باجگیری تروریستی، جدیدترین تهدید برای گسترش بیت‌کوین
جدیدترین تهدیدی که بیت‌کوین برای جامعه بشری به همراه آورده، افزایش تعداد باجگیری‌های اینترنتی است. اخیرا تعدادی از افراد ناشناس اقدام به ارسال مجموعه‌ای از ایمیل‌های تهدیدآمیز به مراکز آموزشی، کسب‌وکارها و دیگر مکان‌های عمومی در کشورهای انگلیسی‌زبان کرده‌اند و از مدیران این مجموعه‌ها خواسته‌اند تا مبلغی مشخص را از طریق بیت‌کوین برای آن‌ها ارسال کنند و در غیر این صورت ممکن است قربانی یک حمله بمبگذاری شوند. استفاده از ایمیل‌های ناشناس مبتنی بر شبکه «تور» و همچنین عدم امکان شناسایی کیف پول دیجیتالی مقصد باعث شده تا هیچ‌یک از مقامات قانونی توان شناسایی یا کسب ردپایی از فرستندگان این ایمیل‌های تهدیدآمیز را نداشته باشند. خبرها حاکی از آن است که از روز سیزدهم ماه دسامبر 2018 تعداد زیادی از ایمیل‌های تهدیدآمیز به مراکز عمومی آمریکا، کانادا و نیوزيلند ارسال شده که در برخی اوقات مدیران این مراکز و پلیس مجبور به تخلیه مکان‌های عمومی و همچنین تعطیل کردن آن‌ها شده‌اند. فرستنده در تمامی ایمیل‌ها از متنی مشابه استفاده کرده و از طریق آن‌ها درخواست 20 هزار دلار باج تا پایان روز کاری کرده است. او اعلام کرده که در صورت عدم همکاری مدیران مراکز عمومی فردی را به همراه یک کیف دستی حاوی بمب به منطقه ارسال می‌کند و در نهایت بمب را منفجر می‌کند. پلیس منطقه «سافک» در شرق انگلستان اعلام کرده که در طول 40 ساعت دست‌کم 11 ایمیل تهدیدآمیز از این نوع، به مراکز عمومی شهر ارسال شده است. از طرف دیگر پلیس ایالتی در شهرهای آمریکا نظیر اوکلاهما، نیویورک و واشنگتن دی سی نیز دریافت ایمیل‌های مشابه را تائید کرده‌اند. این تهدیدها تا جایی پیش رفته که دست‌کم 5 ایستگاه مترو در تورنتوی کانادا تعطیل شده‌اند و بسیاری از مراکز آموزشی و عمومی دیگر نیز در کشورهای مختلف متوقف شده‌اند. پلیس در مناطق یاد شده هنوز نتوانسته سرنخی از ارسال‌کننده این ایمیل‌ها دریافت کند، با این حال به نظر می‌رسد که این ایمیل‌ها چیزی بیش از یک تلاش غیرمنصفانه و غیرانسانی برای دریافت بیت‌کوین از مراکز عمومی نباشند؛ چرا که در متن این ایمیل‌ها عنوان شده بود که در صورت عدم همکاری، عملیات بمبگذاری در کمتر از 24 ساعت رخ خواهند داد که البته حتی 48 ساعت پس از انتشار ایمیل‌ها و آماده‌باش بودن فوریت‌های شهری، هیچ گزارشی مبنی بر انفجار بمب در مناطق یاد شده منتشر نشد.
