از دو میلیون و ۲۰۰ هزار واحد مسکن مهر تحویل ۵۰۰ هزار واحد هنوز محقق نشده که مسؤولان قول داده‌اند این تعداد را تا سال ۱۳۹۸ تحویل دهند. البته بخش عمده این طرح از نظر ابنیه تکمیل شده، اما معطل انشعابات و زیرساخت‌ها است؛ مشکلی که طی این سال‌ها همواره دست و پای مسؤولان را بسته و تحقق بسته شدن پرونده مسکن مهر را هر سال با چالش مواجه کرده است.
مدیران وزارت راه و شهرسازی قول داده‌اند پرونده مسکن مهر در سال ۱۳۹۸ بسته خواهد شد و محمد اسلامی، وزیر راه و شهرسازی در روزهای اخیر گفت که «دولت به زودی ۵۰۰ هزار واحد باقی‌مانده از طرح مسکن مهر را تکمیل و واگذار خواهد کرد.» البته وعده جشن اتمام مسکن مهر، دو سه سالی است که اعلام می‌شود اما خشکی منابع دولتی برای ایجاد زیرساخت‌های طرح مانع از تحقق این هدف شده است.
با اینکه طرح مسکن مهر در کاهش قیمت مسکن تأثیر چندانی نداشت و حتی طبق نظر اقتصاددانان در ایجاد تورم ۴۰ درصدی و جهش سه برابری نرخ ارز در دولت‌های نهم و دهم تأثیرگذار بود، بعضی از کارشناسان می‌گویند که هدف اولیه این طرح، نه کاهش قیمت مسکن، بلکه خانه‌دار کردن اقشار ضعیف جامعه بوده است. رئیس اتحادیه مشاوران املاک نیز معتقد است که طرح مسکن مهر در شرایطی که سال ۱۳۸۶ با جهش قیمت مسکن مواجه بودیم اثر روانی خوبی در بازار مسکن ایجاد کرد. با این حال محاسبات نشان می‌دهد از سال ۱۳۸۶ که این طرح کلید زده شد قیمت مسکن در تهران ۸۷۸ درصد معادل ۹.۷ برابر افزایش یافته است. تنها در سال ۱۳۸۶ همزمان با شروع این طرح، میانگین قیمت هر متر مربع مسکن شهر تهران از یک میلیون و ۲۰ هزار تومان در ابتدای بهار به یک میلیون و ۶۹۹ هزار تومان تا انتهای زمستان ۱۳۸۶ افزایش یافت. وسوسه‌ی ورود مستقیم دولت برای خانه‌دار کردن اقشار ضعیف با این خروجی مواجه شده که پس از ۱۱ سال هنوز پروژه تکمیل نشده و تعداد مستأجران نیز از ۲۶ درصد در سال ۱۳۹۱ به ۳۱ درصد در سال ۱۳۹۵ افزایش یافته است.
از سال ۱۳۸۶ که دو میلیون و ۲۰۰ هزار واحد مسکن مهر تعریف شد تا دی‌ماه ۱۳۹۷ یک میلیون و ۹۸۶ هزار واحد تکمیل و یک میلیون و ۷۴۰ هزار واحد تحویل شده که سهم دولت احمدی‌نژاد ۶۹۰ هزار معادل ۳۴ درصد و سهم دولت روحانی یک میلیون و ۴۰ هزار معادل ۶۶ درصد بوده است. محمد اسلامی، وزیر راه و شهرسازی در روزهای اخیر اظهار کرد: با برنامه‌ریزی‌های انجام شده، دولت ۵۰۰ هزار واحد مسکن مهر را به زودی تکمیل می‌کند.
اما پس از رشد ۹۱ درصدی قیمت خانه در شهر تهران، بسیاری از متقاضیان به دنبال خرید مسکن در اطراف این کلان‌شهر هستند و به همین دلیل قیمت آپارتمان در شهرهای جدید اطراف تهران نسبت به سال گذشته مقداری افزایش یافته است. آخرین نرخ‌های پیشنهادی از واحدهای مسکن مهر پردیس در بهمن ماه ۱۳۹۷ حدود ۱۵۰ تا ۲۷۰ میلیون تومان است. در پرند نیز می‌توان با ۵۵ تا ۹۰ میلیون تومان یک واحد خریداری کرد. هم‌چنین در هشتگرد قیمت مسکن مهر از ۶۰ میلیون تومان به بالا است.
