با این حال ورق در آخرین روز اردیبهشت ماه برگشت و قیمت ها در این روز بار دیگر افزایشی محسوس را تجربه کرد.
آلبرت بغزیان، استاد اقتصاد دانشگاه تهران و تحلیلگر اقتصادی، در این خصوص گفت: آنچه در بازار ارز رخ می دهد ناشی از مدیریت موثر در بازار نیست.
وی در توضیح دلایل ریزش ها و افزایش ها در این بازار گفت: من تصور می کنم ریشه این دست اتفاقات در تغییر رفتار بازارسازان رخ داده است.
بغزیان، در توضیح این مطلب ادامه داد: بازارسازان پنهان یا همان دلالانی که نقش افرینی بالایی در بازار دارند، به این نتیجه رسیده است که برای کسب سود لازم است دست به نوسان گیری بزنند یعنی در دوره‌ای قیمت را بالا ببرند و در دوره دیگری قیمت را پایین بیاورند و اتفاقا اگر میزان عرضه بانک مرکزی نیز در این دوره ها که نوسان‌گیران در بازار فعالیت می کنند، در خدمت این اهداف باشد، بیش از پیش قدرت نمایی می کنند.
راهکار خنثی سازی سیاست‌های ارزی
این تحلیلگر اقتصادی اضافه کرد: وقتی ریزشی در بازار رخ می دهد، طبیعی است تقاضا برای فروش افزایش یابد اما از پس تکرار این ماجرا می بینیم که چنین اتفاقی رخ نمی دهد و کم کم افکار عمومی به این موضوع بی توجه می شوند.
این مساله خود عمل مهمی است که حتی سیاست اجرایی برای کاهش قیمت ارز را بی اثر نماید.
وی ادامه داد: در این فضا سایر بازارهای ایران نیز تحت تاثیر این نوسان قرار می گیرند اما این تاثیرپذیری تنها زیان مردم را در بر دارد به عنوان مثال وقتی قیمت ارز بالا می رود، قیمت ها در سایر بازارها از مسکن گرفته تا برنج افزایش می یابد اما وقتی قیمت ارز کاهش می یابد همه با استناد به اینکه این ریزش ها موقتی است، از تاثیرپذیری سایر بازارها پیشگیری می کنند.
دو گام به پیش؛ یک گام به پس
این ها نشان می دهد رفتار بازارساز در ایران تغییر کرده و سیاست دو گام به پیش و یک گام به پس را در دستور کار قرار داده است. در این حالت بازارسازان یا همان دلالانی که باید پشت پرده فعالیتشان توسط نهادهای نظارتی شناسایی شود، دو گام به پیش می‌گذارند و دلار را از کانال ۱۳ هزار تومانی وارد کانال ۱۵ هزار تومان می‌کنند، بعد در حرکتی هماهنگ، با افزایش عرضه، قیمت ها را دستخوش کاهش می‌کنند تا بار دیگر دلار در کانال ۱۳ هزار تومانی بایستد، اینجاست که وارد عمل شده و دلار را در کانال ۱۴ هزار تومان، یعنی یک کانال جلوتر از قبل و یک کانال عقب تر از ۱۵ هزار تومان قرار می دهند.
وی اضافه کرد: بی‌تردید بانک مرکزی به عنوان مدیر بازار ارزی باید به این موضوع توجه ویژه نشان دهد و سیاست خود را در مضیقه ارزی کنونی، بر پایه این رفتار تازه بازارسازان قرار دهد.
تاثیر بازار متشکل ارزی؟
وی با تاکید بر اینکه نوسان های شدید، چه افزایشی و چه ریزشی نشان می دهد که بانک مرکزی به ردستی بازار را مدیریت نمی کند، ادامه داد: نباید بازار یله و رها باشد تا قیمت ها بر هر عددی که خواستند بایستند؛ در این وضعیت بانک مرکزی نباید برنامه خود را تنها بر واکنش بگذارد، به این صورت که وقتی قیمت بالا رفت، عرضه و را افزایش دهد و وقتی قیمت پایین آمد عرضه را کاهش دهد، بلکه باید کنشگر این بازار، بانک مرکزی باشد.
وی با اشاره به اینکه برخی ریزش قیمت ارز را ناشی از تصمیم دولت برای تشکیل بازار متشکل ارزی می دانستند، گفت: رفت وبرگشت ها نشان داد ریشه این نوسانات به تغییر فتار ارزی بازارسازان متناسب با جنگ اقتصادی بر می گردد و اتفاقا ما نیز در این فضا باید متناسب با شرایط این جنگ، ابزارهای مدیریتی را به کار بگیریم.
