در باب سخن به‫جا و به‌‫موقع گفتن، نمونه‫‌های بسیاری را در ادبیات تاریخی و از زبان بزرگان شعر و ادب پارسی می‫توان یافت که هر سخن جایی و هر نکته مکانی دارد.

با این همه اما در سپهر سیاسی کشور واکنش‌های هیجانی و گاه هزینه دار از سوی مسئولان کم نیستند.

اظهار نظرهایی که گاه با گذر زمان تغییر می‌کنند و با گذر از هیجان و رسیدن به تعقل، شکل دیگری به خود می‫گیرد. نمونه این مسئله را می‫توان در واکنش به اقدام قطعنامه اخیر شورای حکام به وضوح دید.

هر‫چند این قطعنامه با هیچ متر و معیاری اقدامی عادلانه و عاقلانه نبود اما بی‫تردید واکنش به آن باید در چارچوب تعقل دیپلماتیک و مبتنی بر شرایط روابط بین‫المللی منطقی صورت گیرد.

اما درست بعد از این اتفاق، برخی نمایندگان تازه به مجلس راه یافته، به سرعت خواستار خروج از پیمان منع گسترش سلاح‫های هسته‌ای شدند.

موضوعی که البته روز گذشته یکی از اعضای کمسیون امنیت ملی مجلس در تناقض با آن اظهار نظر کرد و گفت خروج از NPT بهانه دست غربی‌ها می‌دهد. به نظر می‫رسد حالا نمایندگان متوجه شده باشند که هر اقدام دیپلماتیکی نه با هیجان هزینه‫دار که باید در قالب عقلانیت صورت پذیرید. این مسئله البته در گفتار سیاستمداران کم نبوده است.

حتی گاه واکنش های مسئولان دولتی به اتفاقات داخلی مانند گرانی بنزین و فهمیدن آن در صبح جمعه یا منجر به تمسخر افکار عمومی شده و یا آن‌ها را از اعتماد به عملکردشان دلسرد کرده است.

به نظر می رسد مسئولان باید بدانند در کنار تخصص کاری در جایگاهی که قرار دارند آداب سخن به جا و درست گفتن را نیز بیاموزند. چرا که اثر گفتار آن ها با افراد عادی جامعه بسیار تفاوت دارد. یک نماینده، وزیر و یا مسئول دولتی باید بداند که هر اظهار نظرش می تواند تبعات بین‫المللی و داخلی غیر قابل برگشتی داشته باشد.

چنانکه گاه حتی اظهار نظرهای نامربوط و یا حتی رفتارهای هیجانی مانند بالا رفتن از دیوار سفارت یک کشور می‌تواند تبعات جبران ناپذیری برای مردم داشته باشد.

شاید بی‫راه نباشد که بگوییم جای خالی علوم انسانی در سپهر مدیریت کشور به شدت احساس می‫شود و شاید مسئولان بهتر است در کنار هنر مدیریت و یا گرفتن یک پست و جایگاه، احاطه کامل بر اثرات اظهارنظرهای خود داشته باشند.

ناگفته پیداست که تناقض های واکنشی از سوی مسئولان باعث بی‫اعتمادی در فضای داخلی و حتی خارجی می‫شود. تردیدی نیست که این اتفاق باید به صورت کلی در یک پوست‫اندازی در رویکردها و تغییر در پاردایم فکری سیاسیون شکل بگیرد. نیاز است تا جریان های سیاسی اظهار‫نظرهای‫شان را با تامل ناشی از مشورت با کارشناسان ابراز کنند.

آنچنان که سعدی شاعر پارسی سخن در قرن هفتم می‫گوید‫:

مزن بی‫تامل به گفتار دم نکوگوی، اگر دیرگویی چه غم

منبع: ابتکار