ارزانی دلار و کاهش قیمت ها؛ آری یا خیر؟

مشاهدات میدانی از رفتارعمومی فعالان اقتصادی نشان می‌دهد، با وجود اینکه هنوز زمان اعلام آمار نرخ تورم در خردادماه فرا نرسیده، اما تغییر شتابان قیمت شماری از کالاها متوقف شده و انتظارات تورمی تا اندازه زیادی فروکش کرده است.به‌گزارش خبرنگار«ایران»، گزارش نرخ تورم مرکز آمار ایران از پایان اردیبهشت ماه نشان می‌داد که نزول نرخ تورم ماهانه آغاز شده و از شتاب افزایش نرخ تورم در این ماه کاسته شده است.

رشد حباب گونه قیمت‌ها طی ماه‌های اخیر که متأثر از سفته بازی برخی از کارگزاران اقتصادی با محور عملیات روانی کمبود کالا در کشور و افزایش نرخ ارز صورت گرفته است، بتدریج متوقف شده است.شاید اطلاق ترکیدگی حباب قیمتی برای برخی از بازارها زود هنگام باشد، اما بررسی میدانی خبرنگار ما در گفت‌و‌گو با فعالان اقتصادی در حوزه نظام توزیع نشان می‌دهد که انتطارات تورمی تا اندازه زیادی فروکش کرده و فعالان اقتصادی با رویکرد انتظارات عقلانی چشم‌انداز کوتاه مدتی برای افزایش قیمت‌ها متصور نیستند.عبدالرضا رحمانی فضلی، وزیر کشور هم درگزارشی مشابه درباره روند قیمت‌ها و سبد کالایی برپایه گزارش وزارت صمت، اعلام کرد:«روند قیمت‌ها ۵۰ درصد کاهش یافته و بخشی از آن هم ثابت مانده است و درصد کمی افزایش داشته‌ایم.»روند افت قیمت‌ها دربازار کالاهای سرمایه‌ای و نیمه مصرفی مشخص است.خبرنگارما گزارش می‌دهد، در راستای کاهش انتظارات تورمی، رشد قیمت مسکن کاملاً متوقف شده است و در کوتاه مدت افزایش قیمت‌ها مشاهده نمی‌شود. اما کاهش قیمت‌ها در بازار خودرو بیشتر نمایان است، حتی می‌توان تحلیل کرد که حباب قیمت در بازار خودرو ترکیده است، به طوری که انتظار تداوم کاهش قیمت خودرو دراین بازار ادامه دارد. در بازار خودرو مستمراً شنیده می‌شود که قیمت‌ها به‌صورت نجومی افزایش یافته و خریداران در انتظار تعدیل قیمت‌ها، به سمت واقعی شدن هستند.افزون براین، کاهش 11.2درصدی قیمت سکه طی یک ماه گذشته را نمی‌توان نادیده گرفت، به طوری که قیمت این کالای سرمایه‌ای از 5 میلیون و 135هزار تومان به چهار میلیون و 556 هزار تومان تقلیل یافته است.سیرنزولی نرخ دلار و افت آن از کانال 15 هزارتومان به‌طول باند قیمتی12هزار تومان طی روز گذشته، نقش مؤثری در فروکش کردن آثار روانی تورم داشته است، به گونه‌ای که گستره انتظارات تورمی درتمامی دهک‌های درآمدی جامعه تقویت شده است.در این میان، جریان سفته بازی که طی فروردین ماه دربازار مسکن و خودرو فعال شده وبا امتناع از فروش به‌دنبال تشدید قیمت‌ها بود، بتدریج  فعالیتش محدود شده و اینک به فکر حضور در صف عرضه هستند.

