طبق گزارش بیبیسی و براساس جدیدترین تحقیقات استفاده بیش از حد از گوشیهای هوشمند وضعیت جسمی و روحی افراد را بهویژه در گروه سنی نوجوانان تحتتاثیر عوارض منفی و تغییرات محسوس کرده است.
طبق همین گزارش استفاده بیرویه از IPADها سبب شده است بعضی نوجوانان در بهدست گرفتن قلم در دست دچار مشکلات جدی شوند اما در جدیدترین بررسیها کاملا بدیهی و اثبات شده است استفاده مداوم از فناوریها واقعا سبب بروز تحول در جمجمه انسانها شده است.
به نظر میرسد ساعتهای متمادی که ما صرف گشتوگذار در صفحه گوشیهای هوشمند میکنیم، سبب تغییر وضعیت و شکل بدن ما میشود. محققان میگویند صرف مدتهای طولانی در صفحات گوشی همراه، میتواند دلیلی بر رشد برآمدگی استخوانی عجیبوغریب درست بالای گوشها بهویژه در گروههای جمعیتی جوان باشد.
این برآمدگی استخوان در جمجمه افراد در حالت طبیعی، بسیار کوچک است و به نام «برجستگی بیرونی پس سری» external occipital protuberance شناخته شده است. این برآمدگی را میتوان با انگشت دست در جمجمه افراد احساس کرد و حتی در افراد کاملا طاس و بیمو نیز قابل مشاهده است. اخیرا در بعضی موارد این قسمت بهقدری بزرگ شده است که شما میتوانید با فشار انگشت روی پایه جمجمه آن را احساس کنید.
«دیوید شاهار» از متخصصان بهداشت و سلامت در دانشگاه Sunshine Coast استرالیا درگفتوگو با بیبیسی در زمینه تغییر استخوان جمجمه انسان میگوید: «مدت 20سال است که در زمینههای درمانی فعالیت دارم و فقط در یک دهه گذشته بهگونه فزایندهای شاهد افزایش تعداد بیمارانی شدم که دارای این رشد غیرعادی در این قسمت از جمجمه هستند.»
برجستگی بیرونی پسسری
استخوان پسسری (اکسیپیتال) در قسمت پشت و بخشی از کف جمجمه قرار دارد. تودههای طرفی که سطح زیرین آنها با اولین مهره گردنی مفصل میشود در طرفین سوراخ پسسری قرار دارند و در پایان، تیغه استخوانی پسسری به نام صدف که لوزی شکل است و دارای دو سطح درونسری و برونسری است. در روی سطح درونسری قسمت پشتی مخ و مخچه قرار گرفته و در روی سطح بیرونی آن برجستگی بیرونی پسسری قرار دارد.
نخستینبار ا در سال 1885 بود که این بخش از بدن انسان مورد تحقیق و بررسی دانشمندان قرار گرفت و تاکنون مواردی از آنچه که اکنون در جمجمه بعضی افراد جوان مشاهده شده، بسیار نادر بود.
گردن درد نوشتاری( text neck )
هرچند که رابطه علت و معلولی دقیق در این زمینه شناسایی نشده اما محققان احتمال میدهند که این وضعیت ناشی از خم شدن مستمر گردن برای نگاه کردن به دستگاههای هوشمند است که معمولا گردن را روی زوایایی ناراحتکننده قرارمیدهد. سرانسان با وزنی جدود 10 پوند یا 5/4کیلوگرم، عضو بسیار سنگینی است و چرخش آن به جلو برای دیدن عکسها، مطالب متنوع و بهطور کلی اوقاتی را که با گوشیهای هوشمند خود وقت میگذرانید، میتواند گردن را بهشدت تحتفشار قرار دهد. به دلیل فشاری که این طرز قرارگرفتن گردن هنگام بررسی و مشاهده پیامهای نوشتاری به تلفنهمراه به گردن وارد میکند، به درد در این قسمت خاص «گردن درد نوشتاری» (text neck) میگویند.
