رعدوبرق

آیا می‌دانستید که افزایش شدید ذرات آتش‌فشانی می‌تواند موجب ایجاد رعدوبرق شود.

آیا می‌دانید که رعدوبرق چگونه با صدای مهیبش ایجاد می‌شود؟ آیا رعدوبرق فقط صدای ترسناکی دارد یا واقعا مرگ‌آور است؟ این‌ها سوال‌هايی است که همیشه بشر درباره رعدوبرق یا آذرخش در سرش می‌پروراند و شاید بعد از اتمام، آن را کنار بگذارد و این سوال‌ها همچنان پاسخ داده نشده در ذهنش مي‌ماند. ابرها هم مانند هر موجود زنده دیگری روی زمین دارای تفاوت‌هايی هستند که موجب اتفاق‌های خاصی در هوا و زمین می‌شوند. بله؛ هنگامی‌که این ابرها با بارهای غیرهمنام خود برخورد می‌کنند؛ واکنش‎های الکتریکی شدیدی به‌صورت نور و صدای شدید به‌نام صاعقه یا رعدوبرق تولید می‌کنند. این برخورد به‌صورت قوس الکتریکی به زمین شکل می‌گیرد که در بعضی از موارد شدت آن‌ها زیاد و بسیار خطرساز است. به صاعقه باید به چشم یک پدیده‌ طبیعی خیلی عجیب و قدرتمند نگاه کرد، این پدیده انرژی خیلی زیادی دارد و می‌تواند اثر زیادی به‌جای بگذارد. دلیل این‌که در هنگام توفان صاعقه‌زده می‌شود، این است که بادهای شدید و توفان، ابرها را باردار کرده و ابر را تبدیل به منبع انرژی خیلی زیادی می‌کنند که بین زمین و آسمان معلق مانده و به دنبال فرصتی است تا این‌همه انرژی را در یک‌جا خالی کند؛ در یک‌لحظه که انرژی ابر به حالت اشباع می‌رسد، ابر هوای اطراف خود را یونیزه و انرژی‌اش را از این راه یونیزه شده در زمین تخلیه می‌کند و این خود شروع داستان پرسروصدای آذرخش است. براساس مطالعات به‌عمل‌آمده از سوي متخصصان هواشناسی آمریکا، تعداد رعدوبرق در هرلحظه در سراسر دنیابین 1500 تا دوهزار بار است.

**

آیا می‌دانید که اوج دمای برخورد رعدوبرق حدود 30هزار درجه سانتی‌گراد معادل با (50هزار فارنهایت) است، پنج‌بار داغ‌تر از سطح خورشید.

**

شکل‌گیری رعدوبرق

راهنما: cloud to cloud

ابربه‌ابر

جالب است بدانید که بیشتر صاعقه‌ها مابین ابرها اتفاق می‌افتد و در مناطق قطبی این اتفاق یک در هزار پیش‌بینی می‌شود؛ این رعدوبرق چیزی نیست که ما بتوانیم همیشه آن را ببینیم. اخیرا VOLCANIC TRIGGERED LIGHTNING در ایسلند زده‌شده. با زدن این نوع رعدوبرق گاز در اتمسفر متصاعد می‌شود. طول نوع متوسط VOLCANIC گاهی به 8/1 کیلومتر می‌رسد.

**

ابر به هوا

این مدل از رعدوبرق هم بسیار شبیه رعدوبرق ابربه‌ابر است. با این تفاوت که در این مدل بار الکتریکی بین ابرها در فضا یا هوای اطراف خود تخلیه می‌شوند و شما نوری را فقط در آسمان مشاهده می‌کنید.

**

ابربه‌زمین

رعدوبرقی که بین ابر و زمین است معمولا از ابر به‌ زمین می‌زند (رعد منفی) ولی در بعضی موارد نادر هم رعد از زمین به ابر می‌زند (رعد مثبت). در این حالت (رعد مثبت) زمین دارای بار منفی است و ابر دارای بار مثبت.

**

ابرهای داخلی

رعدوبرق در بین ابرهای داخلی از بیشترین درصد احتمال برخوردارند و بیشتر روی حوادث هواپیمایی تاثیرگذارند.

**

تفاوت بارهای الکتریکی

بار الکتریکی دو نوع است؛ بار مثبت و بار منفی. بین دو ماده یا جسم با بارهای همنام نیروی رانش و برعکس اگر ناهمنام باشند بین آن‌ها ربایش ایجاد می‌شود.