واناکرای و باجگیری دیجیتالی از طریق بیت‌کوین
گزارش یاد شده، اولین تلاش تبهکاران برای باج‌خواهی از طریق بیت‌کوین و ارزهای دیجیتالی دیگر نیست. در ماه می سال 2017 میلادی باج‌افزاری با عنوان واناکرای بسیاری از کامپیوترهای ویندوزی در سراسر جهان را آلوده کرد. این باج‌افزار ابتدا اطلاعات ذخیره شده در کامپیوترها را با الگوریتمی خاص رمزگذاری می‌کرد و پس از آن از صاحب کامپیوترهای قربانی درخواست مبلغی مشخص به صورت بیت‌کوین را می‌کرد تا کلید رمزنگاری را به صورت ایمیل ارسال کند. گسترش این حمله سایبری از طرف بسیاری از موسسه‌های امنیتی «بی‌سابقه» توصیف شده است که طی آن بیش از 230 هزار کامپیوتر در 150 کشور جهان به آن آلوده شده بودند. در این میان، ایران یکی از قربانیان کوچک این حمله سایبری بود که بر اساس آمار منتشر شده از طرف سازمان فناوری اطلاعات ایران، بیش از دو هزار کامپیوتر ویندوزی که بیشتر آن‌ها در استان‌های تهران و اصفهان بودند به این باج‌افزار مبتلا شدند. این باج‌افزار از نقص‌های امنیتی پروتکل SMB شرکت مایکروسافت برای گسترش در میان کامپیوترهای ویندوزی استفاده می‌کرد و توانست کامپیوترهای بسیاری از مراکز دولتی، آموزشی و بهداشتی در کشورهایی نظیر انگلستان و اسپانیا را تحت تأثیر خود قرار دهد و حتی باعث تعطیلی این مراکز شود. مایکروسافت در نهایت با ارائه آپدیت‌های نرم‌افزاری جدید، جلوی گسترش این باج‌افزار را گرفت، با این حال هنوز یک سال و نیم پس از وقوع این حمله سایبری، عاملان آن به صورت دقیق مشخص نشده‌اند و معلوم نیست که چه کسی پشت پرده این حمله سایبری عظیم و بی‌سابقه بوده است. البته برخی از خبرگزاری‌ها و نهادهای امنیتی ادعا کرده‌اند که مقامات کره شمالی ایده‌پرداز این حمله سایبری بودند؛ هر چند که این ادعا هنوز به طور کامل تائید یا رد نشده است. واناکرای اولین نمونه از حمله سایبری گسترده در جهان بود که به لطف وجود ارزهای دیجیتالی نظیر بیت‌کوین رخ داده بود. بیت کوین و ارزهایی که امکان ردیابی تراکنش در آن‌ها غیرممکن است، بهترین بستر برای رخ دادن حمله‌هایی مشابه در آینده به حساب می‌آیند. باجگیری‌های اینترنتی، خرید و فروش مواد مخدر و اسلحه و اجیر کردن مجرمان برای انجام کارهای مختلف از گسترده‌ترین استفاده بیت‌کوین در دنیای دیجیتالی امروزی هستند که اگر دولت‌ها در آینده فکری به حال این وضعیت نکنند، ارزهای دیجیتالی دنیا را به جایی خطرناک‌تر تبدیل خواهند کرد.
یونابامبرهایی که به حرفه باجگیری مشغول هستند
باج‌خواهی از طریق ایمیل‌های تهدیدآمیز برای بمبگذاری در مکان‌های عمومی، ناخودآگاه ذهن را یاد «تد کزینسکی» معروف به «یونابامبر» می‌اندازد. کزینسکی در میان سال‌های 1978 تا 1995 از طریق بسته‌های پستی اقدام به ارسال بمب برای افراد مختلف می‌کرد. البته تفاوت او با باجگیرهای امروزی در این است که کزینسکی نه با هدف کسب درآمد و باج‌خواهی، بلکه برای اهداف سیاسی و آرمانی خود اقدام به ارسال بمب به افراد مختلف می‌کرد. شاید ترکیب کارهای کزینسکی با حمله هکرهای کره‌ای باج‌افزار واناکرای باعث به وجود آمدن ایده ارسال ایمیل‌های تهدیدآمیز برای بمبگذاری در مراکز مختلف در دسامبر 2018 بوده است و البته نباید فراموش کرد که هنوز هم معلوم نیست که مقامات دولتی در کشورهای مختلف توان این را داشته باشند که ارسال کنندگان این ایمیل‌های تهدیدآمیز را دستگیر کنند. منابع بیت‌کوین، رفته‌رفته در حال اتمام هستند و روند معدن‌کاوی یا استخراج ارزهای دیجیتالی در حال دشوار شدن هست. تحقیقات انجام شده نشان داده که از سال 2017 استخراج بیت‌کوین آن‌قدر دشوار شده که هزینه برق صرف شده توسط کامپیوترهای معدن‌کاو، بیشتر از قیمت بیت کوین به دست آمده خواهد بود و به همین دلیل استخراج ارزهای دیجیتالی به تدریج سوددهی خود را از دست می‌دهند. با توجه به این مسئله، بعید نخواهد بود که تبهکاران و سازمان‌های غیرقانونی مختلف در آینده برای کسب ارزهای دیجیتالی دست به باجگیری از سازمان‌ها و مقامات قانونی در کشورهای مختلف بزنند. علاوه بر این، شاید حمله دسامبر 2018 فقط جنبه ترساندن برای به دست آوردن بیت‌کوین را داشته باشد، اما ممکن است در آینده خلافکاران واقعا برای کسب بیت کوین و ارزهای دیجیتالی مختلف دیگر، دست به اقدامات تروریستی واقعی بزنند.
