طرح ایجاد مدارس سبز از ۲ سال پیش در کشور کلید خورد و استان های سیستان و بلوچستان ، قزوین و تهران پیشگامان این طرح شناخته می شوند و قرار است که استان البرز از امسال به جمع این پیشگامان بپیوندد.
کاهش آلایندگی‌های ناشی از مصرف انرژی از ویژگی‌های مدارس سبز است و زیرساخت‌های آن بر اساس شاخص‌های محیط زیست، هوشمندسازی می شود.
در مدرسه سبز آموزه های مربوط به حفظ محیط زیست و منابع طبیعی در قالب دوره های مختلف و نیز نحوه مصرف بهینه در بخش های گوناگون به دانش آموزان ارائه می‌شود.
احداث و توسعه مدارس سبز از رویکردهای اصلی سازمان نوسازی و تجهیز مدارس کشور است تا دانش آموزان در مدارس با فرهنگ حفاظت از محیط زیست به عنوان میراث گران بها شناخت بیشتری پیدا کنند و با همدلی و همسویی در راه پاسداشت آن گام بردارند.
احداث مدرسه سبز با هدف تعالی و بروز شدن فضاهای آموزشی مطابق با شاخص های بین المللی اجرا می شود.
در گذشته انسان‌ها خود را بخشی از پیکره طبیعت می‌دانستند، اما توسعه شهرنشینی و فاصله گرفتن از محیط زیست باعث شد تابرخی هر طور که دوست دارند با طبیعت رفتار کنند و خسارت های زیاد و غیر قابل جبرانی به طبیعت بزنند.
از دیگر سو چند سالی است که چالش‌های زیست‌محیطی به یکی از دغدغه‌های اصلی مردم و مسئولان تبدیل شده است.
این بی‌توجهی‌ها به اندازه ای زیاد شده که به باور کارشناسان برای جلوگیری از تخریب بیشتر محیط زیست و حتی حفظ وضعیت موجود باید دغدغه حفظ طبیعت از کودکی در ذهن کودکان کاشته شود تا ثمره آن در سال‌های آینده به بار بنشیند وبه بستری برای دوستی دوباره انسان با طبیعت تبدیل شود.
ترویج فرهنگ زیست محیطی
کارشناس و فعال زیست محیطی درالبرز می گوید: راه‌اندازی مدارس سبز با رویکرد آشنایی کودکان و نوجوانان با مباحث زیست محیطی و ترویج فرهنگ محیط زیست در میان دانش‌آموزان است که در سرلوحه برنامه‌های وزارت آموزش و پرورش و سازمان حفاظت محیط زیست کشور قرار گرفته است.
علی طاهری خلوص تصریح کرد: مدارس سبز، مدارسی هستند که دانش آموزان را برای رویارویی با تحولات اجتماعی و زیست‌محیطی آماده می کنند.
وی بیان داشت : درمدارس سبز از انرژی‌های پاک و نو مانند انرژی خورشیدی و بادی به جای سوخت‌های فسیلی استفاده و پسماندها به نحوی صحیح جمع‌آوری و دفن می‌شود.
استفاده از رایانه به جای دفترهای کاغذی، تفکیک زباله‌ها، ایجاد کارگروه‌های زیست محیطی از سوی دانش‌آموزان، تغییر در محتوای کتاب‌های درسی، توجه به نوع سازه‌های مدارس و برگزاری آموزش‌های میدانی در محیط و فضاهای طبیعی ازبرنامه‌های دیگر مدارس سبز است.
طاهری خلوص ادامه داد: نتایج حاصل از پژوهش های انجام شده نشان می‌دهند که گیاهان نقش بسزایی در انسان‌گرا کردن مدارس مدرن دارند .
این فعال زیست محیطی اضافه کرد: پرورش گیاهان در فضاهای آموزشی احساس راحتی، زیبایی، پاکیزگی، انعطاف‌پذیری، حال خوب، آرامش، سرزندگی، صمیمیت و دلگرمی به وجود می آورند.
وی یادآورشد: مدارس سبز حس کنترل شدن و دید مستقیم به دانش‌آموزان را نیز کاهش می‌دهند.
مدیریت مدارس سبز و نگاه ویژه دولت
مدیرکل حفاظت محیط زیست البرزبیان داشت: به منظور آشنایی دانش‌آموزان استان با موضوعات زیست محیطی، دوره های توجیهی و آموزشی با محوریت مدیریت سبز برای دانش آموزان تمام مقاطع تحصیلی در طول سال تحصیلی برنامه ریزی و عملیاتی شده است.
فرزین حکیمی افزود: این دوره‌ها به منظور آشنایی با نحوه ایجاد دفتر کار سبز، اهمیت حفظ محیط زیست و نحوه اجرای مدیریت سبز در محل کار برگزار می شود.