**

مرکزیت بارهای مثبت

مرکزیت بارهای منفی

مرکز محدود از بارهای مثبت

**

40- درجه سانتی‌گراد

15- درجه سانتی‌گراد

5- درجه سانتی‌گراد

**

همان‌طور که در تصویر مشاهده می‌کنید رعدوبرق فقط بین ابرها تشکیل نمی‌شود و نوع‌های مختلفی دارد. گاهی وقتی‌که رعدوبرق می‌زند شما خطی را در آسمان مشاهده می‌کنید که بعد از رعدوبرق زدن در آسمان به وجود می‌آید. به این خط رعدوبرق ابر به آسمان می‌گویند. همچنین این نوع رعدوبرق می‌تواند از ابربه‌ابری دیگر منتقل شود. در هنگام زدن این نوع رعدوبرق نوری بسیار زیاد در آسمان دیده می‌شود و آسمان روشن می‌شود. نوع دیگر رعد‌وبرق را می‌توان رعدوبرق ابر به آب نامید. همان‌طور که می‌دانید آب رسانای بسیار قوی است. بنابراین برای حفظ جان‌تان بهتر است که در هنگام رعدوبرق از آب، رودخانه، دریاچه یا استخر دور باشید. این نوع رعدوبرق بادهای بسیار شدید و قوی، امواج متلاطم و باران شدید را به دنبال دارد. در رعدوبرق‌های RE-Strike شما شاهد رقص نور در آسمان هستید و مدت‌زمان آن بسیار کوتاه است اما به‌صورت متوالی و پشت سر هم اتفاق می‌افتد. در نوع دیگری از رعدوبرق شما شاهد نور سفید در آسمان‌ هستيد و بعد از چند هزارم ثانیه این نور سفید تبدیل بهرنگ‌های مختلف و زیبایی می‌شود. البته جالب است بدانید که به وجود آمدن رنگ این نورها بستگی به شرایط جوی دارد. اگر هوا رطوبت یا مه داشته یا این‌که هوا آلوده باشد، آسمان قرمزرنگ یا نارنجی می‌شود. در رعدوبرق‌های وحشتناک که در زمان توفان، دیده می‌شود 80درصد رعدوبرق‌ها در ابر و 20درصد در زمین، ساختمان‌ها، برج‌ها و مکان‌هایی زده مي‌شود که بلند هستند و این به‌خاطر خطوط الکتریکی و مقامت کم آن‌هاست. رعدوبرق از آسمان به زمین زده می‌شود و آن قسمتی که شما مشاهده می‌کنید، قسمتی است که از پایین به بالا می‌آید.

**

بنابر تفاوت مابین بارهای الکتریکی به وجود آمده از رعدوبرق؛ اوج دمای برخورد آن حدود 30 هزار درجه سانتی‌گراد معادل با (50هزار فارنهایت) است، پنج بار داغ‌تر از سطح خورشید.

**

رعدوبرق در بالاتر از اتمسفر

این نوع رعدوبرق را کمتر می‌توان با چشم غیرمسلح دید. این رعدوبرق بسیار خاص و در نوع خود منحصربه‌فرد است. تصاویر این نوع رعدو برق را ماهواره‌ها ثبت كرده‌اند. در هنگام رعدوبرق زدن آسمان قرمز، آبی‌رنگ و بسیار وحشتناک می‌شود. اسم دیگر Upper Atmosphere lighting است.

**

ترموسفر

 این هاله ناشی از تحریک مولکول‌های نیتروژن به علت برخورد الکترون در اتمسفر شکل می‌گیرد.

**

مزوسفر

این راهنماهای رنگی، ناشی از تخلیه بار مثبت رعدوبرق مثبت به زمین هستند. آن‌ها در رنگ‌های مختلف از قرمز تا آبی یا بنفش کبود کشیده می‌شوند.

**

استراتوسفر:

این جت‌ها یا هاله‌های آبی‌رنگ کشیده شده در آسمان که از بالای ابرهای کومولونیمبوس عبور می‌کند و استراتوسفر و مزوسفر را پاره کرده و به سمت جلو در حال حرکت‌اند. براثر فعالیت‌های شدید توفانی شکل می‌گیرد.

**

انواع رعدوبرق

آیا می‌دانستید که رعدوبرق می‌تواند در انواع مختلف در آسمان ظاهر شود

Bead lightning

یک‌شکل نسبتا نادر از رعدوبرق ابربه‌زمین است که به نظر می‌رسد به یک‌رشته از بخش‌های کوتاه و روشن شکسته می‌شود و مدت‌زمان آن نسبت به رعدوبرق‌های دیگر طولانی‌تر است.

 نوع رعدوبرق: نادر

**

Ribbon lightning

تخلیه بار الکتریکی ابرها به‌صورت مکرر و بدون وقفه که در قسمت‌های مختلفی از آسمان به‌صورت پراکنده شکل می‌گیرند و از لحاظ ظاهری گسترده‌ترند.

