سال گذشته همانند سال‌های قبل رقابت اصلی برای بازدهی بیشتر میان بازارهای طلا و ارز بود به‌طوری که دراین سال بازار سکه با 188 درصد، بالاترین بازدهی و سود را داشت و پس از آن بازار ارز توانست با رشد قیمتی 165 درصدی دومین بازار جذاب برای سرمایه گذاران باشد. درحالی که در سال‌های اخیر مسکن همواره در رده‌های انتهایی جدول بازدهی قرار داشت اما جهش قیمتی دراین بازار باعث شد تا این بازار با رشد 109 درصدی در رتبه سوم بازدهی قرار گیرد. در سال گذشته همچنین بازار سهام و پول (بانک) نیز به ترتیب 85.5 و 20 درصد سودآوری برای سرمایه گذاران خود به همراه داشتند.
اما بررسی میزان رشد این بازارهای پنجگانه در نخستین ماه سال 1398 گویای یک تحول بزرگ دراین بخش است. دراین ماه بازار سهام از سایر بازارهای رقیب سبقت گرفته است و به پربازده‌ترین بازار تبدیل شده است. دورنمای نامشخص بازارهای دیگر به خصوص طلا، ارز و مسکن موجب شده است تا جذابیت زیادی برای سرمایه گذاران نداشته باشند و به همین دلیل بورس که ظرفیت بالایی برای رشد دارد، در ابتدای سال‌جاری توانسته است با جذب سرمایه‌های جدید رکوردهای بی‌سابقه‌ای را به ثبت برساند.
در اولین ماه سال‌جاری بورس اوراق بهادارتهران با فتح 26 کانال جدید درآخر فروردین ماه به 204 هزار و 375 واحد رسید که مقایسه آن با رقم 178 هزار و 659 واحد روز پایانی سال گذشته حکایت از بازدهی 14.3 درصدی این بازار برای سهامداران خود دارد.
بازار ارز در انتظار
با فاصله زیادی بازار ارز در رتبه دوم بازدهی بازارها در فروردین امسال قرار داشته است. دراین ماه نرخ دلار از 12 هزار و 892 تومان به 13 هزار و 546 تومان رسیده و 5 درصد افزایش یافته است. در سال‌جاری ثبات نسبی و باقی ماندن نرخ در کانال 13 هزار تومان برای مدت طولانی باعث شده است تا ارز که همیشه یکی از جذاب‌ترین بازارها برای سرمایه گذاران و کسب سود بود، جذابیت خود را از دست بدهد. برهمین اساس تحولات این بازاراز ابتدای سال‌جاری تاکنون نشان می‌دهد که میزان خرید و فروش افت قابل توجهی داشته است و سرمایه گذاران برای تصمیم‌گیری برای خرید یا فروش در انتظار تعیین تکلیف موضوعاتی هستند که بخشی از آن داخلی و بخشی دیگر به آنسوی مرزها ارتباط دارد.
با وجودی که به‌طور رسمی از اردیبهشت ماه سال گذشته با خروج امریکا از برجام تحریم‌های این کشور علیه ایران اعمال شد، ولی سمت و سو و شدت و ضعف این تحریم‌ها در سال‌جاری چندان روشن نیست. دراین راستا نحوه اعمال یا تمدید معافیت‌ها برای خریداران نفت ایران یکی از مهمترین مسائلی است که سرمایه گذاران این بازار را در بلاتکلیفی قرار داده است.
از سوی دیگر در داخل نیز قرارگرفتن بازار متشکل ارزی در آستانه راه اندازی و فعالیت و مشخص نبودن دامنه آثار آن بر نوسانات این بازار تردید دیگری بر سر راه فعالان بازار ارز قرار داده است. درکنار این مسائل عملکرد این بازار در ماه‌های اخیر نیز نشان می‌دهد که با وجود اخبار منفی میزان نوسانات قیمتی ارز تا حدودی کاسته شده است که دراین میان نقش بانک مرکزی نیز مشهود است.
بازدهی سکه و سپرده‌های بانکی برابر شد
درحالی که در سال گذشته بازار سکه با بازدهی بیش از 188 درصدی صدرنشین بازارهای سرمایه‌گذاری کشور بود، در نخستین ماه امسال این بازدهی به 1.6 درصد رسیده است که با بازدهی بی‌نوسان سپرده‌های بانکی برابر شده است. براین اساس قیمت هر قطعه سکه تمام بهار آزادی طرح جدید از 4 میلیون و 675 هزار تومان در آخرین روز سال گذشته به 4 میلیون و 750 هزار تومان در پایان فروردین رسیده است که نسبت به فروردین سال گذشته نیز رشد کمتری نشان می‌دهد. در همین ماه و با محاسبه نرخ سود 20 درصدی برای سپرده‌های بانکی در کل سال، سهم ماه فروردین به 1.6 درصد می‌رسد که با بازدهی سکه طلا برابری می‌کند. این درحالی است که قیمت هر گرم طلای 18 عیار دراین ماه با افت همراه شده و از 429 هزار و 870 تومان انتهای سال قبل به 427 هزار و 300 تومان در انتهای فروردین کاهش یافته است. بنابراین میزان بازدهی بازار طلا به منفی 0.59 درصد می‌رسد.
مسکن دیگر کشش ندارد
بازار مسکن که در سال گذشته با بازدهی بیش از 100 درصدی خود را به یکی از بازارهای جذاب تبدیل کرده بود، به دلیل رشد بالای قیمتی با افت شدید تقاضا روبه‌رو شده است. براساس گفته کارشناسان و فعالان این بازار، افزایش شدید قیمت‌ها دراین بازار به همراه افت قدرت خرید متقاضیان موجب شده است تا تعداد معاملات افت قابل توجهی داشته باشد. به گونه‌ای که متقاضیان حرفه‌ای از این بازار خارج شده‌اند و تنها متقاضیان واقعی که هنوز توان خرید دارند از ترس افزایش مجدد قیمت‌ها اقدام به خرید از میان گزینه‌های محدود بازار می‌کنند. طبق آمار وزارت راه و شهرسازی میانگین قیمت مسکن شهر تهران در اسفندماه ۱۳۹۷ به ۱۱ میلیون تومان در هر متر مربع رسیده است. براساس آمار اتحادیه املاک در ۲۰ روز ابتدای فروردین ماه ۱۳۹۸ خرید و فروش ملک در تهران نسبت به زمان مشابه سال قبل ۵۱ درصد کاهش یافته است.
از سوی دیگر رشد جهشی قیمت‌ها دراین بازار که از سال 1394 تا پایان سال گذشته به 183 درصد می‌رسد چشم اندازی از رکود پیش روی این بازار قرار داده است که به اعتقاد برخی از کارشناسان در سال‌جاری گریبان این بازار را خواهد گرفت و به همین دلیل ضمن اینکه قدرت خرید اندک اجازه خرید به متقاضیان واقعی نمی‌دهد، خریداران حرفه‌ای مسکن را نیز از این بازار دور کرده است.
برهمین اساس و با توجه به تحولات درونی و بیرونی به نظر می‌رسد که در ادامه سال‌جاری، رتبه بندی بازارهای سرمایه‌گذاری در بازدهی و همچنین جذب سرمایه‌گذار نسبت به سال‌های قبل تفاوت داشته باشد. دراین زمینه کارشناسان معتقدند که بورس و بازار سهام ظرفیت بیشتری دارد و در صورتی که مؤلفه‌های بنیادی دراین بازار تغییر محسوسی نداشته باشد شاهد تداوم روند صعودی شاخص خواهیم بود.
