آلل Allele
مطالعات محققان ژنتیک نشان داده است که افرادی که دارای آلل‌های Alleleکوتاهتری هستند، بیشتراز سایرین لبخند می‌زنند و می‌خندند.این همان تنوع ژنتیکی است که قبلاً مشخص شده بود نقش مهمی دربروز احساسات منفی دارد. درواقع آلل‌های کوتاه باعث تقویت واکنش‌های احساسی به محیط‌های خوب یا بد می‌شود.
درهررشتهDNAمجموعه‌ای از دستورالعمل‌هابه نام«ژن« قرار دارند. این ژن‌هاهستندکه ویژگی‌های فیزیکی جانوران یا انسان‌ها را تعیین می‌کنند. ژن‌ها برای همه انسان‌ها یکسان هستند بنابراین همه انسان‌ها ژن‌های یکسانی را به ارث می‌برند. امااین آلل‌ها هستند که تعیین می‌کنند ژن‌ها چگونه دریک فرد بروز پیدا کنند وآشکار شوند. به عنوان مثال این‌که ما چه رنگ چشمی راازوالدینمان به ارث ببریم به وسیله آلل‌ها –Alleleتعیین می‌شود.درواقع به شکل‌های متنوعی ژن آلل گفته می‌شود وهر کدام که غالب باشند، صفت فرد خواهند شد.
ژن HTTLPR-5
از آنجا که این بررسی‌ها تصویر کاملی از زندگی احساسی مردم با آلل‌های کوتاه‌تر می‌دهد، می‌توان گفت چرا برخی افراد بلافاصله درمواجهه با یک لحظه یا صحنه طنزآمیز به خنده می‌افتند درحالی که برخی دیگر به زحمت لبخند می‌زنند. درواقع طبق این بررسی‌ها ریشه این پاسخ‌های احساسی احتمالاً در DNAافراد نهفته است.محققان در جریان بررسی‌های تازه درمورد کشف ارتباط میان ژن و و بروزاحساسات یا رفتارهای مثبت همانند لبخند زدن و خندیدن دریافتند که افرادی که دارای تنوع ژنتیک خاصی هستند، یعنی آلل‌های ژن5- HTTLPRآنها کوتاه‌تر است، هنگام رویارویی با موارد خنده‌دار، مانند تماشای کارتون‌های بامزه یا فیلم‌های سرگرم کننده بیشتر از کسانی که دارای آلل‌های بلندتر هستند، می‌خندند. باوجود این همین بررسی‌ها نشان داده است که در افرادی که آلل‌های کوتاهتری دارند،احساسات منفی بیشتری نسبت به افرادی که آلل‌های طولانی داشتند، دارند. تحقیقات اولیه نشان می‌دهد که آلل‌های کوتاه سبب حسی از پیش بینی عواقب منفی درمسائل و رویدادها می‌شود ودر نتیجه عوارضی مانند افسردگی،اضطراب ومصرف موادمخدررامی‌تواند تشدید کند.
آلل‌های کوتاه‌تر؛خنده و افسردگی و تأثیرپذیری بیشتر از محیط
پیش از این طبق تحقیقات دیگری ارتباط ژن با احساسات منفی مشخص شده بود اما این بررسی‌ها ،قوی‌ترین شواهدی را که تاکنون به‌دست آمده، ارائه کرده است که نشان می‌دهد همان ژن که مسئول بروز احساسات منفی است در بیان احساسات مثبت هم نقش دارد. این مطالعات توسط محققان دانشگاه «نورث وسترن» و دانشگاه ژنو درآزمایشگاه‌های وابسته به دانشگاه برکلی کالیفرنیا انجام شده و در نشریه Emotion وابسته به انجمن روانشناسی آمریکا منتشر شده است.
در این بررسی‌ها دانشمندان آلل‌های کوتاه و بلند از ژن 5- HTTLPRرا مورد بررسی قرار دادند که در تنظیم میزان سروتونین نقش دارد. سروتونین انتقال دهنده عصبی ویژه‌ای است که کاهش و افزایش آن نقش مهمی دربروز افسردگی و اضطراب دارد.
درجریان این بررسی‌ها از شرکت کنندگان خواسته شده سه ویدئوی مختلف که به درجاتی مختلفی خنده‌دار بودند، تماشا کنند و درهرجلسه نمونه DNAهریک از شرکت کنندگان ثبت شد. «رابرت لونسون» استاد دانشگاه برکلی کالیفرنیا و از اعضای تیم تحقیقاتی دراین مطالعات، می‌گوید که افراد با آلل‌های کوتاه تمایل بیشتری به خنده و لبخند داشتند تا افرادی که دارای آلل‌های بلندتر بودند. اما درعین حال روشن شد که افراد با آلل‌های کوتاه‌تر بیشتر دچار واکنش‌های احساسی منفی می‌شوند.
