زنان و زایمان و شیر دهی
متخصصان زنان و زایمان به زنان باردار اجازه روزه گرفتن نمی‌دهند، به‌خصوص زنانی که در سه ماهه اول بارداری هستند. در سه ماهه اول بارداری سلولهای حیاتی بدن جنین در حال رشد است و باید از خون مادر تغذیه کند و قتی مواد غذایی از راه خون به جنین نرسد قطعا در رشد او اختلالاتی به وجود می‌آید که جبران‌ناپذیر است. رژیم غذایی زنان باردار در دوران بارداری خیلی مهم است. پزشکان متخصص به زنانی که گیاهخوارند در دوران بارداری توصیه می‌کنند از همه موادغذایی استفاده کنند تا جنین از همه گروه‌های تغذیه‌ای استفاده کند.
روزه گرفتن در سه ماهه دوم و سوم:
اگر زن بارداری اصرار به روزه گرفتن دارد در سه ماهه دوم و سوم و با مجوز پزشک می‌تواند روزه بگیرد. البته حتما نوشیدن مایعات را فراموش نکنند و در وعده سحر حتما غذاهای فیبردار و میوه و غلات بخورند. زنان بارداری که در سه ماهه دوم و سوم باردای روزه می‌گیرند باید روزانه در ساعت‌های 12،14،16، 18،20 اندازه کتون ادرارشان را آزمایش کنند. اگر بین ساعت 12 تا 14 کتون ادرار زیاد نبود، می‌توانند به روزه گرفتن ادامه بدهند اما نکته مهمی که بیشتر پزشکان متخصص زنان و زایمان روی آن اتفاق نظر دارند این است که زنان باردار از 36 هفتگی به بعد به هیچ‌وجه روزه نگیرند. زن باردار در این روزها به مایعات و مواد غذایی نیاز بیشتری نسبت به همیشه دارد.
- شیردهی: مایعات و سبزیجات باعث زیاد شدن شیر مادر می‌شود. وقتی مادر شیردهی در طول روز از مایعات و سبزیجات استفاده نکند شیرش کمتر از همیشه می‌شود و ممکن است نوزادش گرسنه بماند. مادران شیرده این موضوع را باید در نظر بگیرند که با روزه گرفتن آن‌ها کودک‌شان موادغذایی که هر روز باید دریافت کند کمتر از همیشه دریافت می‌کند.
*اگر در بارداری روزه می‌گیرید حواستان به این نشانه‌ها باشد:
- اگر حرکت جنین تغییرات قابل توجه و محسوسی پیدا کرد، یعنی جنین مثل قبل حرکت نمی‌کند و لگد نمی‌زند.
- اگر دردهای انقباضی دارید.
- ضعف، سرگیجه و خستگی شدید را جدی بگیرید.
- اگر وزن اضافه از دست می‌دهید.
- اگر رنگ ادرارتان تیره شده و بوی بدی دارد.
- تب و سردرد را نادیده نگیرید.
بیماران با مشکلات تنفسی
- بیماران ریوی: پزشکان متخصص ریه توصیه می‌کنند، بیماران ریوی به خصوص کسانی که شغل‌شان ایجاب می‌کند در محیط باز فعالیت کنند در بلندمدت نباید بدن‌شان را بدون آب بگذارند، مخصوصا در روزهای گرم اما کسانی که داروهای استنشاقی ریه مصرف می‌کنند با تجویز پزشک می‌توانند روزه بگیرند و در طول روز از این دارو استفاده کنند، چون طبق فتوای مراجع این داروها روزه را باطل نمی‌کنند.
- مبتلایان به آسم و برونشیت: کسانی که آسم یا برونشیت مزمن دارند نمی‌توانند روزه بگیرند. مبتلایان به این بیماری اگر در طول روز به‌اندازه کافی مایعات مصرف نکنند، شدت بیماری بیشتر می‌شود.
مشکلات چشمی
به گفته پزشکان متخصص چشم هنوز هیچ دلیل علمی و ثابت شده‌ای وجود ندارد که روزه گرفتن را برای کسانی که نمره چشم‌شان بالاست ممنوع کند. متخصصان چشم فقط بیمارانی را که به آب سیاه یا گلوکوم مبتلا هستند از روزه گرفتن منع می‌کنند. دلیل این ممنوعیت هم بالا بودن فشار داخل چشم این بیماران است. این بیماران وقتی در طول روز آب نمی‌نوشند بعد از افطار و نوشیدن آب فشار مضاعفی به چشم وارد می‌شود که به گفته متخصصان خیلی خطرناک است و با عوارض جبران‌ناپذیری همراه می‌شود. عصب بینایی به بالا رفتن فشار چشم حساس است هرگونه تغییر در غلظت خون و مایعات بدن تغذیه یک میلیون رشته عصبی را که در فضای کوچک ته چشم قرار دارد مختل می‌کند و آن‌ها را از بین می‌برد. اگر سن این بیماران بالا باشد و مشکلات عروق و اختلال د رانعقاد خون هم داشته باشند این مشکل خیلی خطرناک‌تر می‌شود.