گردن درد نوشتاری در اصل عارضهای ویژه انسان مدرن و برآمده از سبک زندگی وابسته به گوشیهای هوشمند است که تاثیر مستقیمی بر وضعیت سلامت، بهداشت جسمی و روانی انسان داشته است. این عارضه با احساس درد و فشار مکرر در ناحیه گردن همراه است. این درد و فشار ناشی از مشاهده و ارسال پیامهای نوشتاری از سوي گوشیهای هوشمند و لزوم نگهداری گوشی در دستها طی یک دوره زمانی مستمر است.
گردن درد نوشتاری میتواند سبب افزایش فشار بر مفصلی شود که محل اتصال عضلات گردن به جمجمه است و احتمالا بدن انسان با قرار دادن استخوانی جدید در زیر جمجمه به این حرکت جدید و مکرر سر انسان پاسخ داده است که نتیجه نهایی آن ایجاد برآمدگی استخوانی جدیدی است که در این بخش از جمجمه ایجاد شده است. کارکرد این برآمدگی استخوانی پسسر توزیع وزن سر بر منطقه وسیعتری است که به نحوی سبب کاهش فشار بر گردن میشود.
برآمدگیهای استخوانی بزرگتر در جوانان
در جریان مطالعات علمی که در سال 2016 انجام شد و نتایج آن در مجله آناتومی منتشر شد، شاهر و همکارانش با بررسی تصویرهای رادیوگرافی 218 بیمار جوان در سن 18 تا 30 سال تلاش کردند تا چه تعداد از این افراد دارای چنین برآمدگیهای جمجمه شدهاند. طبق بررسیهای موجود، برآمدگی پشت جمجمه درحال نرمال حداقل 2/0 اینچ یعنی پنج میلیمتر است. درحالیکه برآمدگیهای غیرطبیعی حدود 4/0 اینچ یعنی 10 میلیمتر است.
طبق همین بررسیها در مجموع 41درصد از کل افراد شرکتکننده در این بررسیها دارای برآمدگیهای بزرگ بودند و 10درصد هم دارای برآمدگیهای بزرگ حداقل 7/0 اینچی بودند. بهطور کلی بروز این برآمدگیها در مردان شایعتر از زنان بوده است. همچنین بزرگترین برآمدگی جمجمه متعلق به یک مرد است که درحدود 4/1 اینچ رشد داشته است.
مطالعات دیگری نیز روی 1200 نفر درسن 18 تا 86 سال از سوي همین تیم تحقیقاتی انجام شده که طی آن شاهر و همکار او دریافتند که این برآمدگیها بیشتر در افراد جوان دیده شده است. درجریان این بررسیها معلوم شد که ظهور برآمدگیهای جمحمه درحدود 33درصد از افراد گروه رخ داده است که بهطور چشمگیری شامل افرادی بود که بین 18 تا 30 سال سن داشتهاند. به عبارت دیگر از هر چهار جوان مورد آزمایش، یک نفر درگروه سنی 18 تا 30 سال دارای برآمدگی بزرگتر از حد عادی در جمجمه خود شده است.
شاهر میگوید: «این برآمدگیهای استخوانی احتمالا در جمجمه افراد ماندگارند. یعنی عارضههای موقت نیستند.»
به گفته وی این برآمدگیهای استخوانی چیزی شبیه به لایههای استاللاکتیت و اتالاگمیت در زمین هستند که اگر هیچ عاملی مانع افزایش و رشد آنها نشود، همچنان به رشد خود ادامه میدهند.
وی در توضیح بیشتر این پدیده میگوید: «هنگامی که افراد بهطور مستمر با گوشیهای همراه یا تبلتهای خود کار می کنند، هنگام مشاهده صفحات گوشی گردن برای نگه داشتن سر با وزنی بالغ بر 5/4کیلو گرم فشار زیادی را تحمل میکند. این فشار شدید سبب میشود در بدن لایههای تازه استخوانی تجمع کرده و شکل بگیرد که درواقع پاسخی است برای مقابله با فشار و استرس مضاعفی که در طول زمان در این بخش از بدن وارد شده است.»