جاده ابریشم همچنان زنده است
از دیگر نمونه‌های استفاده غیرقانونی و خطرناک از ارزهای دیجیتالی نظیر بیت‌کوین، خرید اینترنتی مواد مخدر و اسلحه است. دولت آمریکا در سال 2013 توانست راس اولبریکت با نام مستعار «Dread Pirate Roberts» بنیانگذار فروشگاه اینترنتی «سیلک رود» یا همان جاده ابریشم را دستگیر کند و او را به خاطر فروش مواد مخدر، پولشویی و فعالیت غیرقانونی در دارک وب به حبس ابد محکوم کند. بیش از پنج سال است که سیلک رود توسط اف بی آی بسته شده است؛ اما هنوز وب‌سایت‌های فروش آنلاین مواد مخدر و اسلحه در دارک وب فعالیت می‌کنند و همچنان تبهکاران در سراسر جهان می‌توانند از طریق اینترنت به صورت کاملا ایمن محصولات ممنوعه خود را خریداری کنند و آن‌ها را جلوی در منزل یا هرجایی که دل‌شان می‌خواهد دریافت کنند. دستگیر کردن اولبریکت لزوما به معنای حذف این فعالیت‌های غیرقانونی در دنیای اینترنت نبود بلکه بیت‌کوین و ارزهای دیجیتالی همچنان به تبهکاران این امکان را می‌دهد تا به هر کالا یا خدمات ممنوعه‌ای در سراسر جهان از طریق دارک وب دسترسی داشته باشند.
بهانه‌ای برای نقض حریم خصوصی کاربران
با وجود تمامی موارد ذکر شده باید گفت که بیت‌کوین لزوما برای اهداف غیرقانونی مورد استفاده قرار نمی‌گیرد اما واقعیت این است که ارزهای دیجیتالی به دلیل عدم امکان ردیابی، می‌توانند بهترین بستر برای کارهای غیرقانونی نظیر پولشویی، فعالیت‌های گروه‌های تروریستی و خرید و فروش محصولات و ابزارهای ممنوعه در جهان باشند. در این میان، عدم کنترل کامل دولت‌ها و سیستم‌های حکومتی و همچنین عدم وجود یک نهاد قانونی مشخص به منظور کنترل تراکنش‌ها، باعث شده تا نگاه عمومی نسبت به ارزهای دیجیتالی تا حدودی منفی باشد. این مسئله ممکن است باعث شود که دولت‌ها در آینده، حتی پس از پیدا کردن راهکاری برای کنترل تراکنش‌های بیت‌کوین، بهانه خوبی برای کنترل و نظارت هرچه بیشتری روی فعالیت‌های شخصی و مالی شهروندان داشته باشند. هرچند که دولت‌های مبتنی بر نظام سرمایه‌داری نظیر ایالات متحده آمریکا، انگلستان و کانادا، از همین حالا هم فعالیت‌های مالی شهروندان خود را در همه جا، حتی خارج از مرزهای سیاسی خود کنترل می‌کنند تا بر پایه آن از شهروندان مالیات دریافت کنند. بیت‌کوین شاید یکی از راه‌های مناسب برای فرار مالیاتی شهروندان در این کشورها باشد و همین مسئله ممکن است در آینده میزان نظارت دولت‌ها روی فعالیت‌های مالی شهروندان در دنیای آنلاین را افزایش دهد و در حقیقت بهانه خوبی را برای نظارت بی‌چون و چرای فعالیت شهروندان ایجاد کند.