 نوع رعدوبرق: نسبتا نادر

**

staccato lightning

یک شاخه طولانی از اتصال ابربه‌زمین که به‌صورت ناگهانی و در چند ثانیه اتفاق می‌افتد

نوع رعدوبرق: معمول

**

SHEET lightning

یا همان آسمان قلمبه که بخش بزرگی از آسمان را به‌صورت ناگهانی از لابه‌لای ابرهای سیاه روشن می‌کند

نوع رعدوبرق: معمول

mega lightning

این واژه برای رعدوبرق‌های اتمسفری که قبلا درباره آن‌ها توضیح دادیم مورداستفاده قرار می‌گیرد که به‌طورمعمول برای موارد جوی یا اتمسفر بالایی رعدوبرق مورداستفاده قرار می‌گیرد، شامل جت‌های آبی‌رنگ و هاله‌های قرمز و بنفش که در مزوسفر، استرازفر و ترموسفر رخ می‌دهد.

باکس آبی زیر نوشته: نوع رعدوبرق: بيشتر اوقات

**

ball lightning

یا رعدوبرق کروی در هنگام بروز توفان‌های شدید خورشیدی یکی از شایع‌ترین اتفاق‌ها تشکیل توپ‌های عجیب و استثنایی رعدوبرق است. دانشمندان معتقدند که نوعی تجمع نیروهای الکترومغناطیس باعث حبس شدن آن‌ها در یک توپ رعدوبرق در فضا می‌شود.

باکس آبی زیر نوشته: نوع رعدوبرق: خیلی نادر

**

رعدوبرق‌های خبرساز

نگاهی به خطرناک‌ترین رعدوبرق‌ها در نقاط مختلف جهان

**

نقطه خطرناک در فلوریدا

در فلوریدا 10درصد از همه مردم در معرض خطر مرگبار رعدوبرق هستند. زمین فلوریدا به طرز عجیبی رعدوبرق را به خود جذب می‌کند.

**

برخورد رعدوبرق با ساختمان امپایر استیت

ساختمان امپایر استیت یکی از مشهورترین بناهای ساخته‌شده در محله منهتن شهر نیویورک است. جالب است بدانید که ساختمان امپایر استیت نقش یک برق‌گیر را نیز برای محیط پیرامونش ایفا کرده و طبق اطلاعاتی که در سایت رسمی این برج قرارگرفته، هرساله به‌صورت متوسط ۲۳ بار صاعقه به این آسمانخراش اصابت می‌کند.

**

دانشمندان می‌گویند 70 درصد بیشتر رعدوبرق‌ها در جهان در مناطق گرمسیری اتفاق می‌افتد. دليل اين رويداد به گفته ناسا آن است كه خشكي‌هاي زمين سریع‌تر از آب حرارت خورشيد را جذب كرده و گرم مي‌شوند.

**

رعدوبرق‌های اسرارآمیز رودخانه کاتاتومبو 

رودخانه کاتاتومبو، رودخانه‌ای در آمریکای لاتین است که هر 160 سال یک‌بار دقیقه محلی مشخص در کنار این رودخانه به مدت 10 ساعت با رعدوبرق‌های مکرر روشن می‌شود که به‌تازگی این واقعه پس از 160 سال تکرار شده است.

**

صاعقه‌هايي كه در پرتو ریا پديد می‌آیند در شكل، اندازه و قدرت از صاعقه‌هاي مشابه در ديگر نقاط جهان فرق دارند، از این‌رو اين پديده شگفتانگیز و در بعضي موارد مخوف در كنار شکوفه‌های ارغواني رنگ درخت جاكراندا يكي ديگر از جاذبه‌های گردشگري اين شهر به‌شمار می‌آید.

**

شانس اصابت رعدوبرق به هر فرد

صاعقه یکی از اسرارآمیزترین پدیده‌های خلقت است، شانس اصابت رعدوبرق به یک فرد حدود یک در 300 هزار است

1 در 300 هزار

اگر در هنگام صاعقه بیرون از منزل بودید و هیچ مکان امنی هم پیدا نکردید، پاهایتان را جفت کنید. حدود نیمی از مرگ‌ها ناشی از الکتریسیته جاری است که در امتداد زمین رانش دارد. جفت کردن پاها احتمال ورود این الکتریسیته به بدن‌تان و آسیب به اندام‌های داخلی را کاهش می‌دهد.

**

وقتی بدن شما با صاعقه برخورد می‌کند چه اتفاقی می‌افتد؟

قسمت‌های از بدن انسان که با اصابت صاعقه صدمه می‌بینند.

