«ضرورت اصلاحات ساختاری اقتصادی»، «بحران تامین آب» و «بیكاری» سه مسأله نخست كشور در سال ٩٦ هستند. این را بررسی‌های یك مؤسسه آینده‌پژوهی (آینده‌بان) و پیش‌بینی‌هایش برای سال ٩٦ نشان می‌دهد. مؤسسه‌ای كه از سال ٩٣ بررسی‌های آینده‌پژوهی‌اش را با همراهی مركز تحقیقات استراتژیك ریاست‌جمهوری آغاز كرده و در ابتدای هر سال نتایج این بررسی‌ها درباره سال پیش‌رو را منتشر می‌كند.
براساس گزارش اولیه این مؤسسه مسائل اقتصادی، صنعتی و كشاورزی ٢٢ درصد، اجتماعی ٢٠ درصد، سیاسی ١٧ درصد، زیست‌محیطی ١٠ درصد، فرهنگی ٩ درصد، سلامت ٩ درصد، بین‌الملل ٧ درصد، علم و فناوری ٤ درصد و دین ٢ درصد از صد مسأله استخراج شده را در سال ٩٦ تشكیل می‌دهند. این در حالی است كه در سال ٩٥ براساس یافته‌های همین مؤسسه حدود ۲۰ درصد از مسائل اجتماعی، ۱۶ درصد اقتصادی، ۱۲ درصد بین‌الملل، ۹ درصد فرهنگی، ۹ درصد در حوزه سلامت، ۸ درصد سیاسی، ۸ درصد در حوزه صنعت و كشاورزی، ۷ درصد محیط‌زیستی، ۷ درصد در حوزه علم و فناوری و ۴ درصد در حوزه دین بوده‌اند.
مسائل سیاسی در رتبه ششم
مقایسه این ارقام نشان می‌دهد در حالی كه مسائل اجتماعی و اقتصادی در سال ٩٦ همچون سال قبل از جمله پرشمارترین مسائل كشور هستند اما مسائل سیاسی به نسبت سال ٩٥ كه در رتبه ششم قرار داشتند امسال در رتبه سوم قرار گرفته‌اند. این البته موضوعی دور از انتظار نیست. چه آنكه بحث انتخابات، سال ٩٦ را سیاسی‌تر از همیشه كرده است. همچنین در حالی كه سال گذشته، ٧ درصد از مسائل، زیست‌محیطی بوده و این گروه از مسائل در رتبه هشتم قرار داشتند اما امسال ١٠ درصد از مسائل را مخاطرات زیست‌محیطی تشكیل داده و این گروه در رتبه چهارم مسائل سال ٩٦ قرار گرفته‌اند. البته نباید از یاد برد كه وزن هر كدام از این گروه‌ها در این بررسی یكسان نیست. مثلا اگرچه مسائل زیست محیطی به‌طور كلی ١٠درصد از مسائل را تشكیل می‌دهند اما مخاطرات زیست‌محیطی از جمله بحران تامین آب و پیامدهای آن، ریزگردها، آلودگی هوا یا تخریب جنگل‌ها در ردیف سی مسأله نخست سال ٩٦ قرار دارند و اهمیت آنها از مسائلی همچون قطبی شدن جامعه یا امنیت نظامی در این لیست بیشتر بوده و به بیانی دیگر چالش برانگیز‌تر خواهند بود.
موفقیت‌های دولت در چه بوده است؟
اما در تازه‌ترین گزارش مؤسسه آینده‌بان در سال ٩٦ به ترتیب «ضرورت اصلاحات ساختاری اقتصادی»، «بحران تامین آب» و «بیكاری»، «فساد سیستمی»، «ناامیدی درباره آینده»، «سرمایه اجتماعی و اعتماد عمومی» و «بحران ریزگردها»، هفت مسأله نخست سال ٩٦ را تشكیل می‌دهند. اما در سال ٩٥ «ركود / رونق اقتصادی»، «اختلاف‌نظر در سطوح كلان حاكمیت درباره موضوعات كلیدی»، «پایداری برجام»، «سرنوشت انتخابات ریاست‌جمهوری در آمریكا»، «تقابل منطقه‌ای ایران و عربستان»، «قیمت نفت و قیمت جهانی آن» و «تورم» هفت مسأله كلیدی شناخته شده توسط آینده‌بان بودند.
به این ترتیب به نظر می‌رسد دولت موفق شده مسأله اختلاف نظر در سطح كلان حاكمیت و پایداری برجام و مسائلی همچون ارتباط با عربستان یا قیمت نفت را از هفت مسأله اول به مراتب بعدی اهمیت تقلیل دهد. با این حال اما همچنان مسائل اقتصادی در رأس مسائل سال ٩٦ باقی مانده‌اند. در این بررسی ناكارایی نظام قضایی، انتخابات ٩٦ و اختلافات كلان حاكمیتی سه مسأله نخست در حوزه سیاسی در سال ٩٦ محسوب می‌شوند.
ضرورت اصلاحات اقتصادی، بیكاری و فقر سه مسأله نخست اقتصادی و فساد سیستمی، ناامیدی درباره آینده و سرمایه اجتماعی و اعتماد عمومی سه مسأله نخست در حوزه اجتماعی و بحران تامین آب و پیامدهای آن و بحران ریزگردها از جمله سه مسأله نخست زیست محیطی در این سال محسوب می‌شوند.