آلل‌های کوتاه و شوخ طبعی
این تحقیقات همچنین نشان می‌دهد که ژن 5- HTTLPRنقشی به مراتب بیشتر از خنده دارد که طیف وسیع‌تری از صفات انسانی، ازجمله شوخ‌طبعی را نیز دربرمی‌گیرد. این موضوع كه با توجه به انواع مختلف شوخی و شوخ طبعی، همانند طنز خشک، طنز طعنه و کنایه‌آمیز و طنزهای روتین، سبب واکنش‌های متفاوتی در افراد می‌شود، چیز عجیبی نیست.
پیش‌تر نیز روشن شده بود که حس شوخ طبعی یک ابزار درارتباطات اجتماعی است که در کنار زبان انسانی تکامل یافته است.
دانشمندان انسان شناس معتقدند که حس شوخ طبعی یک ابزار اجتماعی است که همراه با تکامل زبان انسان تکامل یافته است. این موضوع پایان نامه کارشناسی ارشد «استیون لگر» استاد انسان شناسی در دانشگاه Du Vieux Montreal Cegepمونترال کاناداست.
به گفته «لگر» تا پیش از تکامل زبان، حس شوخ‌طبعی بخشی از فرآیند اجتماعی شدن بود. اما واقعیت این است که اگر ما به میزان کافی برزبان تسلط نداشته باشیم، شوخ طبعی امری ناممکن است.
به گفته وی ژنتیک به طور ذاتی ارتباط مستقیمی با تکامل دارد. بنابراین می‌توان فرض کرد که برای حس شوخ طبعی ژن‌های دیگری غیر از ژن 5- HTTLPR نیز دخیل هستند که هنوز موفق به شناسایی آن نشده‌ایم.
البته پژوهشگران متفق‌القولند که بسیاری از ویژگی‌های غیر ژنتیکی نیز در تعیین این که چه چیزی برای ما خنده‌دار باشد یا نباشد نقش دارند.
درزمینه ردپای عوامل غیرژنتیکی که درواکنش خنده به مانقش دارند،لگرولونسون هردومتفق‌القولند. علاوه براین تحقیقات دیگری نیزاین ایده را که حس شوخ طبعی به زندگی اجتماعی ما وابسته است،تایید کرده‌اند که خنده ازراه‌های مهم برای ارتباط متقابل واجتماعی شدن در میان همسالان است.
دانشمندان دانشگاه نیومکزیکو معقتدند که حس شوخ‌طبعی ممکن است به عنوان یک ابزار برای جفت‌یابی درمیان انسان‌ها تکامل یافته باشد. تحقیقات نشان می‌دهد که مردان دارای حس شوخ‌طبعی برای زنان بسیارجذاب‌ترهستند همچنین روشن شده است که حس شوخ‌طبعی نشانه‌ای از وجود ژن‌های مطلوب است که افراد را والدین خوبی معرفی می‌کند.
درتحقیقات دیگری که درزمینه فعالیت کودکان 6 تا 13 ساله انجام شد،محققان براساس گزارش به‌دست آمده ازاسکن فعالیت مغزی درکودکان شرکت کننده دراین بررسی‌ها اعلام کردندکه مغز دختران هنگام مشاهده کلیپ‌های ویدئویی خنده‌دار فعالیت بیشتری نسبت به مغز پسران داشت. این مسئله می‌تواند حاکی از آن باشد که شوخ‌طبعی درنظرزنان بیشتراز مردان به عنوان یک ویژگی مهم وجذاب اهمیت دارد.
آخرین مطالعات دراین زمینه شواهد متعددی یافته است که افرادی که آلل‌های کوتاه دارند، از نظر احساسی در مسائل مهم زندگی نیز، بسیار حساس هستند.
«هایس» استادیار برنامه سیاسی اجتماعی و توسعه انسانی درکالج «نورث وسترن» می‌گوید:«داشتن آلل‌های کوتاه بد یا خطرناک نیست درواقع آلل کوتاه واکنش‌های احساسی را به محیط و رخدادهای بد وخوب هردو تشدید و تقویت می‌کند. درنتیجه افراد دارای آلل‌های کوتاه درمحیط‌های مثبت به خوبی شکوفا می‌شوند و رشد می‌کنند و درمحیط‌های منفی به شدت رنج می‌برند. درحالی که افراد با آلل‌های طولانی نسبت به شرایط محیطی اثر پذیری کمتری دارند و طبیعتا از عوارض محیطی کمتررنج می‌برند.»
در آزمایشی که پیش‌تر به آن اشاره شد، 336 نفر داوطلب شرکت کردند که از آنها خواسته شد ویدئو کلیپ‌های خنده‌داری را تماشا کنند. این بررسی‌ها با تمرکز بر بیان واقعی احساسات شرکت کنندگان انجام شد.به گفته «لوونسون» از آنجا که اکثر افراد اغلب برای رعایت ادب و احترام، حتی وقتی که چیزی به نظرشان خنده دار نیست، لبخند می‌زنند و یا می‌خندند و احساسات منفی خود را پنهان می‌کنند، برای اندازه‌گیری لبخند و خنده واقعی، سرنخ مهم، عضلات اطراف چشم است که معیار اصلی برای خنده قرار داده شد. چروک‌هایی که به اصطلاح به آن «چروک‌های پنجه کلاغی» گفته می‌شود. این چروک‌ها تنها در لبخندهای واقعی در چهره دیده می‌شود. با این حال محققان همزمان نمونه بزاق‌هایی نیز از داوطلبان برای تجزیه و تحلیل ژن‌های مورد نظر جمع آوری کردند که این نتیجه گیری‌های ظاهری را تأیید کند.
