نشست خبری عوامل فیلم سینمایی فروشنده پس از بازگشت از فرانسه؛ شامگاه دوشنبه 10 خرداد با حضور اصغر فرهادی، ترانه علیدوستی و شهاب حسینی در خانه همایش برگزار شد. این مراسم با استقبال فراوان خبرنگاران و عکاسان مواجه شد. شاید همین حضور گسترده حاضران بود که موجب شد نشست با کمی تأخیر بعد از ساعت 21 آغاز شد.

در این نشست؛ محمد اطبایی (پخش‌کننده فیلم) اجرای برنامه را برعهده داشت.

اصغر فرهادی در ابتدای سخنان خود در این نشست خبری گفت: غالب کسانی که اینجا هستند؛ فیلم را ندیده‌اند پس بهتر است که وارد فیلم نشویم و به مسائل دیگر بپردازیم. من تشکر می‌کنم از همه عوامل فیلم که با دل و جان همکار ما بودند و باید یاد کنم از دوست عزیزی که در طول ساخت همراه ما بود.

کارگردان فیلم فروشنده درباره نحوه حضور این فیلم در جشنواره کن گفت: فیلم در بخش فنی مشکل داشت و تصحیح رنگ و میکس آن آماده نشده بود. حتی زیرنویس فیلم هم تازه شروع شده بود. درنهایت فیلم خیلی دیر رسید و اشکال فنی داشت.

وی ادامه داد: آخرین لحظه که داوران کن می‌توانستند فیلم را ببینند؛ فیلم اشکال فنی وجود داشت و ما فکر کردیم چون فیلم دیر رسیده؛ باید آن را فقط برای اکران آماده کنیم اما فردای آن روز؛ مدیر فستیوال اعلام کرد همچنان فرصت وجود دارد به همین دلیل ما دوباره فیلم را به دفتر جشنواره فرستادیم. گویا در سال‌های گذشته هم اینگونه بوده که فیلمی را اضافه کنند. درنهایت ما با تلاش زیاد فیلم را آماده کردیم.

نویسنده فیلنامه فروشنده خاطرنشان کرد: من بعد از فیلم "رقص در غبار" سعی کردم فیلم‌هایی بسازم که هم مردم عادی دوست داشته باشند و هم مخاطبان حرفه‌ای. راه این کار هم قصه‌گویی و سعی در خوب تعریف کردن قصه بود. هرچند گرفتن جایزه برای من مهم و لذت بخش است، اما استقبال مخاطبان برایم مهمتر است.

در ادامه این نشست؛ شهاب حسینی در ارتباط با مقاله یکی از نشریات عربستانی که نوشته بود: خطر شهاب حسینی برای ما بیشتر است، اظهارکرد: هرچند عربستان خریدار بزرگی برای اسلحه است اما نتوانسته از لحاظ فرهنگی اثر خوبی در دنیا داشته باشد. آنها حتی هنوز نتوانسته‌اند حج را درست مدیریت کنند.

وی ادامه داد: البته عربستان خیلی دیر به قدرت فرهنگی ایران پی برده است. فرهنگ ایران سالهاست که در دنیا زبانزد است و از این منظر من خوشحالم اما خوشحالی بیشترم برای این است که مردم خوشحال شدند.

فرهادی نیز درباره اتهام سیاه‌نمای فیلم و اینکه فیلم‌های موفق در جشنواره‌های خارجی سیاه‌نما هستند، گفت: همه می‌گویند فیلم گاو فیلم خوبی است. فرض کنیم مهرجویی امروز فیلم می‌ساخت و در دنیا جایزه می‌گرفت. آیا فیلم گاو سیاه‌نماست؟ خیر فیلم فقط در یک روستاست و درباه فقر است و وقتی آن را می‌بینیم، نمی‌گوییم سیاه‌نماست. اینکه می‌گویند فیلمی سیاه‌نماست؛ فقط به ظاهر فیلم نگاه کرده‌اند ولی آن نتیجه‌ای که می‌گیریم باطن درخشانی است مانند فیلم آبادانی‌ها.