بیماران قلبی و عروقی
متخصصان قلب به کسانی که مشکل حاد قلبی دارند توصیه می‌کنند به هیچ‌وجه روزه نگیرند. کسانی که فشار خون باعث بیماری قلبی‌شان شده هم نباید روزه بگیرند. هرگونه تغییر در حجم خون و شرایط فیزیکی بدن باعث عدم تعادل آب و الکترولیت‌ها در خون و به هم خوردن فشار خون می‌شود و این برای بیماران قلبی خیلی خطرناک است.
- نارسایی قلبی: نارسایی قلبی یعنی قلب توانایی به گردش در آوردن خون برای تامین احتیاج بافت‌های متعدد را ندارد. نارسایی قلبی معمولا به تظاهران بالینی مثل تنگی نفس، ضعف، خستگی و احتقان در گردش خون منجر می‌شود. مصرف متعادل آب و رژیم غذایی مناسب در طول روز و مصرف سر وقت داروهای تجویز شده برای بیماران با نارسایی قلبی حیاتی است.
جراحی قلب باز: اگر به‌تازگی قلب‌تان را عمل کرده‌اید، یعنی جراحی باز قلب یا آنژیوپلاستی داشته‌اید لطفا به روزه گرفتن فکر نکنید. البته ازگ چند سال از عمل قلب‌تان گذشته و هیچ مشکلی ندارید با اجازه پزشک می‌توانید چند روز در هفته روزه بگیرید.
بیماران مغز و اعصاب
پزشکان متخصص مغز و اعصاب معتقدند اگر فرد سالم باشد و از لحاظ هموستاز بدن هیچ بیماری نداشته باشد، کم آبی و نخوردن غذا نمی‌تواند به سلولهای مغز آسیب بزند. سلولهای مغز مکانیسم خود تنظیمی دارند، یعنی در مواردی که به بدن آب کافی نمی‌رسد این مکانیسم سلامت سلولهای مغزی را تضمین می‌کند. به همین دلیل سر درد، فشار خون، سر گیجه و ضعف به دلیل فشار روزه و طبیعی است اما کسانی که مشکلات مغز و اعصاب دارند و باید سر وقت دارو مصرف کنند به هیچ‌وجه نباید به روزه گرفتن فکر کنند. دُز و زمان دارو در بعضی از بیماران با مشکلات مغز و اعصاب حیاتی است و حتما باید سر وقت و دقیق باشد.
- بیماران تشنجی: تعادل دارویی در این بیماران خیلی مهم است. به همین دلیل اگر جزو بیماران تشنجی هستید حتما برای روزه گرفتن با پزشک مشورت کنید. روزه گرفتن در این بیماران باعث به هم خوردن تعادل داروها می‌شود و ممکن است تشنج شدیدتر از قبل رخ بدهد.
بیماران کلیوی
متخصصان توصیه می‌کنند بهتر است بیماران با مشکلات کلیوی دور روزه گرفتن را خط بکشند. به هم خوردن تعادل کراتینین در بیماران کلیوی می‌تواند با عوارض خطرناکی همراه باشد اما اگر کسی باز هم با تمام این توصیه‌ها می‌خواهد روزه بگیرد باید این شرایط را در نظر بگیرد:
-اندازه‌گیری دقیق کراتینین
اگر کراتینین شما 5/1 تا 7/1 است بهتر است ریسک نکنید و روزه نگیرید.
-حواستان به غذاهای افطار و سحر باشد. غذاهای رایج در سحر و افطار بیشتر آش، خرما، زولبیا بامیه و... است که باعث بالا رفتن پتاسیم خون می‌شود.
کلیه‌های سنگ ساز
کساني که کلیه‌های سنگ‌ساز دارند و چندبار دفع سنگ را پشت سر گذاشته‌اند یا تحت عمل جراحی قرار گرفته‌اند، نمی‌توانند روزه بگیرند. این افراد باید در طول روز مقدار زیادی آب بنوشند تا کلیه‌هایشان سنگ نسازد یا اگر سنگ دارند، سنگ‌شان بزرگ‌تر از قبل نشود. اگر فردی سنگ کلیه دارد و این عارضه باعث عفونت در بدن او شده است یا عفونت فعال در کلیه فرد وجود دارد به هیچ‌وجه نباید روزه بگیرد. این بیماران باید در مصرف موادغذایی خود دقت کنند و در طول روز به میزان مافی آب بنوشند.
پیوند کلیه
اگر پیوند کلیه داشته‌اید و هنوز یک‌سال از عمل جراحی نگذشته نمی‌توانید روزه بگیرید. این افراد تا چند سال باید داروهایشان را سر وقت مصرف کنند. به هم خوردن تعادل داروها در این افراد می‌تواند با عوارض خطرناکی همراه باشد.
نارسایی کلیه
افراد با نارسایی کلیه منع روزه‌داری دارند. افرادی که کراتینین خون‌شان دو یا بالای دو است به دلیل مصرف نکردن آب در طول روز مشکلات زیادی پیدا می‌کنند. به همین دلیل برای این‌که شرایط‌شان بدتر از قبل نشود بهتر است به روزه گرفتن فکر نکنند.
