انسان در خدمت خودروهای نسل جدید

یکی از کارآفرینانی که به توسعه‌ي هوش مصنوعی می‌پردازد در این رابطه معتقد است که این خودروها به زودی برای عابران پیاده، دوچرخه‌سواران و موتورسواران امن خواهد بود. به شرطی که آن‌ها بتوانند محدودیت‌های موجود بر سر راه ماشین‌های بدون راننده را درک کنند. وقتی خودروها و موتورسیکلت ها در شهر تردد می‌کنند به آن‌ها می‌گوییم قانون‌مدار باشید و احتیاط کنید. در مواجهه با فناوری‌های جدید صنعت خودرو نیز وضعیت همین‌طور است.

البته به نظر می‌رسد این کارآفرین هوش‌مصنوعی تاکنون زمان زیادی را برای پیاده‌روی در شهر نگذرانده است. چراکه اگر یکی دو ساعت در شهر قدم می‌زد، به‌خوبی متوجه می‌شد که قوانین محافظتی برای عابران پیاده یا دوچرخه‌سواران نواقص بسياري دارد. درواقع با به‌کارگیری خلاقیت می‌توان سفرهای شهری و پیاده‌روی‌ها را امن‌تر کرد. 

تهدید عابران با ماشین‌های بی‌مغز

از ‌نظر کمپانی‌های توسعه‌ي فناروی‌های مبتنی بر خودروهای بدون راننده، هر کس در خیابان قدم می‌گذارد، رفتاری غیرقابل پیش‌بینی، نامنظم و بدون در نظر گرفتن قانون دارد. حتی برخی از این کمپانی‌ها گمان می‌کنند عابران پیاده برای جان خود ارزشی قائل نیستند. از این‌رو آن‌ها راه‌حل را در آموزش عابران پیاده و محدودسازی آن‌ها می‌بینند. درحالی‌که عابران پیاده، یا دوچرخه‌سواران به مراتب هوشمندانه‌تر از ماشین‌های بی‌مغز عمل می‌کنند. البته ممکن است عابر پیاده‌ای که در سمت راست خیابان قرار دارد و قصد دارد در اولین تقاطع به سمت چپ بپیچد، زودتر از موعد به میان خیابان بیاید به عنوان مثال تحقیقات نشان می‌دهد عابران پیاده بالای ۶۵سال که در خیابان تردد می‌کنند نسبت به عابران جوان‌تر 1/2درصد بیشتر احتمال تصادف با وسایل نقلیه را خواهند داشت. 

در دهه‌ي ۱۹۷۰ میلادی تحقیقات گسترده‌ای درباره‌ي عابران پیاده در نیویورک انجام شد. این تحقیقات که به رهبری ویلیام ایچ پایت صورت گرفت، به این‌گونه بود که با استفاده از دوربین‌های فیلمبرداری عملکرد عابران مورد بررسی قرار می‌گرفت. در پیاده‌رویی شلوغ تقریبا هیچ عابری با دیگری برخورد نمی‌کرد. این موضوع نشان‌دهنده‌ي هوش‌ سرشار انسانی است که در مسیریابی و حرکت به‌کار می‌آید.

فناوری نوین خودروها، عاملی برای چاقی و بیماری

گفته می‌شود که خودروهای بدون راننده امن‌تر و کارآمدتر از خودروهای مرسوم امروزی است. اگر این موضوع را بپذیریم که خودروهای خودران امن و کارآمد هستند، پس باید محیط‌های شهری نیز برای عابران پیاده امن و تردد در آن ساده‌تر شود. این مسئله به عوامل گسترده‌ي زیادی وابسته است. به عنوان مثال، خودروهای نسل جدید قانونمندتر از خودروهای امروزی باشند و در مورد عابران پیاده با دقت رفتار کنند. 

درواقع موفقیت خودروهای خودران به بازتعریف نگاه سازندگان از مفهوم عابر پیاده بستگی دارد. اگر این ماشین‌های نسل جدید فناوری مانع از حرکت امن عابران در خیابان‌ها شوند، سازندگان نمی‌توانند ادعا کنند که این خودروها عامل امنیت بیشتر در جهان شده‌اند. امنیت زمانی معنا پیدا می‌کند که سلامت افراد جامعه در قبال حرکت هر کدام از این خودروها تامین شود. زندگی ساکن و بی‌تحرک که حاصل گسترش فناوری در جهان است موجب بروز برخی بیماری‌ها از جمله بیماری‌های قلبی شده است. چاقی و دیابت از دیگر بیماری‌های عصر جدید است. این بیماری‌ها در صورت فراگیرشدن خودروهای خودران گسترش پیدا خواهد کرد. چراکه در آن صورت افراد جامعه برای هرگونه جابه‌جایی، حتی برای مسافت‌های کوتاه، از این خودروها استفاده خواهند کرد. 

