دکتر علی شریفی امروز در سمینار بزرگ هیپنوتیزم و روان که در تالار رودکی دانشگاه فردوسی مشهد برگزارشد، اظهار کرد: هیپنوز پدیده نرمال بشری است که هر روز در زندگی ما اتفاق می‌افتد، اما تاکنون نام آن را هیپنوز نمی‌گذاشتیم. مثال رایج مجذوب شدن در پدیده‌ای از نوع بینایی، شنوایی یا فکری است که ما را به خود جذب می‌کند، این یک پدیده معمولی بشری و تجربه‌ای "شبه هیپنوتیزمی" است.
وی با بیان اینکه «هیپنوتیزم خود به خود است»، عنوان کرد: مثال بعدی این است که بسیاری از رانندگان در مسیر عادی حرکت می‌کنند، ممکن است زمان رانندگی از آن غافل شوند و به صورت خودکار رانندگی کنند. تصور این فرد در مورد زمانی که گذرانده با کسی که توجهش به رانندگی بوده، فرق می‌کند، این پدیده که شخص گذشت زمان را کوتاه‌تر از آنچه هست حس کند، تجربه‌ای شبه هیپنوتیزمی است.
شریفی افزود: مثال بعدی زمانی است که فردی مخاطب گفتار کسی قرار می‌گیرد، اما فکری قوی مانع دقت به گفتار آن فرد می‌شود، ممکن است برای گوینده سر تکان دهد، اما متوجه چیزی که آن فرد می‌گوید، نیست. بدی این وضعیت این است که نظر شما را یک‌باره بپرسند. این نیز یک پدیده هیپنوتیزمی است. "تفکر جادویی" نیز صفتی بارز در کودکان است که غرق بازی هستند و توجه کافی ندارند و این مثالی از هیپنوتیزم خود به خود است.
رئیس انجمن هیپنوتیزم بالینی ایران گفت: یک پدیده طبیعی بشری داریم که به آن هیپنوتیزم می‌گوییم. هیچ کدام از این مثال‌ها تعمدی در آن وجود نداشت و همه مثال‌ها یک پدیده نرمال بشری را نشان می‌دهد که هیپنوتیزم خود به خود است.
هیپنوتیزم چیست؟
وی با اشاره به اینکه «شرط اینکه چیزی را هیپنوز بنامیم، این است که سه خصوصیت را با هم داشته باشد»، تصریح کرد: این سه خصوصیت تمرکز، انفکاک و تلقین‌پذیری یا پذیرش بیشتر و بهتر است. انفکاک یعنی یکی از حس‌های پنجگانه یا غیر پنجگانه یا حافظه شخص رفتاری جز رفتار معمولی از خود نشان دهد. زمانی که شخص در هیپنوز قرار می‌گیرد، مواردی به او تلقین شده و باعث می‌شود عمیق‌تر از زمانی که در هیپنوز نیست، بر او اثر بگذارد. هر حالتی از حالات نرمال مغز انسان که این سه خصوصیت را با هم داشته باشد، هیپنوتیزم است و اگر حتی یکی از این خصوصیات نباشد، هیپنوتیزم نیست.
شریفی بیان کرد: هیپنوز حالتی توام با توجه، تمرکز و گیرندگی همراه با کاهش آگاهی نسبت به محیط است. کاهش آگاهی نسبت به محیط همان انفکاک است؛ حالتی که خود به خود برای انسان اتفاق می‌افتد تعمدا نیز برای خود شخص قابل ایجاد است. فرد می‌تواند برای خود هیپنوتیزم ایجاد کند که به آن خودهیپنوتیزم می‌گویند. اگر راهنمای درستی نیز وجود داشته باشد که هدایت، راهنمایی، آموزش و تسهیل فرد را به عهده بگیرد، هیپنوتیزم بالینی است.
رئیس انجمن هیپنوتیزم بالینی ایران خاطرنشان کرد: ما یک هیپنوتیزم خود به خود داریم که در زندگی روزمره اتفاق می‌افتد و ۹۰ درصد هیپنوتیزم را تشکیل می‌دهد. خودهیپنوتیزم نیز داریم که خود شخص ایجاد می‌کند. هیپنوتیزم بالینی نیز این است که درمانگر به مریض کمک می‌کند تا خود را در هیپنوتیزم قرار دهد و تلقین‌هایی با توجه به مشکلش ایجاد کند.
هیپنوتیزم‌ها در بیداری اتفاق می‌افتد و ارتباطی با خواب ندارد
وی با بیان اینکه «هیپنوتیزم‌ها در بیداری اتفاق می‌افتند و ارتباطی با خواب ندارند»، عنوان کرد: هیپنوتیزم نوعی بیداری توام با آگاهی است نه خواب. خواب مصنوعی و مغناطیسی، افسانه‌ای است که به ذهن ما تلقین شده و فکر کردیم حالت بی‌خبری، غفلت و از دست دادن کنترل است، در حالی که فرد در هیپنوز کنترل بیشتری پیدا می‌کند. هیپنوز ارتباطی با خواب ندارد. در هیپنوز بالینی چشم فرد بسته بوده، اما بیدار است.
شریفی ادامه داد: هیپنوز به صورت روزمره خودش اتفاق می‌افتد و تنها بخشی که تعمد در آن وجود دارد، این است که خودش ایجاد کند و یا درمانگر کمک کند، بنابراین غیر ارادی و خطرناک نیست و عارضه خاصی ندارد، حتی در بسیاری موارد از درمان‌های امن نیز امن‌تر است؛ اما محدودیت‌هایی دارد که در مورد هر فردی نمی‌توان به کار برد. هیپنوز می‌تواند در ایجاد تغییر در فرد، دستیابی به موفقیت‌ها و افزایش توانایی‌ها کمک کند.
