شبکه خبری بلومبرگ در گزارشی درباره بابک زنجانی نوشت: این رقم پولی است که بابک زنجانی باید بپردازد تا بتواند از شانس گریز از حکم اعدام برخوردار شود. وی ششم مارس به اتهام اختلاس از شرکت ملی نفت ایران در دوران تحریمها، به همراه دو تن دیگر به اعدام محکوم شد.
به گفته وکیل وی، زنجانی از زمان اولین دستگیری در دسامبر 2013 پس از تغییر دولت ایران، سعی داشته این پول را بازگرداند.
زهره رضایی یکی از اعضای تیم وکلای زنجانی که در تدارک فرجام‌خواهی علیه حکم اعدام وی هستند می‌گوید: موضوع پس دادن بدهی در ابتدا یک موضوع ساده بود، اما اکنون به یک مساله سیاسی بزرگ تبدیل شده است.
سیر حرکت زنجانی از یک واسطه نفتی به یک زندانی منتظر حکم اعدام، پیرو آشتی ایران با قدرت‌های جهانی و پایان یک دهه تحریم اقتصادی علیه این کشور بوده است.
حسن روحانی، رییس جمهور ایران اعلام کرده که برای احیای اقتصاد کشور و جذب سرمایه‌گذاری خارجی باید فساد در کشور را ریشه‌کن کند. وی هفته گذشته گفت: این موضوع که چه کسی به زنجانی کمک کرده و اینکه پول کجا رفته، سوالاتی هستند که باید پاسخ داده شوند.
زنجانی که اکنون در اوایل دهه چهارم عمرش به سر می‌برد به نماد طبقه جدیدی از ثروتمندان متهم به سوءاستفاده از توانایی دور زدن تحریمهای تجاری و ثروتمند کردن خود در سال‌های دولت محمود احمدی‌نژاد که از سال 2005 تا 2013 به طول انجامید محسوب می‌شود.
زنجانی در مجموع به اختلاس دو میلیارد و 700 میلیون دلار درآمد فروش نفت از دولت به وسیله شعبه‌های بانک خود در تاجیکستان و مالزی متهم است. وی همچنین در خصوص اتهام "افساد فی‌الارض" که حکم اعدام را برایش به همراه داشته گناهکار شناخته شده است.
این در حالیست که تاکنون فقط حدود 600 تا 700 میلیون دلار از دارایی‌های زنجانی مصادره شده است. وکیل زنجانی می‌گویدگ دارایی‌های مادر و دو خواهر زنجانی نیز مصادره شده و آنها ممنوع الخروج هستند. وی افزود: این بدهی اکنون به دو میلیاردو 200 میلیون می‌رسد.
در انتظار حکم فرجام
زنجانی اختلاس و کلاهبرداری را رد کرده است. زهره رضایی، وکیل زنجانی انتظار دارد که ابلاغ رسمی حکم این هفته صورت بگیرد و پس از آن وکلا 20 روز فرصت دارند تا در خصوص این حکم فرجام‌خواهی کنند.
ویمدعی شد: زنجانی سعی داشته که به ایران در فروش بزرگ‌ترین منبع درآمد ملی کمک و یک کانال بانکی برای نهادهای تحریم شده در دورانی که کشور از بازار‌های جهانی دور شده بود ایجاد کند. در شرایطی که وی در تهران در حال محاکمه بود یک نفتکش در اسپانیا در حال تخلیه اولین محموله نفتی ایران بود که از سال 2012 تاکنون به اروپا می‌رسد.
نکته طعنه آمیز ماجرا این است که اگر تحریمها بابک زنجانی را ثروتمند کرد، میراث آنها می‌تواند به قیمت جانش تمام شود.
دو میلیارد یورو
تراکنش‌های مالی همچنان برای ایران پیچیده هستند. رضایی که همچنین نماینده اولین بانک سرمایه‌گذاری اسلامی در کوآلالامپور مالزی است می‌گوید: دارایی‌های بابک زنجانی به شکل قابل توجهی از سیستم بانکی بین‌المللی جدا شده‌اند و هیچ جایی برای انتقال این پول وجود ندارد.