بی‌عدالتی در خیابان

سیگنال‌های هوشمند تقاطع خیابان‌ها می‌تواند ترافیک را به صورت هوشمند مدیریت کند. این امکان وجود دارد که با استفاده از این سیگنال‌ها، هیچ مانع توقفی در مسیر حرکت خودروها به‌وجود نیاید. اما این فناوری همچنان برای عابران پیاده و دوچرخه‌سواران کارآمد نیست. این موضوع بی‌عدالتی در خیابان را یادآوری می‌کند. چراکه عابران و دوچرخه‌سواران که کمترین مزاحمت و آلودگی را ایجاد می‌کنند، کمترین میزان سوخت را مصرف می‌کنند، کمترین سهم را هم از امنیت و آرامش در خیابان خواهند داشت. در صورتی‌که عابران پیاده (مخصوصا افراد مسنی که در خیابان تردد می‌کنند) بخواهند از سیستم سیگنال هوشمند تقاطع‌ها بهره‌مند شوند، چاره‌ای ندارند جز آن‌که دستگاه یا چیپست کوچکی را با خود حمل کرده یا روی دوچرخه‌شان نصب کنند تا بتوانند از این قابلیت استفاده کنند. 

اصرار برای استفاده از ابزارهایی برای مقابله با ترافیک از سوی عابران و دوچرخه‌سواران در حالی صورت می‌گیرد که اکنون به فناوری‌های زیادی برای مقابله با ترافیک دسترسی داریم. برخی از این ابزارها می‌تواند سرعت خودرو و وسایل نقلیه را در نزدیکی تقاطع‌ها و مکان‌هایی كنترل كند که مخصوص عبور عابران پیاده است. در صورتی‌که امکان کنترل سرعت این وسایل وجود داشته باشد خیابان‌ها از همیشه برای عابران امن‌تر خواهد شد. 

راه‌حل کاربردی هلندی‌ها

نمونه‌ای از برنامه‌های انسان محور در تقابل با فناوری مدرن خودروها را می‌توان در هلند مشاهده کرد. مدیران شهری در این کشور خیابان‌های زیادی را به عنوان حق تقدم برای عابران و دوچرخه‌سواران معرفی کرده‌اند که قدم زدن و راندن دوچرخه در این خیابان‌ها با نهایت ایمنی صورت می‌پذیرد. البته رانندگان یا خودروهای بدون راننده امکان استفاده از این خیابان‌ها را خواهد داشت، اما محدودیت‌های موجود در آن، کفه‌ي ترازو را به سود پیاده‌ها و دوچرخه‌ران‌ها سنگین می‌کند. 

بر همین اساس کشوری مانند هلند، رکورددار موفقیت در مدیریت ترافیک شهری است. در سال ۲۰۱۳ آمار تلفات جاده‌ای در هلند ¾ در هر ۱۰۰هزار نفر افزایش یافت. این رقم در ایالات متحده آمریکا 1/10 به ازای هر ۱۰۰هزار نفر بود. وعده‌های عجیب‌وغریب در ارتباط با آینده خودروهای خودران موجب شده که توجه به ایمنی و به‌کارگیری برنامه‌هایی که پیشرفت‌های موثر و ارزان را به دنبال دارد، متوقف شوند. 

کلید موفقیت خودروهای خودران

تنها راه موفقیت فناوری‌های مبتنی بر خودروهای بدون راننده، توجه بیشتر به عابران پیاده و صاحبان اصلی معابر و خیابان‌ها در شهرهاست. این در حالی است که توسعه‌دهندگان خودروهای خودران به دنبال قراردادن صدای  مشخص برای مواقع مختلف اقدام می‌کنند. به‌عنوان مثال صدای بوقی خاص برای زمانی طراحی شده که ماشین‌های سنگین در کنار این‌گونه اتومبیل‌ها قرار می‌گیرند. این اقدام برای افزایش ایمنی این خودروها در نظر گرفته شده است. 

فناوری صدای بوق، با نام تکنیک کلاکسون یا «بوق پُر صدای خودرو» یکی از تکنیک‌های قدیمی است که عمری هم‌پای اختراع اتومبیل دارد و اکنون فناوری از رده خارج به حساب می‌آید. امروزه صداهایی از این دست تنها می‌تواند آرامش موجود در خیابان‌ها را از میان برده و عده‌ي کمتری را برای پیاده‌روی دعوت کند. درواقع استفاده از تکنیک‌های از مُد افتاده منجر به افزایش استفاده از خودروها خواهد شد. آن دست از افراد که امکان استفاده از خودرو را ندارند، ناچارند که زمان پُر سروصدا و غیر لذت‌بخشی را در خیابان سپری کنند.

پروپاگاندای فریبنده‌ي رسانه‌ای

اغلب شهروندان عصر حاضر، مخاطب تبلیغات رسانه‌ای و آگهی‌های پُر زرق‌وبرقی بوده‌اند که وعده‌ي آمدن آخرین  مدل خودرو از سوی سازنده‌ای بنام را می‌داد. مرسدس بنز، بی‌ام‌و، آئودی و این اواخر تسلا. اما آنچه باید در مورد آینده‌ي خودروها به آن توجه کرد، لابه‌لای این پیام‌های بازرگانی به دست فراموشی سپرده می‌شود.

مثال معروفی می‌گوید: «اره ابزار نجار است نه این‌که نجار در خدمت اره» در همانندسازی انسان و خودرو نیز این خودروست که در جایگاه اره قرار می‌گیرد. برای همین هم سازندگان باید تمام خواسته‌های انسانی را منطبق با واقعیت موجود طراحی کنند. نه این‌که خودروهای خودران یا الکترونیکی الگوی زندگی بشری را به ناحق تغییر دهند. تا امروز روشن شده که تبلیغات صورت گرفته در مورد خودروها هیچ نشانی از در خدمت انسان بودن ندارد، بلکه این سازندگان قصد دارند روش‌های جدیدی برای زندگی بشر تجویز کنند.