وی گفت: مدیریت سبز شامل مدیریت مصرف انرژی، آب، مواد اولیه و تجهیزات، کاهش مواد زاید جامد و بازیافت آنها می شود که در دولت تدبیر و امید مطابق تفاهمنامه‌ها و توافق‌هایی که سازمان محیط زیست با وزارت آموزش و پرورش انجام داده، بیشتر مورد توجه قرارگرفته است.
حکیمی در ادامه به برگزاری دوره های آموزشی زیست محیطی برای دانش آموزان و فرهنگیان البرز در طول سال تحصیلی و حتی اوقات غنی سازی فراغت در تابستان پرداخت و افزود: هدف ما نهادینه کردن فرهنگ محیط زیست و افزایش مشارکت مردم در حفظ و مراقبت از محیط زیست است.
مدارس سبز، معماری نوین
مدیر کل نوسازی و تجهیز مدارس استان البرز نیز گفت: مدارس سبز گسترش دهنده فرهنگ نوین معماری با رویکرد زیست محیطی است.
محمد دلاوریان هدف از ساخت مدارس سبز را ایجاد فضای سبز، اصول ساخت و ساز، استفاده از انرژی خورشیدی و تغییر رنگ و نور و معماری با رویکرد فرهنگسازی برای نسل جدید ذکر کرد.
وی بیان داشت: تمام شاخص‌های این مدارس براساس مطالعات دقیق علمی و نظرات کارشناسان تدوین می‌شود.
دلاوریان با بیان اینکه با وجود نوپا بودن این طرح بسیاری از استان‌ها در این خصوص عملکرد خوبی داشته اند، یادآورشد: اعتبار این مدارس از محل منابع خود ساخت مدارس سبزتامین می شود.
وی اظهار داشت : مطالعه و طراحی مدارس سبزدر استان البرز نیز در حال انجام است.
مدیر کل نوسازی و تجهیز مدارس البرزادامه داد: صرف انرژی یک عامل مهم در ساخت مدارس سبز در کشوراست .
وی تصریح کرد : مکان یابی ساخت این مدارس از موضوعات مورد توجه بوده و کارهای مطالعات آن با همکاری بدنه دانشگاهی کشور در حال انجام و تکمیل شدن بر اساس شاخص ها و اهداف تعریف شده در این برنامه مهم است.
دلاوریان اضافه کرد: به منظور صرفه‌جویی و کاهش معضلات زیستی ساخت این مدارس در مکان‌های نورگیر انجام می‌شود تا بتوانیم براحتی از این انرژی طبیعی استفاده کنیم.
وی تاکید کرد: معماران باید با استفاده از روش‌های مدرن و اسلامی و با استفاده از مصالح و نیروی کار بومی، مدارسی زیبا و متناسب با اقلیم آن منطقه بسازند.
وی تاکید کرد: معماران باید با استفاده از روش‌های مدرن و اسلامی و با استفاده از مصالح و نیروی کار بومی، مدارسی زیبا و متناسب با اقلیم آن منطقه بسازند.
فضاهای آموزشی و مدیریت سبز
استاندار البرز گفت: احداث مدارس سبز در استان های کشور از جمله البرز نیاز به توسعه مدیریت سبز در فضاهای آموزشی دارد.
عزیزاله شهبازی با اشاره به اهمیت فرهنگ سازی درحوزه مسائل زیست محیطی ، خاطرنشان کرد : فرآیند احداث و توسعه مدارس سبز باید در میان مدت و بلند مدت نهادینه شود.
وی بیان داشت: شاخص های مدرسه سبز باید بر اساس مطالعات دقیق علمی و با بهره مندی از نظرات تخصصی اساتید دانشگاه تدوین شود.
شهبازی اضافه کرد: از آن جا که سرمایه های هر شهری شهروندان آن هستند ، زمانی می توانیم این سرمایه را افزایش دهیم که شهروندانی با کیفیت داشته باشیم.
وی یادآورشد: این طرح با رویکرد آموزش های زیست محیطی به دانش آموزان و خانواده ها تدوین شده است که گسترش آن نیاز به فرهنگ سازی دارد.
مدارس سبز و نقش آن درانتقال فرهنگ زیست محیطی
مدیر کل آموزش و پرورش البرز در این زمینه اظهارداشت : توسعه مدارس سبز در کشور از جمله در البرز ضرورت دارد.
سالار قاسمی خاطرنشان کرد: با توجه به تجربه کشور های توسعه یافته در امر ورود دانش آموزان به مقوله اجرایی در زمینه آموزش و به ویژه مسائل زیست محیطی لازم است دانش آموزان با شاخص های زیست محیطی آشنایی بیشتری پیدا کنند.