کارگردان فیلم فروشنده با بیان اینکه قرار بود در آمریکا فیلمی بسازم اما پشیمان شدم، افزود: در آمریکا یک فیلم ایرانی دیدم که در آن دختر بچه‌ای فال می‌فروخت. در آنجا از من پرسیدند که این دختر چه می‌فروشد و من گفتم فال. بعد طرف آمریکایی گفت فال چیست؟ گفتم شعر است و امریکایی گفت یعنی در کشور شما شعر می‌فروشند؟ او از این موضوع بسیار استقبال کرد و عاشق ایران شد.

وی ادامه داد: البته گاهی افراد ناخواسته تصویری ارائه می‌کنند که درست نیست. ولی نمی‌توان آن را به تمام سینما تعمیم داد. یعنی اینکه می‌گوییم خارجی‌ها فقط حاضرند به فیلم‌های سیاه‌نما جایزه بدهند، درست نیست.

نویسنده فیلمنامه فروشنده تاکید کرد: بخشی از کسانی که فیلم‌ها را متهم به سیاه‌نمایی می‌کنند قصد دیگری دارند و اصلاً قصدشان سینما نیست. من در برلین یک سال داور بودم و هرگز این احساس سیاه‌نما و این نگاه را نداشتم.

در بخش دیگری از این نشست، ترانه علیدوستی با انتقاد از این سخن که گروهی می‌گویند سرمایه‌گذار فیلم یک عرب است و این موضوع ننگ است، گفت:  به عنوان اصحاب رسانه شما جلودار هستید و خیلی مهم است که ادبیات نژادپرستانه در نحوه سؤال و حرف ما نباشد. اینکه ما به یک سرمایه‌گذاری پول داده باشیم و بگوییم عرب بوده و ننگ است، درست نیست و درشان ما نیست. صرف اینکه یک رسانه‌ای حرفی می‌زند را نباید بگوییم. اگر می‌خواهیم در دنیا پیشرو باشیم باید منصف باشیم.

فرهادی سپس با بیان اینکه من وقتی پایم را از مرز بیرون می‌گذارم با اعتماد به نفس حرف می‌زنم و با اعتماد به نفس در آنجا قدم می‌زنم، گفت: کدام کشوری مانند ایران فیلم خوب دارد؟ چرا دائم می‌گوییم که آنها به آثار سیاه‌نما جایزه می‌دهند. توهم دایی جان ناپلئونی از اعتماد به نفس درست نیست. به من حتی پیشنهاد شد که فیلم گاو را در اسپانیا بازسازی کنم اما متاسفانه ما در داخل مدام در حال تحقیر سینمای خودمان هستیم. چرا باید اینگونه باشد؟

وی با ابراز امیدواری از اینکه فیلم فروشنده به زودی و در تابستان در ایران به اکران درخواهد آمد، گفت: من مشکلی با جشنواره فیلم فجر ندارم. همه فیلم‌های من در جشنواره دیده شده اما گروهی عمداً اقبال مردمی و عمومی را به فیلم‌های من نادیده می‌گیرند. من اینجا هستم تا فیلم اکران شود و بعد سراغ پروژه دیگر بروم.

فرهادی با بیان اینکه مقایسه فیلم‌های من باهم طبیعی است و فیلم‌ساز نباید نگران شود، ادامه داد: اینکه آقای نوش‌آبادی گفته است با ملاحظات فیلم اکران شود؛ یعنی چه؟ این کلمه معنی زیادی دارد.

کارگردان فیلم فروشنده با تاکید بر اینکه اصلاً فکر نمی‌کردم بتوانیم در جشنواره کن جایزه بگیریم، اظهارکرد: همین که فیلم به جشنواره رسید و توانستیم فیلم را اکران کنیم؛ برای ما جای خوشحالی بود. البته امسال سال سختی بود و فیلمسازان بزرگی در جشنواره حضور داشتند.

وی افزود: جایزه فیلمنامه روی من تأثیری ندارد. این جایزه‌ها یکی دو شب هیجان دارد و نباید آن را جدی گرفت. البته جایزه برای فیلم‌ها خیلی مهم هستند اما فیلمساز باید مراقب باشد زیرا این جایزه‌ها می‌توانند خطرناک باشند.

