استامینوفن کدئین
محبوبترین قرص مسکن خانمها همین استامینوفن کدئین است. قرصی که در کیف بیشتر خانمها پیدا میشود و با هر دردی سراغش میروند. قرصی که خیلی شیک میتواند باعث اعتیاد شود. شاید باورتان نشود اما بیشتر کارشناسان داروسازی معتقدند کدئین به دلیل داشتن ماده مخدر میتواند اعتیادآور باشد. کدئین نوعی ماده مخدر است که بهعنوان یک داروی ضددرد شناخته میشود. به گزارش سازمان بهداشت جهانی کدئین پرمصرفترین داروی جهان است. کدئین از موادخام موجود در خشخاش ساخته میشود. کارشناسان معتقدند همین ماده میتواند زمینهساز علاقه بعضی از افراد برای مصرف موادمخدر هم باشد. چون مشتقاتتریاک با گیرندههای درد در مغز در ارتباطند و به همین دلیل باعث کاهش علایم درد در بدن فرد میشوند و میتوانند حس خوشنودی و رضایت از خلاصی از درد را برای فرد به وجود بیاورند. پس استفاده زیاد این قرص میتواند باعث وابستگی جسمی و روانی فرد به آن میشود. از عوارض مصزف طولانی مدت قرص استامینوفن کدئین به غیر از وابستگی و اعتیاد میتوان به یبوست، خواب آلودگی و خستگی، گرفتگی عضلات معده، سرگیجه، خشکی دهان اشاره کرد. مسمومیت کبدی و مشکلات کلیوی از دیگر عوارض مصرف بیرویه و بدون نسخه پزشک است.
مصرف مجاز استامینوفن برای بزرگسالان حدود 350 تا 500 میلیگرم است که باید در فاصله چهار تا شش ساعت یکبار مصرف شود.
استامینوفن و خطر آسم
پژوهشی در موسسه ملی پژوهشی آزمایشی بهداشت و تغذیه دانشگاه نتینگهام انگلیس انجام شد که محققان به این نتیجه رسیدند که مصرف بیرویه و بدون تجویز پزشک میتواند باعث آسم شود.
این آزمایش نشان داد مصرف بالای استامینوفن میزان آنتیاکسیدان را در بافت ششها کم میکند و همین موضوع باعث آسیب ریه و بروز بیماریهای تنفسی و آسم میشود.
آسپرین
آسپرین یکی از قدیمیترین قرصهای مسکن موجود در بازار داروست.این قرص یک داروی ضدالتهاب استروئیدی است که بیشتر برای درمان دردهای کم و معمولی تجویز میشود. البته آسپرین علاوه بر تسکین درد کاربردهای دیگری هم دارد. مثلا برای کاهش التهاب و تورم. این دارو قبل از عمل جراحی قلبی و عروقی هم برای بیماران تجویز میشود. آسپرین دارای اثر ضدپلاکت و ضدانعقادی هم هست و مانع لخته شدن خون در بدن میشود اما تمام اینها وقتی مفید است که با تجویز و دستور پزشک باشد. اگر این قرص بدون تجویز پزشک و به مدت طولانی مصرف شود، میتواند با این عوارض همراه باشد:
-تحریک و سوزش و ناراحتی معده
آسپرین اگر بدون دلیل و در دُزهای بالا مصرف شود، میتواند باعث تهوع، عدم هضم و سوزش و التهاب معده شود.
-حساسیت
حساسیت به آسپرین میتواند با ورم لبها، خارش بینی، سرگیجه و کهیر همراه شود.
-مشکلات کبدی
کبد یکی از مهمترین اعضای بدن است که با مصرف بیرویه قرص ممکن است بیمار شود و حتی به کمک احتیاج داشته باشد. آسپرین یکی از قرصهایی است که اگر بدون تجویز پزشک مصرف شود، میتواند کبدتان را اذیت کند. کبد سم زداست به همین دلیل اگر آسپرین به مدت طولانی مصرف شود، میتواند باعث اختلال در عملکرد سمزدایی و درنهایت بیماری دیگر اعضای بدن شود.
-نارسایی کلیه
یکی دیگر از عوارض استفاده اسپرین نارسایی کلیه است. آسپرین میتواند باعث نفروپاتی ضددرد شود که یک آسیب کلیوی است.