وی یادآور شد این برآمدگیهای استخوانی بهتنهایی و بهندرت سبب ایجاد اختلالات پزشکی میشوند و درصورتی که فرد دچار احساس درد یا ناراحتی شدید در این ناحیه شود، معمولا با اصلاح حالت بدن یا سر، میتواند شرایط را بهبود بخشد.
گوشی به جای کتاب و تکامل اسکلت انسان؟!
سوال اساسی که در اینجا مطرح شده این است که این برآمدگی عجیب به چه معناست؟ آیا اسکلت بشر در عصر رواج استفاده گسترده از دستگاهای هوشمند با یک عصر تکاملی دیگری مواجه شده است؟
شاهر در توضیح این مطلب با اشاره به اینکه تحت چه شرایطی اسکلت انسان دچار تغییر و تکامل میشود، این را امری محتمل میداند و میگوید: «در عصری که فناوریها در سبک زندگی ما به یک محور عمده تبدیل شدهاند، عوارض مستقیمی چون افزایش حجم برآمدگی استخوانی در سر نیز از پیامدهای آن است. بهویژه در شرایطی که استفاده از این دستگاهها روند فزاینده سریعی دارد.»
اما در پاسخ به این سوال که چرا چنین تغییراتی رخ داه است؟ شاهر میگوید: «امروزه استفاده از گوشی همراه فقط برای برقرای ارتباطات نیست بلکه کاربرد گوشیها درسطحی چنان وسیع شده که کتاب، کتابخانه، اتاق کار و حتی فضاهای تفریحی ما را هم شامل شده است.»
بهعنوان مثال در دهه 1970میانگین مطالعه مردم آمریکا دو ساعت در روز بود. درحالیکه امروزه بیشتر جمعیت آمریکا دوبرابر همان زمان را صرف مشاهده و کار با دستگاههای خود میکنند. به عبارت دیگر امروزه بهطور میانگین مردم آمریکا چهارساعت در روز را با گوشیهای همراه خود میگذرانند.
بنابراین میتوان گفت که گوشیها و فناوریهای هوشمند نهتنها مدل زندگی بلکه حتی وضعیت بدن ما را بدون اینکه خودمان متوجه شده باشیم، دچار تغییر و دگرگونی کردهاند.
گردن درد نوشتاری و اختلالات پزشکی
اما عارضه یا اصطلاح «گردن درد نوشتاری»، نخستینبار از سوي دکتر «دیالفیشمن» یک متخصص در زمینه «کایروپراکتیک» Chiropracticکه شکلی از پزشکی جایگزین است که تمرکزش بیشتر روی تشخیص و درمان اختلالات دستگاه ماهیچهایاسکلتی انسان بهویژه ستون مهرههاست، به کار برده شد.
عارضه گردن درد نوشتاری که بهعنوان «تورم گردن» هم شناخته شده، بهتنهایی عامل بروز اختلالات پزشکی مختلفی است. طبق یافتههای محققان پایین نگه داشتن گردن در زاویه 45 درجه فشاری برابر با فشار حدود 22کیلوگرم بار را به آن وارد میکند و خم کردن آن تا زاویه60درجه این فشار را در حد 27کیلوگرم افزایش میدهد. این عارضه که ناشی از بهدست گرفتن مستمر، طولانی مدت گوشی همراه، نوشتن و خواندن پیامهای نوشتاری است، صرفنظر از احساس درد در ناحیه گردن میتواند سبب احساس درد در ناحیه شانه و بخشهای فوقانی پشت شود. همچنین با سردرد و افزایش احتمال گوژپشتی یا کایفوزیس، (Kyphosis) را به دنبال دارد که گونهای نقص در ستون فقرات است.