تکمیل مسکن مهر شهرهای جدید در سال ۹۸
حبیب‌اله طاهرخانی، مدیرعامل شرکت عمران شهرهای جدید می‌گوید: با اقداماتی که صورت گرفته در نظر داریم در سال ۱۳۹۸ در مجموعه شهرهای جدید، مسکن مهر را در پروژه‌هایی که مساله حقوقی و معارض خاصی ندارد به پایان برسانیم. خوشبختانه در این حوزه در لایحه بودجه ۱۳۹۸ تمهیدات مناسبی اندیشیده شده و این امید و چشم‌انداز را می‌دهد که عملکرد موفقی در سال ۱۳۹۸ در مسکن مهر داشته باشیم.
طرح جایگزین مسکن مهر کلید خورده است
وی افزود: برنامه مهم دیگر شهرهای جدید که مورد تاکید رئیس جمهور و وزیر راه و شهرسازی قرار دارد عرضه ۲۰۰ هزار واحد مشارکتی تا سال ۱۴۰۰ است که اقدامات اولیه انجام شده و ستاد خاصی در شرکت مادر شکل گرفته که پیشبرد این پروژه‌ها را مانیتور می‌کند. امیدواریم در قالب مشارکت مدنی با همکاری بخش خصوصی این برنامه محقق شود.
طاهرخانی تصریح کرد: در شهرهای جدید با توجه به جمعیت پذیری بالایی که اتفاق افتاده عقب ماندگی‌هایی داریم که امیدواریم بتوانیم با توسعه و گسترش خدمات عمومی و خدمات زیرساختی، کیفیت زندگی در مجموعه شهرهای جدید را ارتقا دهیم. یکی از کارها این است که مجموعه محلات را در سایت‌های مسکن مهر احداث کنیم که نقش بی بدیلی برای ساکنان خواهد داشت و با استفاده از سرمایه بخش خصوصی انجام می‌شود.
افزایش وام مسکن مهر در حد پیشنهاد است
معاون وزیر راه و شهرسازی در پاسخ به احتمال افزایش وام مسکن مهر گفت: وام مسکن مهر قبلاً ۳۰ میلیون تومان بود که به ۴۰ میلیون تومان رسید. در بعضی از شهرها این افزایش سقف از ۳۰ به ۴۰ میلیون انجام نشده که در صورت انجام، به معنای افزایش رقم وام نیست. از سوی دیگر افزایش تسهیلات برای واحدهایی که هم اکنون وام آنها ۴۰ میلیون تومان است در حد پیشنهاد است و هنوز عملیاتی نشده است.
هم‌چنین احمد اصغری مهرآبادی، قائم‌مقام وزیر راه و شهرسازی در طرح مسکن مهر گفته است: در برگزاری جشن اختتام مسکن مهر منتظر اتمام واحدهای مشکل‌دار و بحرانی نمی‌مانیم چون نمی‌توان اقدامات بزرگ انجام‌شده در مسکن مهر را معطل چند واحد مشکل‌دار و نیمه‌تمام گذاشت. برای رسیدگی سریع‌تر به پرونده‌های مشکل‌دار مسکن مهر در دستگاه قضائی به پیشنهاد ما شعبه ویژه در این زمینه تشکیل و دستور آن به تمامی محاکم قضائی توسط رئیس‌کل قوه قضائیه ابلاغ شد.
وی بابیان اینکه دولت به‌تنهایی قادر به حل همه مشکلات این طرح نخواهد بود، عنوان کرد: طبق نظر وزیر راه و شهرسازی باید تفاهم‌نامه‌ای با استانداران تهیه شود تا تعهدات وزارت راه و شهرسازی و استانداران برای اتمام هرچه سریع‌تر مسکن مهر در کشور مشخص شود.
مهرآبادی با اشاره به پیشنهاد راه‌اندازی کمیته‌ای ویژه برای بررسی مشکلات مسکن مهر، تصریح کرد: این کارگروه باید با کار کارشناسی، درست و دقیق برآوردهای کارشناسی خود را در شورای مسکن استان تصویب کند تا مشکلات این بخش هرچه سریع‌تر مرتفع شود.
وی بابیان اینکه ما آماده حل مشکلات مسکن مهر هستیم، افزود: بسیاری از مشکلات این طرح به استان بازمی‌گردد که باید با طرح در کمیته‌ای ویژه برای حل آنها اقدام شود.
مهرآبادی با اشاره به تقدیم لایحه بودجه سال ۹۸ به مجلس شورای اسلامی، تشریح کرد: موارد بسیار خوبی از قبیل تأمین منابع برای بانک‌های طرف قرارداد این طرح، تأمین منابع مالی بانک مسکن و تأمین قیر در لایحه آمده است که در صورت تصویب کمک زیادی به طرح مسکن مهر خواهد کرد.
