است.