گوشیهای همراه، «بیماریهای الکترونیک» و نوجوانان
طبق آمارهای موجود حدود 87درصد از نوجوان چهارده تا هجدهساله در آمریکا و 79درصد از نوجوانان دوازده تا پانزدهساله در بریتانیا دارای گوشیهای همراه شخصی خود هستند. این درحالی است که درسالهای اخیر به دلیل رواج انواع گیم، بازیهای سرگرمی و برنامههای آموزشی، برای کودکان و نوجوانان، میانگین سنی افرادی که از گوشیهای همراه استفاده میکنند، در سراسر جهان به سرعت رو به افزایش داشته است. طبق گزارش مرکز تحقیقاتی PEW، در طول دو سال 2015 تا 2017 آمار استفاده از وسایل الکترونیکی در بین دانشآموزان، از 52 درصد به 75 درصد افزایش یافته است؛ این در حالی است که آمارها حکایت از استفاده 38درصدی کودکان زیر دو سال از گوشی همراه دارند، درحالیکه دو سال قبل این آمار فقط10درصد بوده است.
بنابراین عارضه گردن درد نوشتاری بهویژه درمورد کودکان سبب بروز نگرانیهای شدیدتری است. زیرا تمایل کودکان به استفاده از گوشی همراه بیشتر از بزرگسالان است.
در بین بزرگسالان هجده تا سيوچهارساله نیز آمار دارندگان گوشیهای همراه به 92 و 95درصد افزایش مییابد که به ترتیب در آمریکا و استرالیا بالاترین تعداد کاربران را دارند.
اکنون که فناوریهای الکترونیک به تمام زوایای زندگی ما راه یافته، شاید بتوان از «بیماریهای الکترونیک» نیز یاد کرد. بیماریهایی که منشأ آن استفاده مستمر و گسترده از لوازم وفناوریهای الکترونیک است.
علاوه بر مشکلات یاد شده، استفاده بیش از حد از گوشیهمراه با عوارض دیگری در بدن از جمله در انگشتان دست نیز همراه است.تایپ کردن زیاد از حد در گوشی همراه و کار کشیدن از انگشت شست برای نگه داشتن آن منجر به بروز مشکل در مفاصل آن خواهد شد؛ مشکلاتی نظیر آرتروز انگشت شست، ایجاد صدا و درد هنگام خم و راست کردن آن میتوانند عواقب کار کردن زیاد با گوشی باشند. مشابه همین عوارض درمفصل آرنج و مچ دست نیز رخ میدهد که عمدتا ناشی از به دست گرفتن طولانیمدت گوشیهای همراه است. چنانکه پیشتر اشاره شد، اخیرا بعضی نوجوانان قادر به گرفتن و استفاده از قلم برای نوشتن نیستند.
آنچه آمد فقط درباره عوارض جسمی استفاده از گوشیهای هوشمند روی اسکلت و اعضای استخوانی بدن انسان بهویژه جوانان و نوجوانان است. این درحالی است که سالها مناقشات برسر استفاده مداوم از تلفنهای همراه و عوارض روحی و روانی آن برای نوجوانان مطرح بوده است.
به گزارش دیلیمیل، تحقیق روی 21 نوجوان سوئدی که بین 14 تا 20 سال سن داشتند، نشان میدهد آنهایی که ساعات بیشتری از تلفن همراه استفاده میکنند، به مشکلات کمخوابی و استرس دچار میشوند.
محققان با تقسیم این نوجوانان به دو گروه پرمصرف و کممصرف ثابت کردند، آنها که کمتر از پنج بار در روز با تلفن همراه صحبت میکنند و پیامهای کوتاه کمتری میفرستند، نسبت به افرادی که بالای 15 بار در روز از این وسیله استفاده میکنند، شرایط روحی بهتری دارند و شبها بهتر میخوابند.