آیا واقعا بیت‌کوین خطرناک است؟
شاید به جرئت بتوان گفت که ارزهای دیجیتالی و بیت‌کوین مهم‌ترین خطرات دنیای امروزی هستند که عدم توجه به آن‌ها از گسترش تسلیحاتی هوش مصنوعی نیز اهمیت بیشتری دارد. استفاده از بیت‌کوین و حتی همراه داشتن ارزهای مشابه آن در بسیاری از کشورهای دنیا ممنوع اعلام شده است و تا زمان تدوین قانونی بین‌المللی برای کنترل آن، ممنوعیت‌ها ادامه خواهند داشت. در تاریخ دوم اردیبهشت 1397 بانک مرکزی ایران به کارگیری ابزار بیت کوین و سایر ارزهای مجازی در تمام مراکز پولی و مالی کشور را ممنوع اعلام کرد. با این حال هنوز افرادی در ایران سعی در تبلیغ و فروش ابزارها یا روش‌هایی برای استخراج یا به دست آوردن بیت‌کوین دارند که در پاسخ به فعالیت آن‌ها باید به این نکته اشاره کرد که ارزهای دیجیتالی لزوما برای کارهای غیرقانونی مورد استفاده قرار نمی‌گیرند؛ اما این ارزهای بدون پشتوانه این امکان را دارند که بستر کارهای غیرقانونی را فراهم کنند. از طرف دیگر، باید به افرادی که به استخراج چنین ارزهایی دل خوش کرده‌اند، هشدار داد که در حال حاضر خرج کامپیوترهای معدن‌کاو و مصرف برق آن‌ها، نه فقط در ایران بلکه در بسیاری از کشورهای جهان به صرفه نیست و به دردسرهای پیش رویش نمی‌ارزد.
----
230 هزار کامپیوتر در 150 کشور جهان، حداقل قربانیان حمله سایبری واناکرای بودند که با هدف باجگیری و دریافت پول به صورت بیت‌کوین، اطلاعات ذخیره شده در آن‌ها از طرف هکرها رمزنگاری شده بود.
28.5 میلیون دلار تنها درآمد یکی از مؤسسان کسب و کارهای غیرقانونی مبتنی بر بیت‌کوین بوده است. تعداد بیت‌کوین‌های در اختیار راس اولبریکت، مؤسس و ادمین اصلی فروشگاه اینترنتی سیلک رود در زمان دستگیری در سال 2013 معادل 28.5 میلیون دلار بود. جالب است بدانید که ارزش این مقدار بیت کوین، امروزه به‌مراتب بیشتر از سال 2013 است.
21 میلیون بیت‌کوین در دنیا وجود دارد که پس از استخراج از معادن، تنها از طریق مبادلات قابل دسترسی هستند. استخراج بیت کوین همین حالا نیز آن‌قدر به صرفه نیست و افراد برای کسب این ارز دیجیتالی ممکن است به فعالیت‌های غیرقانونی در دارک وب دست بزنند.
19,783دلار به ازای يك بیت‌کوین، بیشترین رکورد قیمت این ارز دیجیتالی تا به امروز بوده است. این رکورد در دسامبر سال 2017 به ثبت رسید که بر اساس آن هر واحد بیت کوین نزدیک به 20 هزار دلار ارزش داشت. البته قیمت بیت‌کوین در حال حاضر کمتر از این مقدار است و نوسان زیادی دارد.