مسأله‌ای که در گفته‌های دلالان به چشم می‌خورد، انتظارافت شدید قیمت با فروکش کردن روند حرکت رشدی دلار است. برخی از آنها ازاین که اقدام به خرید دارایی‌ها در قیمت‌های بالا، کرده‌اند، نگران کاهش ارزش دلار هستند و این روند را دلیلی برای احتمال زیان هنگفت در آینده نه چندان دور می‌دانند.به‌نظر می‌رسد که طی هفته‌های آتی در صورت تداوم وضعیت موجود، بر شمار فروشندگان افزوده شده و طرف عرضه کالا در بازارها تقویت می‌شود.

فارغ از اقدامات بانک مرکزی برای تقویت ارزش ریال و تثبیت نرخ ارز و همچنین اقدامات گسترده وزارت صمت برای عرضه کالاهای مورد نیاز و عقیم کردن شایعات ناشی از کمبود کالا، شکست ایالات متحده در حوزه میدانی دیپلماسی از جمله دلایل کنترل متغیرهای سیاسی در اقتصاد و فروکش کردن تورم انتظاری در جامعه بوده است.فعالان اقتصادی که همواره رفتار وانتخاب‌های تجاری‌شان را براساس اخبار و روند تحولات کوتاه مدت سیاسی تنظیم می‌کنند، با مجموعه‌ای از اتفاقات روبه رو بودند که نشان از ناکارآمدی تحریم‌های ایالات متحده علیه ایران بوده است.عدم تمکین کشورهای خریدار نفت ایران و بی‌اثر بودن فشارهای امریکا به خریداران نفت ایران و شکست سیاست صفر شدن صادرات نفت ایران باعث شد که در اردیبهشت ماه اثرگذاری تحریم براقتصاد ایران با پرسش‌های جدی نزد فعالان اقتصادی روبه رو شود.افزون براین، برقراری تحریم‌های جدید در حوزه پتروشیمی این موضوع را به نمایش گذاشته که ایالات متحده در کارآیی و کارساز بودن تحریم‌های نفتی مردد شده و به سوی تحریم های جدید روی آورده است. بویژه آنکه برخی از تحلیلگران امریکا، کارآیی و اثربخشی تحریم‌های جدید ترامپ را با توجه به عدم حمایت جهانی به چالش کشیدند.این در حالی است که دونالد ترامپ، در پاسخ به این تحلیل‌های چالشگر، در دور جدید مصاحبه‌هایش بار دیگر از اثربخشی تحریم دولت اش دفاع کرده است.

در این میان، عقب نشینی واشنگتن از شروط 12 گانه هم نشانه دیگری از شکست امریکا در برقراری تحریم‌های کور بوده است که خود به تنهایی اثر تحریم‌های اقتصادی را هم متزلزل کرده است.جدای از اینها، دفاع مشترک ولادیمیرپوتین رئیس جمهوری روسیه در نشست دوجانبه با   شی جین پینگ رئیس جمهوری چین در کاخ کرملین، به‌عنوان دو عضو از کشورهای 1+5 از برنامه برجام، شرایطی را در برابر ایالات متحده قرار داده که از این به بعد با تردید به اثرگذاری تحریم‌ها می‌نگرد، بویژه آنکه چین به خرید نفت از ایران ادامه داد، هند همچنان مشتری نفت ایران است و ژاپن هم با حضور «آبه» در تهران در انتظار چراغ سبز واشنگتن.

تشدید تنش‌های تجاری میان چین و امریکا وهمچنین مواضع دقیق پکن در حمایت از برجام پیام جدی برای واشنگتن داشته است که عصر تحریم‌های یکجانبه و یکجانبه‌گرایی پایان یافته است.فعال شدن کانال ژاپن برای میانجیگری میان ایران و امریکا از دیگر دلایل ورود پارامترهای سیاسی غیرتنش زا به محیط کسب و کار است.همه این سیگنال‌های سیاسی نشان می‌دهد که تحریم‌ها نتوانسته است زمینه تحمیل خواسته‌های واشنگتن به تهران را فراهم کند و بازارها به سمت تعادل حرکت می‌کنند.باید در انتظار گزارش ماهانه نرخ تورم در خرداد ماه بود.آیا نرخ تورم به روند نزولی اش ادامه می‌دهد.