افزایش انتشار گازهای گلخانه‌ای منجر به افزایش شدید دمای کره زمین در سال‌های گذشته شده است، به طوری که اکنون دمای سیاره ما حدود ۱.۲ درجه نسبت به انقلاب صنعتی (۱۸۰۰-۱۹۵۰) افزایش پیدا کرده است. حتی در برخی از مناطق از جمله ایران این افزایش دما سرعت بیشتری هم داشته است.
از اهواز تا بصره؛ ۳۰ سال فاصله
این آمار وضعیت دقیقی از آینده شهرها مشخص نمی‌کند اما حالا مطالعه انجام شده توسط موسسه سوییسی نشان می‌دهد این افزایش دما در آینده دقیقا چه تاثیری روی زندگی در شهرها می‌گذارد.
جیم- فرانسوا باستین، نویسنده اصلی این مطالعه در این رابطه به بی‌بی‌سی گفت: «تاریخ بارها به ما نشان داده است که آمار و ارقام به تنهایی برای ایجاد تغییر در رفتار و زندگی مردم کافی نیست.»
در این مطالعه وضعیت دمایی ۵۲۰ کلانشهر بزرگ جهان طبق سناریو خوشبینانه انتشار گازهای گلخانه‌ای بررسی شده و محققان مشخص کردند که دمای هر یک این شهر تا سال ۲۰۵۰ چه میزان افزایش پیدا می‌کند و این افزایش دما، وضعیت آن شهر را مانند کدام یک از شهرهای امروز می‌کند.
در همین رابطه نتایج این مطالعه در رابطه با چند کلانشهر ایران از این قرار است:
| ردیف |
شهر |
افزایش سالانه دما(درجه سلسیوس) |
افزایش دما گرمترین ماه سال(درجه سلسیوس) |
افزایش دما سردترین ماه سال( درجه سلسیوس) |
شهر مشابه |
| ۱ |
اهواز |
۲.۲ |
۴.۴ |
۶ |
بصره |
| ۲ |
کرمانشاه |
۱.۲ |
۴.۱ |
۵.۱ |
فینیکس |
| ۳ |
تبریز |
۱.۹ |
۴ |
۵.۸ |
تاشکند |
| ۴ |
اصفهان |
۲.۲ |
۵.۷ |
۲.۲ |
مکزیکالی |
| ۵ |
قم |
۲.۶ |
۶.۶ |
۲.۶ |
بغداد |
| ۶ |
تهران |
۲ |
۶.۲ |
۱.۴ |
سن‌برناردینو |
| ۷ |
کرج |
۲.۷ |
۶.۵ |
۲.۳ |
قم |
| ۸ |
مشهد |
۲ |
۳.۵ |
۲.۱ |
کویته |
مقایسه این آمار با دیگر ۵۱۲ شهر بزرگ نشان می‌دهد که در بخش میزان «افزایش دما در گرمترین ماه سال» شهرهای قم، تهران و کرج جزو ۵۰ شهر اول هستند. در رابطه با بخش میزان «افزایش دما سردترین ماه سال» وضعیت شهرهای اهواز و تبریز نسبت به دیگر شهرها قابل توجه بود. در این بخش رتبه اهواز ۶ و رتبه تبریز ۱۲ بود.
بر این اساس، در خوشبینانه‌ترین حالت نه تنها روند افزایش دما در این ۸ کلانشهر ایران قطعی است بلکه این روند نسبت به شهرهای بزرگ دنیا سرعت بیشتری هم دارد.
تغییراقلیم و خشکسالی در لندن
این مطالعه نشان داد که ٧٧ درصد شهرهای دنیا تا سال ٢٠٥٠ با تغییرات شدید اقلیمی روبرو می‌شوند و اکثر این تغییرات هم در نیم کره شمالی مخصوصا قاره اروپا رخ می‌دهد. در قاره سبز هوای تابستان‌ها ٣.٥ و هوای زمستان‌ها ٤.٧ درجه گرمتر خواهد شد.
برای مثال طبق سناریو خوشبینانه هوای لندن تا ۳۰ سال دیگر وضعیتی مشابه با اقلیم بارسلونا خواهد داشت و این می‌تواند هشدار دیگری به همراه داشته باشد؛ خشکسالی در لندن. این در حالی است که به طور میانگین سالانه ۱۰۶ روز در لندن باران می‌بارد.
در این رابطه در مطالعه منتشر شده در مجله پلاس آمده است: «این تحقیق به تصمیم‌گیران جوامع اجازه می‌دهد تا با تغییراتی که در دوره زندگیشان در شهران رخ می‌دهد آشنا بشوند. برای مثال، مسئولان لندن می‌توانند با در نظر گرفتن اقدامات مسئولان بارسلونا در سال ۲۰۰۸، خود را آماده یک بحران خشکسالی در سال ۲۰۵۰ کنند. بارسلونا در سال ۲۰۰۸ برای حل بحران کمبود آب شیرین ۲۲میلیون یورو هزینه کرد.
وضعیت اقلیمی نامشخص در یک پنجم شهرها
اما این تحقیق نتیجه نگران کننده دیگری هم به همراه داشت اینکه وضعیت ۲۲ درصد شهرهای دنیا با ادامه تغییراقلیم نامشخص است؛ جاکارتا، سنگاپور و کولالامپور و ... شرایط اقلیمی را تجربه خواهند کرد که تاکنون هیچ شهری تجربه نکرده است.
تام کراتر مدیر آزمایشگاهی که نتایج این مطالعات از آن منتشر شده در این رابطه به گاردین گفت: «این‌ها شرایط زیست‌محیطی هستند که هم اکنون در هیچ جایی از دنیا تجربه نمی‌شود. این یعنی با چالش‌های سیاسی و ساختاری جدیدی در دنیا مواجه می‌شویم.»
پیشبینی شده است که این شهرها با خشکسالی و سیل‌های عجیبی روبرو خواهند شد. این شرایط باعث ایجاد نگرانی‌های زیادی در رابطه با افزایش میزان مهاجرت از این شهرها شده است.
این نتایج نگران کننده از این مطالعه تاکنون واکنش‌های مختلفی را از دانشمندان به همراه داشته است. مایک چیلدز مدیر بخش علم موسسه دوستان زمین در این رابطه گفت: «جوانان در اطراف دنیا بارها در خیابان‌ها نسبت به نابود شدن آینده خود اعتراض کردند، اما این مطالعه نشان می‌دهد که ۵۰ ساله‌ها هم باید همین میزان نگران باشند، چراکه شاید تا سال ۲۰۵۰ زندگی شهری به عملی غیرقابل تحمل تبدیل شود.»
