دکتر یوسف حسن‌زاده در این خصوص اظهار کرد: سیلاب‌های ناشی از بارندگی‌های اسفند و فروردین ماه در کشور سه هزار و 114 مصدوم برجای گذاشته و باعث خسارات جانی و مالی فراوانی در استان‌های کشور شد، این سامانه بارشی در مجموع 24 استان مناطق شمالی، شمال غربی و جنوب کشور را تحت تاثیر قرار داد.
وی اضافه کرد: دوره اول بارشهای سیل آسا از بیست و ششم اسفند ماه سال گذشته آغاز شد و استان‌های قم، گلستان، ایلام و خراسان شمالی را درگیر کرد و در این دوره سیل شدیدی در آق قلا و گمیشان واقع در استان گلستان جاری شد.
وی بیان کرد: سیلاب‌های ناشی از بارندگی‌های دوره دوم نیز که چهارم الی ششم فروردین ماه سال‌جاری رخ داد، خسارت‌های سنگینی را به محورهای مواصلاتی کشور وارد کرده و دوره سوم بارندگی‌ها نیز که از 11 فروردین ماه شروع شد و دو روز بعد به اوج خود رسید، خسارت‌های زیادی به استان‌های لرستان، خوزستان و ایلام وارد کرد.
افزایش ۳۰۰ درصدی بارش‌ها در سال آبی 98-97
عضو کادر اجرایی سومین کنفرانس ملی هیدرولوژی ایران در بخش دیگری از سخنانش گفت: برخلاف دوره 30 ساله گذشته در سال آبی 98-97 کشورمان با افزایش حدود ۳۰۰ درصدی بارش‌ها مواجه شد و در برخی مناطق کشور از جمله حوزه‌های بالادست مهم‌ترین رودخانه‌های کشور شامل کارون، دز و کرخه میزان این افزایش به مراتب بیش از میانگین سالیانه کشور بود.
وی با تاکید بر اینکه سیلاب امسال ناشی از اقدامات ناصواب و فعالیت‌های مخرب انسانی و تغییر سیستم‌های حوضه‌های آبریز در دهه‌های گذشته بود، بیان کرد: عدم توجه و یا تجاوز به حریم رودخانه‌ها، جنگل زدایی و عدم اجرای عملیات آبخیزداری در حوضه‌های آبریز بالادست سدهای کشور، توجه نکردن به عملیات آبخوان‌داری و تغییرات ریخت شناسی و شرایط پوشش گیاهی حوضه‌های آبریز از جمله عوامل تشدید کننده وقوع سیل است.
وی بیان کرد: عدم توجه به الگوی منطقی کاربری کشاورزی و صنعتی و حرکت تک محوری در سد سازی از دیگر علل تشدید وقوع سیل به شمار می‌آید.
عضو کادر اجرایی سومین کنگره ملی هیدرولوژی ایران با اشاره به خسارت های ناشی از سیل اظهار کرد: طبق گزارشات سازمانهای بین‌المللی، امدادرسانی و مقابله با حوادث غیرمترقبه، سیل یکی از جدی‌ترین مخاطرات طبیعی به شمار رفته و در صدر فهرست عوامل تهدید کننده حیات جمعی قرار دارد.
خسارت 35 هزار میلیاردی سیل‌های اخیر در کشور
وی با اشاره به تلفات جانی سیلهایی که از اسفند ماه سال گذشته کشور را درگیر کرد، گفت: سیل‌های اخیر کشور 78 کشته برجای گذاشت و میزان خسارت ناشی از آن 35 هزار میلیارد تومان برآورد شده است.
وقوع 2400 سیل سهمگین در ایران طی 50 سال گذشته
وی اضافه کرد: طی ۵۰ سال گذشته 2400 مورد سیل سهمگین در کشور رخ داده که منجر به آب گرفتگی بیش از ۴۸۰ هزار دستگاه واحد مسکونی و بی‌خانمانی تعداد زیادی از مردم و خسارت‌های جدی مالی و جانی شده و خسارت‌های مالی سیل در طی سال‌های 70-1330 حدود 731 میلیارد تومان برآورد شده است.
حسن‌زاده با اشاره به روش‌های کنترل سیلاب بیان کرد: از دیدگاه مهندسی و کنترل سیلاب، اقدامات لازم برای کاهش ریسک سیلاب و خطرات آن باید در منشا تولید رواناب و سرشاخه که قدرت تخریب پایین بوده، انجام شود. کنترل و هزینه تثبیت آب و خاک در حوضه‌های آبریز و سرشاخه‌های رودخانه‌ها بسیار پایین‌تر است.
وی با تاکید بر استفاده از روش‌های سازه‌ای نظیر احداث سدهای ذخیره‌ای جهت کنترل سیل اظهار کرد: در این راستا باید برنامه ریزی شده و جنبه‌های مختلف اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی مورد توجه قرار گیرد. رعایت اصول بهره‌برداری و مدیریت بهینه هم در زمان وقوع سیل و هم در زمان رخداد خشکسالی بسیار مهم است.
وی تأکید کرد: به موازات انجام عملیات آبخیزداری در حوضه‌های آبریز می‌توان نسبت به احداث سدهای تاخیری، سدهای گابیونی و توری سنگی در سر شاخه رودخانه‌ها جهت کنترل رسوب و تسکین سیلاب اقدام کرد.
حسن‌زاده با اشاره به روش‌های غیر سازه‌ای کنترل سیلاب گفت: پهنه‌بندی از جمله روش‌های غیر سازه‌ای کنترل سیلاب بوده و با تهیه نقشه‌های پهنه بندی محدوده گسترش سیلاب می‌توان حریم رودخانه‌ها و مناطق ممنوعه را تعیین کرد.
وی با تاکید بر ضرورت ایجاد و بهره‌برداری از سیستم‌های پیش‌بینی و هشدار سیل در حوضه‌های آبریز بیان کرد: فراهم کردن شرایط و ترویج استفاده از بیمه سیل در مناطق سیل خیز، تشکیل ستاد بحران سیل و ایجاد نظام و مدیریت سیل و تقسیم وظایف اجرایی و مدیریتی بین بخش‌های مختلف و تخلیه و کمک‌های اضطراری و رفع مشکلات سیل باید مورد توجه قرار گیرد.
وی با تاکید بر ضرورت استفاده از روش‌های مدیریت سیلاب و ارزیابی خسارت‌های مورد انتظار سالانه برای کاهش آسیب‌های ناشی از سیلاب و به حداقل رساندن خسارت و کنترل آن در محیط شهری، خاطرنشان کرد: با توجه به پیچیدگی‌های خاص توسعه شهری، روش‌های مختلفی برای کنترل سیلاب وجود دارد که بسته به شرایط هیدرولیکی مورد توجه قرار می‌گیرد.
وی اضافه کرد: استفاده از خاکریزهای طولی ساحلی، انحراف جریان و مدیریت حوضه آبریز از جمله روش‌های مورد توجه طراحان شهری به شمار می‌آید.