وی تصریح کرد : از آن جا که سرمایه های هر شهری شهروندان آن هستند ، زمانی می توانیم این سرمایه را افزایش دهیم که شهروندانی با کیفیت داشته باشیم، لذا آموزش های زیست محیطی به کودکان و نوجوانان بهترین گزینه برای انتقال فرهنگ محافظت از محیط زیست به خانواده هاست .
قاسمی یادآور شد: در طرح مدارس سبز در هفت محور شامل آب، برق، گاز، پسماند و بازیافت، فضای سبز، هوای پاک و خوراک سالم فرهنگسازی می شود.
وی تصریح کرد: یکی از مهمترین اقدام های طرح مدارس سبز،« مدارس بدون زباله» است که در این زمینه در طول سال با مشارکت کارشناسان محیط زیست و آموزش و پرورش آموزش های لازم به دانش آموزان داده می شود.
قاسمی اضافه کرد: برای معلمان استان نیز دوره های آموزشی با محوریت محیط زیست و نقش آموزش و مشارکت در پاسداشت طبیعت برگزار می شود.
مدیر کل آموزش و پرورش البرزتاکید کرد: دانش آموزان نقش یک سفیر در انتقال آموزه ها به کانون مهم خانواده را برعهده دارند لذا ایجاد زیر ساخت های آموزشی از جمله مدارس سبز می تواند در افزایش مشارکت آحاد جامعه در مراقبت از محیط زیست نقش سازنده ای داشته باشد.
جایگاه برجسته مدرسه در فرهنگ سازی
رئیس سازمان نوسازی و تجهیز مدارس کشورگفت: مدارس سبز الگویی نوین در ساخت فضاهای آموزشی است که این مهم در دستور کار قرار گرفته است.
مهراله رخشانی مهر اظهارداشت: نهاد مدرسه که کانون اصلی جامعه سازی و جامعه پروری است، جایگاه برجسته تری در روند محیط زیستی دارد.
وی با اشاره به اینکه مدارس و نهاد آموزش و پرورش می‌توانند نقش بسزایی در بهبود پایداری زیست محیطی داشته باشند، خاطرنشان کرد: هر تغییر و تحول زیربنایی در توسعه و تعالی اجتماعی و فرهنگی جامعه در گرو مدارسی خواهد بود که از مولفه‌های نرم افزاری و سخت افزاری مناسب برخوردار باشند.
رخشانی مهر اظهارداشت: به همین دلایل باور جهانی بر آن است که ارتقای مدارس به مدارس سبز می تواند به ارتقای دیگر فضاهای انسانی در مقیاس‌های مختلف کمک کند.
وی تصریح کرد: برای دستیابی به مدارس سبز، هدف گذاری در کشور نیز باید به گونه‌ای باشد که طی یک برنامه مدون و جامع، مدارس نیز مسئولیت‌های خود را در حفاظت از محیط زیست و اکوسیستم ایفا کنند.
رخشایی مهر ادامه داد: نسل آینده ساز باید به دانش و توان چاره جویی و رفع مسائل و چالش‌های محیط زیستی مجهز شود.
رئیس سازمان نوسازی و تجهیز مدارس کشوربیان داشت: برای رسیدن به اهداف، الگویی نوین در مدرسه سازی با عنوان مدرسه سبز باید با اتکا بر دانش، تخصص و توان ملی و استفاده از تجارب موفق بین‌المللی، بتواند شکل جدید و کارآمدی از مدارس و فضاهای آموزشی ارائه کند.
وی عنوان کرد: مدارس سبز در حفاظت و مدیریت کارآمد محیط زیست و منابع و نیز گسترش آن در فعالیت‌هایشان و انتقال این اطلاعات به ارزش‌های اجتماعی در سطح کشور نقش مهی دارند.
رخشایی مهر افزود: درالگوی مدرسه سبز، حیات اجتماعی مدارس از پویایی و تحرک بیشتری برخوردار شود تا کودکان و نوجوانان با تعلق خاطر سرشار به سرزمینشان با آیند و به بار بنشینند و جامعه را نیز در این راستا توانمند کنند.
وی گفت: ایجاد مدارس سبز هم جنبه‌های عملیاتی درون مدرسه‌ای همچون افزایش فضاهای سبز متناسب با شرایط محیطی، استفاده از انرژی های تجدید پذیر، کاهش مصرف انرژی، مدیریت پسماندها، بازیافت و مدیریت بهینه آب و حمل و نقل را در برمی‌گیرد.
و ی افزود: هم جنبه‌های نظری آموزش و پرورش دانش آموزان و اولیای آنها و تعمیم این اصول به جامعه به عنوان شیوه جدید زندگی را مدنظر قرار می دهد.
استان البرز ۴۶۰ هزار دانش آموز و حدود ۲۵ هزار فرهنگی دارد.