«لوونسون» می‌گوید:«این مطالعه نتایجی درپی داشت که عمدتاً از این ایده که احساسات مثبت درهمان چادر احساسات منفی جای دارند، حمایت می‌کند. درواقع هنگامی که سخن از آلل‌های کوتاه درمیان است، این ژن‌ها ممکن است درتمامی قالب‌های احساسی انسان نقش تقویت کننده‌ای داشته باشند که بیان احساسات را نیز تشدید می‌کنند. می‌توان گفت نتایج این تحقیقات، نورجدیدی است که روی یک قطعه مهم ازیک پازل ژنتیکی فرو افتاده است.»
آلل بخشی است که به ژن تنوع و گوناگونی و امکان انتخاب می‌دهد. هر ژن دارای دو آلل است که انسان یکی را از مادر و دیگری را از پدر به ارث می‌برد.
علاوه برخنده، سوی دیگر رفتار انسانی یعنی افسردگی و اندوه نیز دلایل ژنتیک دارد که ظاهرا درDNAهرفرد حک شده است. یک مطالعه بین‌المللی که در دانشگاه ادینبورگ اسکاتلند انجام شده نشان می‌دهد که بیش از100نوع ژن وتغییرات آن با افسردگی ارتباط دارد.
متخصصان در این پژوهش اطلاعات مربوط به دومیلیون نفر در 20 کشور رامطالعه کرده‌اند.
آنها دریافتند که تغییرات ژنتیکی روی بخش‌هایی از ارتباطات وسیستم عصبی مغز تاثیرمی‌گذارد که در تصمیم‌گیری و شخصیت افراد نقش دارد وآن را کنترل می‌کند.
دراین مطالعات روشن شده است که به هرمیزان که درافراد تغییرات ژنتیکی ایجاد شود،به همان اندازه،احتمال ابتلا به افسردگی نیز بیشتراست.
ژن مهربانی و دلسوزی
تنها خنده نیست که دلایل و ریشه‌های ژنتیک دارد. علوم زیستی امروزه ریشه بسیاری از اعمال و رفتارهای به ظاهر عادی را که تا کنون اکتسابی تلقی می‌شد، در DNAانسان کشف کرده‌اند. این موارد از صفاتی چون دلسوزی و مهربان بودن گرفته تا ترس، اضطراب ، مهارت در رانندگی، موسیقی، اعتیاد، ماجراجویی ، سلیقه یا ذائقه غذایی و حتی تنبلی را دربر می‌گیرد که مبنای ژنتیک دارد.
به عنوان مثال ظرفیت شما برای مهربانی ودلسوزی،توسط DNA شما ازپیش تعیین شده است. یک ژن خاص گیرنده‌های«اکسیتوسین» یا هورمون عشق را به وجود می‌آورد. این گیرنده تعیین می‌کند که چقدر نسبت به دیگران دلسوزومهربان باشید. ژنی که گیرنده اکسیتوسین را تولید می‌کند،سه نوع متمایز دارد. نوع نخست G/G،ونوع دومA/G ونوع سوم A/A است. هریک از آنها را از یکی ازوالدین خود به ارث برده‌اند کسانی که نوعG/Gرا دارند، بیشترین ظرفیت مهربانی رادارند. کسانی که نوع A/A هستند کمترین میزان مهربانی را نسبت به دیگران دارند و دارندگان ژن A/Gدرمیانه قراردارند.
علاوه براین دارندگان ژن G/Gاحتمال کمتری دارد که به اوتیسم یا اضطراب اجتماعی دچار شوند درست برعکس A/A که بالقوه درمعرض خطر بیشترهستند.
تحقیقات نشان می‌دهد افراد مهربان درواقع با اتکا به مشخصه‌های ژنتیک خود است که می‌توانند«خوب بودن» خود را حتی درشرایط سخت حفظ کنند. محققان نحوه عملکرد افراد مختلف راهنگام ترس بررسی کردند وآن را به تنوع DNA آنها ربط دادند. نتایج نشان داد که افراد نوع G/G حتی وقتی احساس خطر کنند مهربانی‌شان نسبت به دیگران تغییر نمی‌کند ولی افراد نوع A/G یا A/A بااحساس خطر،دلسوزی و مهربانی‌شان نسبت به دیگران کم می‌شود. خبرخوب این‌که از۳۴۸نفر،۵۱.۵درصد نوع G/G هستند در حالی که تنها۷.۲درصد ازنوع A/A هستند.
