کد خبر: ۱۳۰۵۱
تاریخ انتشار: ۲۸ ارديبهشت ۱۳۹۸ - ۱۴:۴۰
آب و خاک، تنها مکان‌هايی‌نيستند که اکوسيستم‌ها در آن گسترش مي‌يابند

در میانه آسمان

بالای سر ما، جایی میان زمین و هوا، خيلی بيشتر از آنچه که فکر کنيد، یافت می‌شود. فقط آن‌هايی‌که بالای سرمان پرواز می‌کنند و غوطه‌ور می‌شوند، پرندگان، خفاش‌ها و حشرات، مظنونين هميشگی نيستند؛ بلکه تعداد بي‌شماری از مخلوقات ميکروسکوپی هم در اين زمره قرار می‌گيرند. رشته‌های هوازيست‌شناسی (Aerobiology) و هوابوم‌شناسی (Aeroecology) دانش‌های تخصصی هستند که به کاوش این می‌پردازند. حيوانات، گياهان و ديگر ارگانيسم‌های زنده، چگونه در هواسپهر زندگی می‌کنند، حرکت می‌کنند و با آن تعامل دارند. هواسپهر بخشی از جو زمين است که محافظ زندگی و حيات به‌شمار می‌رود؛ بخشی مرزی که بنا بر تعریف مرسوم از ارتفاع 200 تا 500 متری سطح زمین را در برمی‌گيرد. از زمانی‌که زيست‌شناس دانشگاه بوستون، «توماس کانز» رشته هوازيست‌شناسی را در سال 1387 پايه‌ريزی کرد، این رشته دستاوردهای بسیاری داشته است؛ دستاوردهایی که به لطف توانايی روزافزون بشر در ردگيری حرکات هوا به کمک رادار و دستگاه‌های دورسنجي و همچنین استفاده روزافزون انسان از محدوده فضا به دست آمده است. ابزارهای امروزی از چنان دقتی برخوردارند که مشاهدات راداری می‌توانند يک زنبور را از فاصله 50 کیلومتری شناسایی کنند. همچنین دانشمندان می‌توانند دوربين‌های تصويربرداری گرمایي، ابزارهای ديده‌بانی صوتی و رادارهای کوچک قابل حمل را با داده‌های رادارهای هواشناسی ترکيب کنند تا تصوير کاملی از بوم‌شناسی یک منطقه به‌دست آورند. «جفری کلی» هوابوم‌شناس دانشگاه اوکلاهاما می‌گويد: «برای ما بسيار جالب است که حيوانات چگونه تغييرات شرايط جوی را حس می‌کنند، از آن استفاده می‌کنند و خود را با آن وفق می‌دهند.» همچنین این داده‌ها کاربردهای مستقیمی با خود همراه دارند. بوم‌شناسان می‌توانند فراوانی مرگ پرندگان و خفاش‌ها را در توربين‌های بادي، میزان رفت‌وآمد پرندگان در اطراف فرودگاه‌ها و پتانسیل شيوع بيماری‌ها و شعاع تاثیر آن‌ها را مشخص کنند.
اينفوگراف
آن بالا چيست؟
غذای آماده
چلچله ارغوانی آمريکای‌ شمالي به طور میانگین سالانه حدود 20 هزار حشره می‌خورد. کل اين گونه، حدود 412 ميليارد حشره را در سال می‌بلعند.
دیوانگان بال‌دار
جو زمین خانه واقعی بادخورک آلپ محسوب می‌شود؛ پرنده‌ای که بر فراز اروپا و آفريقا اوج می‌گيرد. اين پرندگان که حشرات بخش اعظم رژیم غذایی آن‌ها را تشکیل می‌دهند، هر بار تقریبا هفت ماه در اوج آسمان باقی می‌مانند.
سرشار از زندگي
دنيای کاملی‌از موجودات ناديدنی هم در جو ساکن هستند. فضایی به‌اندازه يک مترمکعب بر فراز دشتی سرسبز می‌تواند حاوی بيش از 100 هزار موجود زنده، از حشرات گرفته تا باکتری‌ها باشد.
در بلندای آسمان
در ارتفاع شش تا 9 کیلومتری بالای سطح زمين هم باکتری‌ها يافت می‌شوند. ميکروب‌ها می‌توانند سوار بر باد، از قاره‌ای به قاره ديگر سفر کنند.
بلند پروازها
دانشمندان اخیرا مدارکی به دست آورده‌اند که نشان می‌دهد غازهای کله نواری مهاجر چگونه قادرند در ارتفاعی حدود هشت هزار کیلومتر بالاتر از سطح دریا و بر فراز هيماليا پرواز کنند. برای خلق این شاهکار، غازها زمان‌بندی سفرشان را با حضور هوای سردتر تنظیم می‌کنند. چراکه پرواز و تنفس در هوای سرد ساده‌تر است.
نقشه ذهني
با زير نظر گرفتن مکرر پرواز خفاش‌های بزرگ قهوه‌ای در اتاقی پر از مانع، محققان به اين نتيجه رسيدند که خفاش‌ها نقشه‌ای ذهنی برای خود خلق می‌کنند که به جانور برای حرکت در مناطق آشنا کمک می‌کند.
جذابيت دوجانبه
به‌عنوان محيطی برای زیستن، جو زمین می‌تواند باعث شکل‌گیری تعاملات شگفت‌انگيزی بين موجودات زنده و غيرزنده شود. مثلا وقتی حشراتی که بار مثبت دارند در اطراف تار عنکبوت پرواز می‌کنند، بار الکترواستاتيکی بدن‌شان باعث می‌شود تور عنکبوت به سمت آن‌ها حرکت کند و حشره بیچاره را به سمت خود جذب کند.
خط مستقيم
در مقایسه با زنبورهای جوان و بی‌تجربه که در مسیرهای دایره‌ای پرواز می‌کنند؛ زنبورهای عسل باتجربه‌تر در جست‌وجوی غذا دورتر، سریع‌تر و در مسيری مستقيم‌تر پرواز می‌کنند.
پراکنش هاگ
زمانی‌که قارچ‌ها هاگ‌های خود را منتشر می‌کنند، آن را به دست هوسرانی باد نمی‌سپارند. قارچ‌ها همراه با هاگ‌هاي‌شان رطوبتی پراکندهمی‌کنند که باعث توليد نسيم می‌شود. اين رطوبت هوا را خنک‌تر می‌کند و باعث ايجاد جريان همرفتی‌کوچکی می‌شود.

نظرات بینندگان