دیالیزی‌ها: به گفته پزشکان متخصص دیالیزی‌ها به هیچ‌وجه نباید روزه بگیرند. به گفته متخصصان بیمارانی که در مراحلی انتهایی نارسایی کلیه هستند و به دیالیز نیاز دارند نمی‌توانند روزه بگیرند. به دلیل این‌که طی روزه‌داری مصرف کم آب و استرس گرسنگی با اختلال در الکترولیت‌های خون و نیز حجم مایع بدن همراه است، بهتر است روزه نگیرند.
دیابتی‌ها
همه تلاش پزشکان متخصص تنظیم کردن قندخون بیماران مبتلا به دیابت است اما روزه گرفتن روند تنظیم قند خون را به هم می‌زند. روزه گرفتن آن هم در روزهای گرم باعث افت شدید قندخون و حتی به کما رفتن بیمار می‌شود. بیماران دیابتی که دچار عوارض مزمن دیابت بر کلیه‌ها، مغز، قلب، چشم‌ها، دست‌ها، پاها و ديگر ارگان‌های بدن شده‌اند، هر چند ممکن است دچار مشکل حادی نشوند اما برای پیشگیری از پیشرفت عوارض مزمن این بیماری بهتر است به روزه گرفتن فکر نکنند. مهم‌ترین و خطرناک‌ترین عارضه‌ای که بیماران دیابتی را در زمان روز داری تهدید می‌کند افت شدید قند خون طی روز است. این وضعیت خطرناک با علائمی مثل عرق کردن، تپش قلب، احساس گیجی، لرزش بدن، تاری دید، بی‌حالی و درنهایت بیهوش شدن می‌شود. اگر بلافاصله با مصرف موادقندی درمان نشود، می‌تواند باعث اغما و کمای قندی شود.
انسولینی‌ها: کسانی که برای کنترل قندخون‌شان انسولین تزریق می‌کنند به هیچ وجه نمی‌توانند روزه بگیرند. نوسانات قند خون احتمال خطر را در این بیماران بالا می‌برد.
بیماران گوارشی
مشکلات گوارشی مثل ریفلاکس معده و سوءهاضمه معمولا سد راه روزه گرفتن بیماران نمی‌شوند اما روزه گرفتن با بعضی از مشکلات گوارشی حاد می‌تواند عوارض جبران‌ناپذیری به همراه داشته باشد.
- زخم معده: زخم‌های فعال دستگاه گوارش زخم معده و زخم اثنی‌عشر هستند. اگر این دو زخم را در دستگاه گوارش‌تان دارید و به‌تازگی آندوسکوپی کرده‌اید، بهتر است از روزه گرفتن اجتناب کنید.
- بیماران با مشکل کبدی: بیماران کبدی که علائم پیشرفته‌ای ندارند می‌توانند روزه بگیرند اما بیماران با نارسایی کبدی یا سیروز کبدی بهتر است روزه نگیرند. افراد مبتلا به سیروز کبدی نباید روزه بگیرند، زیرا کبد قادر به ساخت گلوکز از گلیکوژن نیست و گرسنگی در این بیماران باعث می‌شود قندخون‌شان به‌شدت پایین بیاید.
- کولیت اولسروز: کسانی که به این بیماری دچارند به دلیل مشکلات روزه گرفتن بهتر است از روزه گرفتن منصرف شوند.
- مبتلایان به یبوست: بی‌آبی باعث شدیدتر شدن یبوست مزمن می‌شود. البته اگر دوست دارید روزه بگیرید باید حواستان به میزان آبی که می‌خورید، باشد. متخصصان توصیه می‌کنند افراد با بیماری یبوست شدید بهتر است از موادغذایی فیبردار، میوه و سبزیجات در افطار و سحر استفاده کنند. این افراد به جای چای و مایعات دیگر باید آب بنوشند.
کم‌خون‌ها
کسانی که بیماری کم‌خونی از نوع بدخیم آن دارند و تحت درمان با داروهای شیمی درمان خوراکی و تزریقی قرار دارند در بیشتر موارد اجازه روزه‌داری ندارند و اگر قرار است در موارد خاصی روزه بگیرند حتما باید با اجازه پزشک متخصص باشد. بیشترین نوع کم‌خونی‌ها از نوع تغذیه‌ای است که مهم‌ترین آن به دلیل فقر آهن است. این افراد اگر داروهایشان را در افطار و سحر مصرف کنند بازهم با اجازه پزشک می‌توانند روزه بگیرند.
- تالاسمی مینور و ماژور
مبتلایان به تالاسمی مینور برحسب توان و تحمل خودشان می‌توانند روزه بگیرند اما روزه گرفتن برای کسانی که به تالاسمی ماژور مبتلا هستند ممنوع است. این افراد به تزریق مکرر خون نیاز دارند و به همین دلیل نمی‌توانند روزه بگیرند.