فرهادی همچنین تصریح کرد: تهیه‌کننده خارجی هم هیچ تاثیری در گرفتن جایزه نداشت چراکه بازی‌های فیلم خیلی خوب بود.

نویسنده فیلمنامه فروشنده با بیان اینکه من از بازی شهاب حسینی و ترانه علیدوستی بسیار راضی هستم، ادامه داد: بهترین لحظه برای من زمانی بود که روی فرش قرمز حاضر شدم و در این لحظه صدای استاد شجریان پخش می‌شد. البته بنا به درخواست من؛ مسولان جشنواره کن در هنگام حضور روی فرش قرمز، صدای آقای شجریان را پخش کردند.

کارگردان فیلم جدایی نادر از سیمین به مراسم دریافت جایزه اسکار این فیلم خود اشاره کرد و گفت: در آن مراسم گفتند چهل ثانیه فرصت دارم. من به زبان انگلیسی حرف زدم تا زمان را از دست ندهم اما در جشنواره کن اینگونه نیست و آنقدر خوشحال بودم که سعی کردم فارسی صحبت کنم چراکه خارجی‌ها از آهنگ زبان فارسی خیلی خوششان می‌آید.

وی یادآور شد: من وقتی چهل سال در یک مسیر راه می‌روم، راه رفتنم شبیه آن مسیر شده است. حتی اگر در یک شرایط کاملا آزاد هم باشم فقط یک چیز در فیلم‌هایم تغییر می‌کند و آن این است که خانم در خانه بدون چادر است.

فرهادی با ابراز رضایت از برگزاری این نشست گفت: قرار نیست پاسخی به توهین‌ها بدهم. اگر کسی خوشحال است می‌تواند خوشحال باشد و اگر کسی شرمسار است می‌تواند اختیار خودش را داشته باشد. اگر کسی هم می‌خواهد از موفقیت‌های من حرص بخورد فعلا باید حرص بخورد زیرا من قصد ندارم فیلم بد بسازم.

برنده جایزه بهترین فیلمنامه جشنواره کن امسال در پایان از محمدرضا عارف، مسعود کیمیایی و همه کسانی که موفقیت او را تبریک گفته‌اند، تشکر کرد.

در ادامه این نشست؛ شهاب حسینی (برنده جایزه نخل طلای جشنواره کن) نیز گفت: من اصلاً انتظار این جایزه را نداشتم. وقتی فیلم به نمایش درآمد و بعد از نمایش فیلم؛ تماشاگران بیست دقیقه دست زدند، خیلی خوشحال شدم و بعد از دریافت جایزه هم خدا را شاکرم که مردم ایران خوشحال شدند.

بازیگر فیلم فروشنده ادامه داد: کشوری در دنیا وجود دارد که مرزی ندارد و در دنیا تفکر مرزی وجود ندارد و مهم این است که یک مفهوم منتقل شود.

وی در مورد اصغر فرهادی نیز اظهار کرد: آقای فرهادی مردم کشورش را دوست دارد و فیلمی ایرانی می‌سازد و نه فیلمی ساخت ایران. او اصلاً فیلمی را  با هدف گرفتن جایزه نمی‌سازد بلکه یک فیلم ملی می‌سازد.

حسینی همچنین با تشکر از عادل فرودسی پور گفت: باید از عادل فردوسی پور تشکر کنیم که برنامه 90 را به ما تقدیم کرد.

برنده جایزه بهترین بازیگر نقش مرد جشنواره کن با بیان اینکه برای خودم از این جایزه احساس ترس دارم، گفت: دیگر آن شور و جست و خیز  بیست سالگی را ندارم اما زیبایی آن این است که باید این تلاش را ادامه بدهم. کارهای آقای فرهادی از پشتکار و عشق به کار نشات می‌گیرد و برای من کار تازه شروع شده است.