وی گفت: وزارت نفت ماه گذشته فقط یک شماره حساب اعلام کرد که زنجانی برای پرداخت پول از آن استفاده کند. رضایی خاطرنشان کرد: بانک کارگزار اروپایی از پذیرش این سپرده خودداری می‌کند.
وکیل زنجانی افزود: وی از زمان شروع حبس طی بیش از دو سال گذشته در تدارک حل این مساله بوده و به شدت تلاش داشته که با مقامات برای پرداخت این پول همکاری کند.
این در حالیست که مصطفی پورمحمدی وزیر دادگستری هشتم مارس اعلام کرد: تنها زمانیکه پول به حساب دولت واریز شود می‌توان گفت که زنجانی همکاری کرده است.
طلافروشی
بابک زنجانی زاده جنوب تهران است. خانواده وی سپس به منطقه میدان گلها، یک منطقه طبقه متوسط در مرکز تهران و در فاصله چند خیابان از ساختمان آجری زرد رنگ وزارت کشور نقل مکان کردند.
مالک یک مغازه عتیقه فروشی در این منطقه می‌گوید: پدر زنجانی هنوز در این منطقه زندگی می‌کند.
صاحب یک کیوسک در بالای این خیابان می‌گوید: به خاطر می‌آورد که زنجانی در دوران کودکی به کیوسک وی سر می‌زد و تفنگ اسباب‌بازی می‌خرید.
بابک زنجانی سپس کار در یک مغازه طلافروشی و پس از آن کار در بازار طلا در بازار مرکزی تهران را شروع کرد.
وی در مصاحبه‌ای که سپتامبر 2013 در نشریه "آسمان" منتشر شد مدعی شد: هنگامی که در ازمیر ترکیه دانشجو بوده تعدادی تجارت را در این کشور اداره می‌کرده است.
سالامبور فروشی
براساس سخنان تایید نشده زنجانی به نشریه آسمان، وی در دوران سربازی راننده رییس وقت بانک مرکزی بوده و از وی درخواست می‌شود میلیون‌ها دلار را برای کنترل نرخ ارز در بازار آزاد توزیع کند.
وی افزود: در این میان با تاجران سالامبور و یک سرمایه گذاری جدید آشنا می‌شود.
زنجانی در گفتگو با "آسمان" مدعی شده بود: من همیشه می‌خواستم وارد تجارت و مشاغلی شوم که سوددهی سریعی داشته باشد. با فروش اولین محموله پوست‌ها، در ازای هر 50 سنتی که سرمایه گذاری کرده بودم 19 تا 20 دلار سود به دست آوردم.
تجارت وی از سرمایه‌گذاری در تولید فیلم و سالامبور به لوازم آرایشی، واردات پاستا و قهوه و شرکت‌های هواپیمایی، باشگاه فوتبال، املاک در تهران و به ویژه شبکه بانکی گسترش پیدا کرد. آنها به وسیله دوبی، مالزی، ترکیه و تاجیکستان با ایران مرتبط بودند.
این تجارت‌ها همچنین زنجانی را با مسئولان وقت که همیشه به دنبال کانال‌های ارتباطی بانکی با جهان خارج بودند مرتبط کرد.
زنجانی می‌گوید: هنگامی که فشارها روی اقتصاد ایران به دلیل تحریمها افزایش یافت، از وی درخواست شده تا به شرکت‌های نفتی خصوصی و نهایتا وزارت نفت برای پیدا کردن خریدار نفت کمک کند.
وی در آخرین مصاحبه خود مدعی شد: کار وی "مبارزه با تحریمها" بوده و وی 24 میلیون بشکه نفت ایران معادل چند نفتکش را فروخته است.
بلومبرگ می‌نویسد: این همان نقشی است که در نهایت به سقوط وی منجر شده است.
سعید لیلاز اقتصاد‌دان ایرانی می‌گوید: این امر به مناقشات بین گروه‌های مختلف قدرت در داخل ایران باز می‌گردد. اینکه زنجانی چه کسی بوده و داستان از چه قرار است و اینکه واقعا چه چیزی وی را قادر ساخته که سه میلیارد دلار اختلاس کند و برای آن پاسخگو نباشد، سوالاتی است که باید جواب داده شود.