**

رعدوبرق می‎تواند قلب انسان را از کار بیندازد، شش‎ها را پاره کند یا سبب سوختگی‎های جدی در بدن شود، زیرا از جریان الکتریکی بسیار بالایی برخوردار است و اگرچه به لحاظ زمانی بسیار کوتاه است اما قدرت بسیار زیادی دارد. مهم‌ترین و ساده‌ترین دلیل حوادث ناشی از صاعقه،‌ عدم آگاهی از روش‌های صحیح حفاظت است، شانس اصابت رعدوبرق به یک فرد حدود یک در 300 هزار است و با رعایت توصیه‌های این شانس را کاهش داد. باید بگوییم که صاعقه یک ولتاژ مشخصی دارد که بزرگی این ولتاژ بین ۱۰ تا ۲۰ میلیون ولت است. البته گاهی هم دیده‌شده که این ولتاژ تا ۱۰۰ میلیون ولت هم پیش رفته است. شاید نتوانید تصور درستی از این مقدار ولتاژ داشته باشید اما اگر به شما یادآوری کنیم که ولتاژ شهری ۲۲۰ ولت دارد، بزرگی ولتاژ این صاعقه‌ها کاملا برایتان روشن می‌شود. یکی دیگر از مواردی که درزمان اصابت رعدوبرق به بدن انسان رخ می‌دهد، پاره شدن رگ‌های خونی و بروز خونریزی داخلی است، گرما و نیروی بسیار قوی صاعقه می‌تواند تمامی لباس‌های بدن فرد را بسوزاند و حتی کفش‌های او را از پایش خارج کند. اگر فردی یک جسم فلزی در دست بگیرد میزان خطر برخورد احتمالی صاعقه چندین برابر می‌شود، یکی از دلایلی که ایالت فلوریدای آمریکا بیشترین قربانی برخورد صاعقه با انسان‌ها را دارد، وجود زمین‌های بازی گلف و در دست داشتن دسته چوبی با سر فلزی، مخصوص این بازی به‌وسیله بازیکنان بوده است که بیشترین قربانیان را تاکنون داشته است. علاوه بر این‌ها؛ رعدوبرق فقط سبب سوختگی در بدن انسان نمی‌شود، بلکه می‌تواند باعث اختلال در ریتم الکتریکی قلب و ایجاد ایست قلبی شود، انقباض رگ‌های خونی براثر رعدوبرق سبب آسیب به عضله قلب می‌شوند. البته برخلاف چیزی که شنیده‌اید، لمس افرادی که مورد اصابت صاعقه قرار گرفتن مسئله‌ای ندارد. هیچ رد الکترونیکی از قربانیان صاعقه بجا نمی‌ماند و این به آن معنی است که اگر برای انجام کمک‌های اولیه آن‌ها را لمس کنید، با برق آن‌ها کشته نمی‌شوید.

**

صوتی و تصویری

اصابت صاعقه ممکن است به چشم و گوش‌ها صدمه وارد کند. این صدمه ممکن است باعث کور یا کر شدن انسان شود.

**

عضوها

رعدوبرق می‎تواند به عضوهای بدن انسان صدمه جدی وارد کند. قلب انسان را از کار بیندازد یا شش‎ها را پاره کند.

**

پوست

اگرچه بیشتر افراد پس از برخورد صاعقه با خوش‌شانسی از مرگ فرار می‌کنند اما باید با اثر و عوارضی  دست‌وپنجه نرم كنند که پس از برخورد صاعقه دچار آن می‌شوند. یکی از این صدمات، صدمات پوستی است. رعدوبرق می‌تواند سبب سوختگی شدید در بدن انسان ‌شود.

**

ماهیچه‌ها

ماهیچه‌ها براثر اصابت رعدوبرق ممکن است دچار خشکی یا گرفتگی‌های همیشگی شوند.

**

بافت بدن

بافت بدن بعد از اصابت رعدوبرق در صورت زنده ماندن فرد دچار تحلیلی شده و بعد از مدتی احتمال از بین رفتن آن وجود دارد.

**

سیستم عصبی

اصابت رعدوبرق می‌تواند باعث خاموش شدن ایمپلنت مغزی شود و فرد بعد از حادثه دچار فراموشی یا لرزش در بعضی از نقاط بدن مانند گردن و دست پا شود.

**

مرگبار

در ماه جولای 2007، 30 نفر براثر اصابت رعد‌وبرق در دهکده یوشاری در پاکستان جان‌شان را از دست دادند.

**

سنگاپور یکی از شهرهایی است که درصد زدن رعدوبرق در آن بسیار زیاد است.

**

در مقایسه...

يك در 14ميليون

45 بار رعدوبرق مرگبار در کشور انگلستان اتفاق افتاده است.

يك در 12ميليون

درصد صدمه دیدن با رعدوبرق 40 بار بیشتر از صدمه دیدن از برخورد یک گاو وحشی با انسان است.

يك در 11ميليون

لحظه برخورد صاعقه به هواپیمایی که شما را حمل می‌کند، حتما لحظه نگران‌کننده‌ای خواهد بود. درصد برخورد آن يك در 11ميليون است.

يك در هشت‌هزار

براثر برخورد صاعقه به ماشین تاکنون سه‌هزار نفر کشته‌شده‌اند.