در ابتدای این جلسه دکتر حسام فیروزی، روان‌پزشک درباره نحوه حضور کودکان در فضای مجازی و نوع برخورد والدین با این موضوع، گفت: «با توجه به تحولات بسیاری که در چند سال گذشته اتفاق افتاده است کودکی بزرگسالان در دنیای متفاوتی نسبت به کودکان حال حاضر سپری شده و به همین دلیل کودکان و بزرگسالان در دو دنیای متفاوت زندگی می‌کنند.»
شاخص دنیای مدرن آموزش است
او با اشاره به این‌که شاخص دنیای مدرن آموزش است، افزود: «مشکل والدین در این حوزه ندانستن فلسفه تربیت است و این موضوع باعث قطع ارتباط کودک با والدین شده و کودک برای رفع نیازهای خود از فضای مجازی استفاده می‌کند.»
فیروزی با بیان این‌که والدین نیازهای کودک را یک بعدی تصور می‌کنند، تصریح کرد: «اگر بین همه، روابط انسانی به صورت مناسبی شکل نگیرد انسان به سمت ارتباط با اشیا می‌رود و بعد از آن در یک سطح پایین‌تر به سمت فضای مجازی و در سطح پایین‌تری به موادمخدر گرایش پیدا می‌کند و درنهایت دچار افسردگی می‌شود.»
او با تشبیه مهارت آموزی کودکان در به پا کردن کفش برای آن‌ها افزود: «والدین باید با ارتباط بهتر با کودکان خود به آن‌ها در این حوزه مهارت دهند و با مدیریت این فضا به جای بستن آن، کاری کنند تا فرزندان‌شان در این فضا آسیب نبینند.»
خسرو سلجوقی مجری طرح توسعه خدمات فضای مجازی کودک در پاسخ به این‌که میزان آمادگی زیرساخت‌های محتوایی در این حوزه به چه میزان است، گفت: «ظرفیت‌های خوبی در این حوزه ایجاد شده است اما کافی نیست.»
65 درصد کودکان بین سه تا پنج سال تلفن‌همراه یا تبلت دارند
سلجوقی با اشاره به مطالعه‌ای که در سال 1396 انجام شده است، افزود: «بر اساس این مطالعه 65 درصد کودکان بین سه تا پنج سال کشور تلفن‌همراه و تبلت دارند که بعضی آن راتهدید می‌دانند، درصورتی‌که این موضوع برای کودکان و والدین فرصت است.
سلجوقی با بیان این‌که کودکان و والدین در این حوزه آموزش ندیده‌اند، گفت: «در تمام نرم‌افزارهای خارجی و ایرانی قابل استفاده در این حوزه بخشی را برای محدودسازی دسترسی کودکان قرار داده‌اند که با یک تیک (علامت) می‌توانیم آن را فعال کنیم ولی به دلیل نبود آگاهی لازم از این امکان استفاده نمی‌شود.»
او با اشاره به تعریفی که درباره کودک در دنیا وجود دارد افزود: «در دنیا از صفر تا 18سال را کودک می‌نامند اما ما دوران بارداری را نیز در این دوره محاسبه می‌کنیم و از منفی یک را کودک می‌دانیم.»
مجری طرح توسعه خدمات فضای مجازی کودک تصریح کرد: «در حوزه کودک متولی وجود ندارد البته متولی کودکان بالای شش سال وزارت آموزش‌وپرورش است اما فقط 13درصد کودکان زیر شش سال در مهدکودک هستند و 87درصد بقیه از سوی والدین نگهداری می‌شوند، درصورتی‌که باید ببینیم این والدین چقدر به روانشناسی و روانشناختی کودک آشنا هستند.»
او افزود: «در این حوزه محتوا کم است اما از این محتوا نیز به‌درستی استفاده نمی‌شود، به‌طور مثال بنیاد بازی‌های رایانه‌ای راهنمایی برای بازی‌های رایانه‌ای تهیه کرده و از نظر شاخص‌های مختلف مانند میزان هیجان و استرس دسته‌بندی کرده است اما تعداد مراجعه به این راهنما مناسب نیست.»
سلجوقی تصریح کرد: «در این حوزه در ابتدای راهیم اما سرمایه‌گذاری در فناوری اطلاعات، خدمات و محتوا یکی از سودآورترین سرمایه‌گذاری‌هاست که می‌تواند نیاز بازار داخلی و همچنین بازارهای منطقه‌ای و بین‌المللی را تامین کند.»
در حوزه تولید محتوا ضعیف عمل می‌کنیم
عطیه فلاح شهیدی، کارآفرین و تولیدکننده محتوای کودک نیز در ادامه این جلسه در پاسخ به این سوال که آیا محتوای تولیدشده در فضای مجازی نیاز کودک را پاسخ می‌دهد، گفت: «در حوزه تولید محتوا تاکنون ضعیف عمل کرده‌ایم.»
او با اشاره به این‌که در این حوزه نقش والدین و مربیان مهم‌تر است، افزود: «باید محتوای خوبی برای کودکان به خصوص تا شش سال تهیه و تولید شود، چراکه تا هزار روز نخست، کودک تاثیرپذیری بسیاری از والدین و محیط دارد.»
سلجوقی نیز در پاسخ به این سوال با بیان این‌که بازی‌ها در حال حاضر با زمینه‌های مختلف مانند آموزش و سلامت تولید می‌شوند، گفت: «هم‌اکنون در دنیا هر یک دلار سرمایه‌گذاری برای کودکان زیر دوسال 16 دلار برگشت درآمد دارد و به دلیل این‌که اقتصاد و مالکیت معنوی این حوزه در ایران دیده نشده است، سرمایه‌گذاری در این حوزه امنیت ندارد.»
او افزود: «تلاش می‌کنیم که با حضور و همکاری قوای قضائیه و مقننه بتوانیم زیست بوم محتوا و خدمات کودک را در کشور کامل کنیم.»
فیروزی درباره میزان استقلال کودکان در فضای مجازی نیز با اشاره به این‌که انسان دارای چهار سرمایه‌های مالی، اجتماعی، انسانی و روانی است، گفت: «والدین به این سرمایه‌ها واقف نیستند و برای کودکان خود حق انتخاب نمی‌گذارند؛ درصورتی‌که والدین به‌عنوان والد و نه مالک کودکان باید حق انتخاب به آنان بدهند.»
او افزود: «انسان نیاز به ارتباط دارد و با قطع ارتباط والدین با کودک، کودکان نیازهای خود را در فضای مجازی پیگیری می‌کنند.»
این روان‌شناس پیشنهاد داد می‌توانیم در این حوزه بازی‌ها و محتوا را طوری طراحی کنیم که برای استفاده آن نیاز به مهارت و مراجعه به والدین باشد.
عطیه فلاح شهیدی، درباره محتوای تولید شده از سوی شرکت‌های خارجی نیز گفت: «نباید بدبینانه به این محتواها نگاه کنیم و بسیاری از این تولیدات محتوای خوبی دارد و فقط باید نحوه استفاده از این تولیدات را به والدین آموزش دهیم.»
سلجوقی در پایان این جلسه با اشاره به این‌که نگرانی درباره فضای مجازی و کودکان، نگرانی جهانی است، گفت: «در تمام دنیا همه به دنبال راهکاری در این حوزه هستند و به همین منظور در اجلاس جامعه اطلاعاتی که از سال 2003 برگزار می‌شود، بخشی را به کودکان اختصاص داده‌اند.»