ژلوفن
ژلوفن یکی از قرصهای محبوب خانمهاست که بیشتر در دردهای شدید مثل سردرد، دردهای قائدگی، کمردرد و استخوان درد برای خودشان تجویز میکنند و روزی چهار پنج عدد ژلوفن میخورند تا به قول خودشان دردشان آرام بگیرد. این قرص را بهراحتی میتوان از داروخانهها و حتی سوپرمارکتها تهیه کرد اما این قرص هم که میتواند مسکن درد باشد اگر بیش از حد مجاز استفاده شود، خودش درد جدیدی میشود روی دردهای دیگر. استفاده طولانی مدت ژلوفن میتواند با دردهای شکمی، ناراحتی و حتی خونریزی معده همراه شود. مصرف بیرویه ژلوفن به کبد آسیب میزند. این قرص در کبد متابولیزه میشد تا بتواند در بدن جذب شود. به همین دلیل مصرف بیش از حد این قرص فشار زیادی به کبد وارد میکند. ژلوفن برای کسانی که فشار خون بالایی دارند هم خطرناک است .
ایبوپروفن
ایبوپروفن هم یکی از قرصهای محبوب خانمهاست. خانمهایی که در مصرف قرصهای مسکن حرفهای هستند به ایبوپروفن علاقه زیادی دارند. این قرص برای تسکین علایم روماتیسمی، دردهای قائدگی شدید تجویز میشود. مصرف بیش از حد ایبوپوفن میتواند با عوارض دردناک و البته خطرناکی همراه باشد. مصرف بیش از حد این قرص میتواند ریسک سکته قلبی و مغزی را در افراد بالا ببرد. ایبوپروفن حتی میتواند باعث خونریزی معده و روده شود و مشکلات زیادی برای دستگاه گوارش درست کند. اگر طرفدار ایبوپروفن هستید و مدت زیادی است که آن را مصرف میکنید، بهتر است دست نگه دارید. این قرص در درازمدت میتواند با این عوارض همراه باشد: «افزایش فشار خون، حمله قلبی، آسیب به DNA و ابتلا به سرطان، کمخونی،کاهش شنوایی.» اگر به کلیههایتان علاقه دارید از مصرف بیرویه ایبوپروفن بپرهیزید. به گفته پزشکان مصرف طولانیمدت این قرص میتواند باعث نارسایی کلیه و حتی از کار افتادن آنها شود.
قرصهای محبوب خواب
بعضی از خانمهایی که مثل نقل و نبات قرص مصرف میکنند جزو طرفداران قرصهای خواب هم هستند. قرصهایی مثل دیازپام، الپرازولام ،کلردیازپوکساید و زولپیدم که محبوبترین قرصهای خواب بین خانمها هستندو قرصهایی که بیشتر بدون تجویز پزشک و با تجویز خودشان مصرف میشود.
دیازپام
دیازپام یکی از قرصهای آرامبخش از گروه بنزودیازپینهاست. دیازپام در گروه داروهای طولانی اثر از آرامبخشها قرار میگیرد. دیازپام برای تسکین اضطراب، اختلالات خواب و اختلالات هراس تجویز میشود. این دارو بهعنوان ضدتشنج و شلکننده ماهیچه اسکلتی و درمان انقباض عضلانی و تشنج هم ممکن است با دستور پزشک تجویز شود. مهمترین عوارضی که پزشکان درباره دیازپام میگویند اعتیاداور بودن این قرص است. نشانههای تشخیص اعتیاد به این قرصها هم این سه نکته است. 1- مصرفکننده این قرص بعد از چند هفته متوجه میشود که باید دُز بیشتری مصرف کند تا همان اثر قبلی را دریافت کند.2- حتی در طول روز هم به این قرص احتیاج پیدا میکند3-بیخوابی، اضطراب و سرگیجه و حتی حساسیت به نور.
مصرف بدون تجویز پزشک این قرص میتواند فعالیت مغز را کم کند و قدرت تفکر، مهارت و قضاوت را از فرد بگیرد. شایعترین عارضه دیازپام خواب آلوده بودن همیشگی فرد است. چون کمکم بدن فرد دُز بیشتری میطلبد و همین موضوع باعث خواب آلودگی در فرد میشود.
آلپرازولام
آلپرازولام هم متاسفانه یکی از قرصهای محبوب بعضی از خانمهاست. خانمهایی که از دل هر قرص پی شادی و سلامت میگردند اما ... به گفته کارشناسان حوزه دارو این قرص از داروهای ضدافسردگی است که برای مهار اضطرابهای شدی مصرف میشود و البته اعتیادآور هم هست. این قرص معمولا در مواری که فرد دچار اضطراب ناشی از افسردگی میشود از سوی پزشک متخصص تجویز میشود و اندازه و دوز آن را هم پزشک با توجه به شدت اضطراب و افسردگی مشخص میکند. مصرف این قرص حتما باید زیر نظر پزشک باشد چون استفاده خودسرانه آن باعث به وجود آمدن عوارض جبرانناپذیری در فرد میشود.
