قصه چالش‌های یک خبرنگار؛ از سونامی تا پارکینسون
این خبرنگار ـ عکاس به همراه معصومه نورمحمدی، سازنده مستند «مسافر فوکوشیما» مهمان ایسنا شدند تا در جمع خبرنگاران به تماشای این مستند که راویتی کوتاه از زندگی حرفه‌یی یک خبرنگار در یک واقعه بین‌المللی است، بنشینند.

در ابتدای نشست افشین والی‌نژاد که شخصیت اول و راوی مستند «مسافر فوکوشیما» است یادآور شد: زمانی که سونامی اتفاق افتاد، من در منزل شخصی‌ام در ژاپن بودم و یک ساعت بعد می‌خواستم مهم‌ترین قرارداد زندگی‌ام را امضا کنم؛ قرار بود به کشورهای مختلف سفر کنم و مستند بسازم؛ اما سونامی مسیر زندگی‌ام را تغییر داد.

او در نشست ایسنا که به «اهمیت مدیریت زمان در کار خبر می‌پرداخت» ادامه داد: من در گذشته فرصت‌های زیادی را از دست دادم؛ در جنگ افغانستان حضور داشتم اما هیچ عکس و فیلمی از آن دوران ندارم؛ حضور داشتن بدون هیچ عکس و فیلمی باعث افتخار نیست خبرنگار باید از موقعیت‌هایی که در آن قرار دارد عکس و فیلم بگیرد، زیرا حسی که شما در اولین لحظات مواجهه با بحران دارید تکرارنشدنی است.

والی‌نژاد با اشاره به عکس‌هایی که در سونامی ۲۰۱۱ ژاپن گرفته است، گفت: شاید این عکس‌ها خیلی حرفه‌ای نباشند اما در منطقه‌ای که من حضور داشتم هیچکس نبود و همه فرار کرده بودند. اما من تصمیم به ثبت وقایع گرفته بودم.

او بعد از بیان خاطره حضورش در سونامی به یک اظهار نظر پرداخت: به نظرم خبرنگار یا عکاس در هر شرایطی که هست وقتی ۵۰ عکس از آن شرایط می‌گیرد، ۵ تا عکس هم از خودش باید بگیرد؛ چون بعدها لازمش می‌شود.

این خبرنگار همچنین درباره افت و خیزهای کاری‌اش و بیماری که سال‌هاست به آن مبتلاست، گفت: ۱۵ سال است که با بیماری پارکینسون دست و پنجه نرم می‌کنم. اگر بیماری‌ام به صورت کامل خوب شود که احتمالش تقریبا غیرممکن است؛ دلم برایش تنگ می‌شود. چون این بیماری باعث شد من بفهمم فرصت‌ها کوتاه است و نباید وقتم را از دست بدهم. همچنین پیش از این گفته بودم «اگر بیماری به من سیلی بزند من به آن مشت می‌زنم.»؛ اما امروز به زندگی مسالمت‌آمیز با پارکینسون رسیده‌ام و از فرصت‌هایم نهایت استفاده را می‌کنم.    

او در ادامه به بحث حضورش در حادثه سونامی ژاپن برگشت و گفت: روز چهارمی که سونامی اتفاق افتاده بود، اعلام کردند همه باید منطقه را ترک کنند؛ اما من تصمیم به ماندن گرفته بودم. مجوز ورود و دوربین هم داشتم. بسیاری از خبرگزاری‌های فارسی‌زبان با من تماس گرفتند تا خبرنگاران اعزامی‌شان را با خودم ببرم. اما در روز ششم که هشدار برای تخلیه منطقه پررنگ‌تر شد، همه رفتند و فقط من ماندم.
والی‌نژاد با اشاره به این که اگر یک آمریکایی کار من را انجام می‌داد، بهاء دیگری به او می‌دادند ادامه داد: من خبرنگار شناخته شده‌ای بودم و در اوج بحران حضور داشتم. در آن شرایط هر چه پول طلب می‌کردم به من می‌دادند؛ اما تصمیم گرفته بودم این کار را به خاطر دلم انجام دهم.

این خبرنگار ـ عکاس بعد از تماشای مستند «مسافر فوکوشیما» که به مشکل نیروگاه هسته‌ای ژاپن بعد از سونامی می‌پرداخت، در جمع خبرنگاران ایسنا اظهار کرد: باید بدانیم مساله فوکوشیما هنوز حل نشده و مهم‌ترین اتفاقی که باید در این مستند به آن توجه کرد دروغ نخست وزیر ژاپن بود برای برگزاری قطعی المپیک توکیو در این کشور چرا که او گفته بود «اجازه بدهید به شما بگویم که همه چیز تحت کنترل است»؛ این در حالی است که هنوز هم که هنوز است هیچ چیز تحت کنترل نیست.

در ادامه معصومه نورمحمدی، تهیه و کارگردان «مسافر فوکوشیما» با بیان این که تلاش افشین والی‌نژاد به عنوان یک ایرانی برایش قابل توجه آمد، درباره ساخت این مستند گفت: ساخت این مستند چهار سال طول کشید و تمام هزینه‌هایش به عهده خودم بود؛ قبل از ساخت مستند «مسافر فوکوشیما» برای ساخت فیلم دیگری به ژاپن سفر کرده بودم، در آن سفر با افشین والی‌نژاد، خبرنگار سابق اسوشیتدپرس در ایران آشنا و سپس داستان سونامی ژاپن و اتفاقات سال۲۰۱۱ را متوجه شدم. همین‌ها علتی شد تا انگیزه‌ای برای سفر مجدد به ژاپن و ساخت مستند «مسافر فوکوشیما» پیدا کردم.  

این مستندساز با بیان این که مستند «مسافر فوکوشیما» از زوایای مختلفی مورد توجه است، افزود: عده‌ای به جنبه محیط زیست و گروه دیگر به مسایل شهرسازی آن اهمیت دادند اما از همه مهم‌تر وجود خبرنگاری است که با وجود بیماری پارکینسون متوقف نشده و فعال است و باید الگویی برای خبرنگارهای دیگر باشد.

پژوهشگر مستند «مسافر فوکوشیما» در پایان نشست ایسنا درباره انتخاب والی‌نژاد برای این مستند و روایت‌گری‌اش گفت: از این جهت که او یک خبرنگار ایرانی بود برایم اهمیت زیادی داشت. او حدود ۲۰سال است که در ژاپن زندگی می کند و وقت و انرژی بسیاری را برای بررسی و پوشش این اتفاق صرف کرده است. بهتر از او کسی نمی‌توانست راوی این داستان باشد. او کسی است که این فاجعه طبیعی را از نزدیک دیده و هزاران قطعه عکس و ساعت‌ها ویدیو از این واقعه تهیه کرده است.