روزی نیست که از بحران گرم شدن زمین سخنی شنیده نشود. بحرانی که در روزهای گرم تابستان بازار داغتری یافته است و امروز پای معماری بدان باز شده است.
سازگاری با محیط زیست یکی از عوامل موثر در معماری پایدار محسوب میشود. همین امر مبحثی به نام معماری اقلیمی را در مطالعات معماری گشود که بیتوجهی به آن خود امروز از عوامل بروز بحران آب و هوا محسوب میشود. در کنار همه تمهیداتی که هرچند ناچیز برای مقابله با این بحران در نظر گرفته میشود، امروز نگاهها متوجه معماری شده است.
به گزارش روزنامه گاردین، این روزها احداث ساختمانهایی با نمای شیشهای در مراکز خرید و پارک های صنعتی، به امر متداولی تبدیل شده است، زیرا نور طبیعی را باز می تاباند و نمایی خوب برای افراد داخل ساختمان ایجاد می کند؛ اما نور آفتاب گرمازاست و در ساختمان های محصور، راه فراری برای نور وجود ندارد.۹۱۰۹
برای جلوگیری از تاثیر گازهای گلخانه ای ناشی از این ساختمان ها، استفاده از سیستم های تهویه هوا، راهکار استانداردی، اما این روش به نوبه خود مشکل آفرین است.
براساس تخمین آژانس بین المللی انرژی، حدود ۴۰ درصد دی اکسید کربن موجود در سراسر جهان به دلیل ساخت و ساز، گرم کردن، خنک کردن و تخریب ساختمان ها منتشر می شود. تهویه مطبوع، سهم بزرگی در این مساله دارد. انرژی مورد استفاده برای خنک سازی از سال 2000، دو برابر شده و اکنون حدود ۱۴ درصد از مجموع انرژی مورد استفاده را تشکیل می دهد.
«سیمون استورگیس» رئیس گروهی موسوم به «موسسه سلطنتی معماران انگلیس» گفت: برای خنک کردن ساختمانی با نمای شیشه ای، به انرژی زیادی نیاز و مصرف بالای انرژی به معنای انتشار مقدار زیادی گاز کربن است.
چندی پیش، «بیل دی بلازیو» شهردار نیویورک گفت که ساخت ساختمان های تمام شیشه ای را ممنوع می کند و از شرکت های سازنده می خواهد تغییراتی درساختمان های موجود اعمال کنند تا در مصرف انرژی صرفه جویی شود. با این همه، بعدا توضیح داده شد این ممنوعیت در زمینه استفاده بیش از حد از شیشه و فولاد بوده است.
«صادق خان» شهردار لندن چنین طرحی را برای پایتخت انگلیس منتفی دانست، اما به گفته استورگیس، تصمیم درستی اتخاذ کرده است.
وی افزود: باید ارتباطی بین وضعیت تغییرات آب و هوا و ساختمان های تمام شیشه ای برقرار شود، اما این ارتباط تاکنون برقرار نشده است.
«مارتین فاهی» رئیس بخش پشتیبانی شرکت «میتسوبیشی الکتریک» نیز هشدار داد دمای بالاتر هوا به آن معناست که سیستم های تهویه هوا به فعالیت بیشتر از گذشته نیاز دارند.
البته ساختمان های شیشه ای مزایایی نیز دارد. در هوای سرد، تاثیر گرمای نور آفتاب به معنای نیاز کمتر برای گرمازایی است.
به گفته «سیمون وایت» از شرکت مهندسی «کاندال» و عضو کمیته شورای ساخت و ساز سبز انگلیس، معماران هنوز می توانند این نوع ساخت و سازها را با شیشه های کوچکتر انجام دهند.
وی افزود: استفاده از تهویه طبیعی، ۶۰ تا ۷۰ درصد در زمینه تهویه هوا صرفه جویی می کند، اما در مراکز شهرها به دلیل آلودگی هوا و سر و صدای حاصل از ترافیک، استفاده از آن ممکن نیست.
در همین حال، در ساختمان های جدیدتر از شیشه خاصی استفاده می شود که برای جلوگیری از ورود نور بیشتر در گرما مات تر می شوند یا تولید الکتریسیته تولید می کنند.
یکی از ساختمان ها، ساختمان «اج» (Edge) در آمستردام هلند است. این ساختمان در مقایسه با بیشتر ساختمان های دیگر، حدود ۷۰ درصد انرژی کمتری مصرف می کند، اما نمای جلویی آن در همه جهات شیشه ای نیست و شیشه های غربی، جنوبی و شرقی پنجره های کوچکی با قابلیت باز شدن برای جریان هوا و خارج کردن گرما دارند.