آلپرازولام و موارد مصرف آن
آلپروزلام که نام تجاری آن «زاناکس» است در گروه دارویی بنزودیازپینها مثل دیازپام و لورازپام قرار دارد. این قرص را روانپزشکان برای اثر ضداضطرابی، افسردگی و خوابآوری تجویز میکنند. دُز و اندازه مصرف آن هم خیلی مهم است که باید حتما از سوی روانپزشک دستور داده شود. این قرص فعالیت سیستم اعصاب مرکزی را کند میکند یعنی فعالیت و تحریکپذیری و واکنش مغز را کاهش میدهد و اجازه میدهد مغز و سیستم اعصاب مرکزی زمان بیشتری برای استراحت داشته باشند. این موضوع باعث تعادل بین سیستم اعصاب سمپاتیک و پاراسمپاتیک میشود. سرعت عمل این دارو بهشدت بیماری فرد بستگی دارد البته سن، سوختوساز بدن فرد هم در این سرعت عمل بیتاثیر نیست. در بعضی افراد ممکن است این زمان پنج دقیقه باشد اما در همه افراد به یک شکل نیست اما عوارض این قرص:« اختلال در راه رفتن، تاری دید، خوابآلودگی و منگی، نارحتیهای گوارشی، ناراحتیهای کبدی که حتی ممکن است باعث زردی و یرقان هم بشود. از دیگر عوارض مصرف بدون دستور پزشک این قرص میتوان به فراموشیهای کوتاهمدت اشاره کرد. البته اگر مصرف بیش از حد شود ممکن است این فراموشیها دیگر کوتاهمدت نباشد و فرد نتواند بعضی از خاطراتش را به خاطر بیاورد.»
به گفته کارشناسان اگر فردی این قرص را مدت زیادی مصرف کند به مرور زمان مقدار زیادی در مغزش آزاد میشود که باعث ایجاد حس نشاط و خوشحالی در فرد میشود. این موضوع باعث تمایل فرد به مصرف بیشتر این قرص و باعث اعتیاد او به این قرص میشود.
کلردیاز پوکساید
کلردیاز پوکساید هم یکی دیگر از اعضای خانواده بنزودیازپینهاست. این قرص یکی از داروهای آرامبخش است که بر بعضی موادشیمیایی در ذهن که پیام را سلولهای مغز ارسال میکند، تاثیر میگذارد. این قرص برتی درمان افسردگی و اضطراب تجویز میشود. میزان دُز مصرفی این دارو به سن، شرایط درمان و شدت بیماری فرد بستگی دارد. فقط پزشک متخصص میتواند دُز مصرفی و زمان مصرف این دارو را مشخص کند. این دارو هم مثل بقیه هم خانوادگیهایش اگر در دُز بالا و بیش از حد مصرف شود؛ باعث نقص ادراکی، مشکلت رفتاری و احساسی، مشکل در تفکر و منطق، کاهش توان جنسی، ترس از جامعه و افزایش اضطراب و افسردگی شود. محققان معتقدند مصرف زیاد کلر دیاز پوکساید و بقیه قرصهای آرامبخش و خوابآور میتواند درنهایت باعث زوال عقل شود.
زولپیدم
یکی از قرصهای خوابآور جدیدی است که بهتازگی مصرف آن رواج پیدا کرده است و بعضی از خانمهایی که قرص زیاد مصرف میکنند به آن روی آوردهاند اما لازم است بدانید مصرف خودسرانه این دارو آنقدر خطرناک است که سازمان غذا و دارو فروش بدون نسخه آن را جرم اعلام کرده است. خبرگزاری سازمان غذا و دارو اعلام کرد این دارو که چند سالی وارد بازار دارویی ایران شده است به هیچ وجه داروی بدون نسخه نیست و خود تجویزی آن منجر به برخورد به موارد متعدد در افرادی شده که بدون مصرف زولپیدم حالا حتی قادر به ادامه زندگی روزمره نیستند. به گفته کارشناسان زولپیدم بدون تجویز پزشک میتواند باعث اختلال حافظه، رفتارهای عجیبوغریب و لجام گسیخته ، اختلال خواب، اختلال شناختی، اعتیاد و حتی ممکن است با مرگ فرد همراه باشد. عوارض این دارو آنقدر خطرناک است که در سال 2013 سازمان غذا و دارو آمریکا اعلام کرد تولیدکنندههای این قرص باید از برچسب اجتناب از فعالیتهایی مثل رانندگی و فعالیتهایی که به هوشیاری نیاز دارند، استفاده کنند.
بعضی از گزارشها نشان میدهند بعضی مصرفکنندگان زولپیدم تحتتاثیر این دارو درگیر فعالیتهایی شدهاند که به هیچوجه بهخاطر نمیآورند که چه کارهایی انجام دادهاند.