ترانه علیدوستی نیز با بیان اینکه من تجربه نسبی با جشنواره‌های ایرانی دارم؛ گفت: آنها هم با حضور و هم نحوه لباس و پوشش ما آشنا هستند و با احترام رفتار می‌کنند و مشکل زیادی نبود.

علیدوستی همچنین در مورد حضور گلشیفته فراهانی در این جشنواره گفت: زمانی که ما رسیدیم، گلشیفته فراهانی از کن رفته بود. ایشان دوست بچگی من است و اگر جایزه می‌گرفت من خوشحال می‌شدم.

وی درمورد آشنایی خود با فرهادی نیز گفت: آقای فرهادی را 14 سال است می‌شناسم. او دغدغه فیلمسازی دارد و دنبال سیاه‌نمایی یا دادن پیام سیاسی نیست و اگر می‌خواست حرف سیاسی بزند، نماینده مجلس می‌شد.

حاشیه‌های نشست خبری عوامل فیلم فروشنده

تعدد عکاسان و فیلمبرداران یکی از نکات جالب این مراسم بود. بازار عکس گرفتن از اصغر فرهادی، شهاب حسینی و ترانه علیدوستی به قدری داغ بود که فتوکال جشنواره کن را در ذهن تداعی می‌کرد، مخصوصاً آنکه حاضرین مدام نام ترانه را صدا می‌زدند تا شاید صحنه واکنش جالب این بازیگر در مراسم فتوکال جشنواره کن تکرار شود.

در سالن آمفی تئاتر و قبل از شروع سخنان عوامل فیلم فروشنده، شهاب حسینی نسبت به ازدحام عکاسان در بالکن شیشه‌ای ابراز نگرانی کرد و خواست تا رعایت احتیاط صورت گیرد.

وقتی از ترانه علیدوستی در مورد علاقه‌اش به کار در حوزه تئاتر سؤال شد، او با اشاره به اعلام امیدواری فرهادی برای کارگردانی یک تئاتر گفت: احتمالاً دلیل اینکه با وجود علاقه زیاد به تئاتر این چند سال هیچ نمایشنامه‌ای برای حضور توجهم را جلب نکرده همین منتظر بودن برای کار آقای فرهادی است.

شهاب حسینی هم با تاکید بر علاقه‌اش به تئاتر و با اشاره به تک تجربه‌اش در کارگردانی گفت که دوست دارد کارگردانی تئاتر را هم تجربه کند و اگر آقای فرهادی بازیگر نمایشش باشد این تجربه برایش دلنشین‌تر هم خواهد بود. حسینی سپس از توانایی فرهادی به عنوان یک بازیگر نیز سخن گفت و ابراز امیدواری کرد که روزی فرهادی جلوی دوربین هم دیده شود.

پاسخ فرهادی در قبال میزان خوشحالی‌اش از جایزه شهاب حسینی نسیت به بازیگر زن فیلم گذشته که گفت: جایزه شهاب برایم شیرین‌تر بود چون توانستم بغلش کنم؛ با تشویق و خنده حاضرین همراه شد.

شهاب حسینی نیز با به کار بردن کلمه پرزنت زمان تعریف از اهمیت زبان فارسی هم خودش خندید و هم لبخند را به لب حاضرین آورد.

بیشترین سؤال‌ها از اصغر فرهادی و شهاب حسینی بود و ترانه علیدوستی کمتر مورد سؤال قرار گرفت اما او در پایان از کیفیت سؤالات مطرح شده و فضای جلسه ابراز خوشحالی کرد.

همچنین شهاب حسینی در بخشی از مراسم از عادل فردوسی پور بابت توجه به موفقیت فیلم فروشنده در برنامه تلویزیونی‌اش تشکر کرد و گفت: ما عادل را دوست داریم و به اصطلاح هوادار و فن او هستیم.

ترانه علیدوستی نیز گلشیفته فراهانی را دوست دوران کودکی خود خواند و گفت: علت عدم دیدارش با او در کن هم زمان نبودن حضورشان در فرش قرمز و اکران فیلم بوده است.

به‌رغم شلوغ بودن سالن و تعداد بالای خبرنگاران و عکاسان برنامه نظم و انضباط قابل قبولی داشت.