دکتر حجت دارابی امروز(28 اردیبهشت) به مناسبت آغاز هفته میراث فرهنگی میراث فرهنگی را یادگاری از اجداد و نیاکانمان و متعلق به خود مردم دانست و اظهار کرد: در این راستا حفاظت و معرفی میراث فرهنگی به مردم موضوعی است که باستان شناسان و مسئولین میراث فرهنگی باید روی آن تاکید داشته باشند.
وی به میراث فرهنگی با ارزش ایران و بویژه در گستره استان کرمانشاه اشاره کرد و گفت: متاسفانه علیرغم پیشینه درخشانی که در این زمینه داریم، میراث فرهنگی ما در حال حاضر با سه معضل دست به گریبان است.
این باستان شناس مطرح کرمانشاهی از عدم حفاظت مناسب، نداشتن پژوهش و نبود سیاستگذاری درست در کشور در حوزه بهره برداری به عنوان سه معضل کنونی میراث فرهنگی در کشور نام برد که هرسه آنها هم در هم تنیده شده اند.
وی افزود: اگر محافظت از میراث فرهنگی خوب نباشد، محوطه ها و بناهای تاریخی از بین خواهند رفت و اگر اینها از بین بروند، دیگر امکان اینکه روی آنها پژوهشی صورت بگیرد وجود ندارد و در نهایت اگر پژوهشی روی محوطه ها و بناهای تاریخی انجام نگیرد، شناخت خوبی از میراث فرهنگی خودمان نخواهیم داشت و نمی توانیم آن را به دنیا معرفی کنیم.
دارابی با بیان اینکه طی سالهای گذشته بسیاری از محوطه ها و بناهای تاریخی به دلیل عدم حفاظت مناسب تخریب و نابود شده اند، گفت: هربار که از مسئولین میراث فرهنگی در خصوص چرایی عدم حفاظت مناسب از محوطه ها و بناهای تاریخی سوال می شود، مدام از کمبود نیرو، امکانات و بودجه می نالند.
وی یکی از علل مهم نابودی محوطه ها و بناهای تاریخی را هم خود مردم و سیاست های تصمیم گیرندگان در کشور دانست و افزود: شناخت ناکافی و غلط از میراث فرهنگی هم در بین مردم و هم در بین تصمیم گیرندگان کلان در سطح کشور باعث شده تا میراث فرهنگی ما شرایط مناسبی را نداشته باشند.
این باستان شناس مطرح کرمانشاهی طرح جنجالی اخیر در مجلس شورای اسلامی با عنوان «استفاده بهینه از اشیاء باستانی و گنج‌ها» را یک نمونه از شناخت ناکافی تصمیم گیرندگان کلان در کشور از میراث فرهنگی دانست و گفت: این طرح که در آن خرید و فروش اشیاء باستانی مجاز می شود، طرحی عجیب و غریب و شگفت انگیز است که در هیچ کجای دنیا مشابه آن را ندیده ایم و باتوجه به بازتاب این خبر در دنیا، تعجب محافل باستان شناسی کشورهای دیگر را نیز درپی داشت.
عضو هیات علمی گروه باستان شناسی دانشگاه رازی کرمانشاه به اعتراضات گسترده جامعه باستان شناسی، علاقمندان و میراث دوستان کشور به این طرح اشاره کرد و افزود: خوشبختانه به واسطه اعتراضات شدیدی که به این طرح شد و پیشقراول آن اساتید گروه های باستان شناسی کشور بودند، برخی از نمایندگانی که آن را امضاء کرده بودند، امضای خود را پس گرفتند.
وی با ابراز نگرانی از اینکه این طرح به شکلی دیگر در مجلس به تصویب برسد، افزود: بنظر می رسد که نمایندگان امضاء کننده طرح بنا دارند که آن را طی یک مهلت حدود یک هفته ای به وزارت میراث فرهنگی ارجاع دهند تا در آنجا بدون اینکه نظر باستان شناسان لحاظ شود، آسیب شناسی شود، درحالی که بررسی چنین طرحی کار یک یا دو هفته نیست و زمان زیاد و نظر کارشناسی نیاز دارد.
دارابی اضافه کرد: با اینحال معقتدم هدف نمایندگان از این اقدام این خواهد بود که این بار طرح را پس از آنکه از سوی وزارت میراث فرهنگی بررسی شود به عنوان لایحه از سوی دولت به مجلس ببرند.
وی با بیان اینکه در این طرح از میراث فرهنگی و اشیاء باستانی با ادبیات سخیف و توهین آمیز نام برده شده، افزود: متاسفانه نوع نگاهی که به میراث فرهنگی در کشورمان وجود دارد، نگاه گنج یابی و عتیقه جویی است.
این باستان شناسی کرمانشاه با انتقاد شدید از مطرح شدن چنین طرحی در مجلس شورای اسلامی، عنوان کرد: گویا این طرح با عنوانِ عوام فریبانه ارزآوری تنها به نیت تاراج میراث فرهنگی کشورمان مطرح شده و علیرغم اینکه تعدادی از نمایندگان امضای خود را پس گرفته اند، اما جامعه باستان شناسی کشور هنوز پیگیر این موضوع هستند.
وی ادامه داد: ما معتقدیم که یک مافیا پشت این طرح پنهان شده و از برخی از نمایندگان هم که از میراث فرهنگی شناختی ندارند، سوء استفاده می کند، بنابراین وظیفه ما به عنوان جامعه باستان شناسی قانع کردن و معرفی میراث فرهنگی کشورمان به مسئولین است.
عضو هیات علمی دانشگاه رازی کرمانشاه با بیان اینکه کسانی که حامی این طرح هستند می خواهند تیشه به ریشه هویت ملی کشورمان بزنند، تاکید کرد: طی دهه های قبل علیرغم ممنوعیت هایی که در حوزه حفاری های غیرمجاز وجود داشته، غارت هایی در میراث فرهنگی ما رخ داده که باعث شده تا امروزه برخی کشورهای بی هویت از آثار باستانی ما برای خود هویت درست کنند و آن را در موزه هایشان به نام خودشان به نمایش دربیاروند، حال اگر چنین قانونی هم تصویب شود دیگر چیزی از میراث فرهنگی ما باقی نخواهد ماند و اتفاق تلخی برای کشورمان رقم می خورد.
وی در ادامه با تاکید بر اینکه قوانینی که در حوزه میراث فرهنگی وجود دارد نیاز به بروزرسانی دارند، عنوان کرد: وقتی قاچاقچیان اشیاء باستانی در شبکه های مجازی، تلگرام، اینستاگرام و.... به راحتی گنج یابی را بین مردم تبلیغ و اشیاء باستانی را به راحتی خرید و فروش می کنند، بنابراین مردم هم به سمت تخریب محوطه های تاریخی و تاراج آن خواهند رفت، بدون اینکه قانون بازدارنده ای در این زمینه وجود داشته باشد.
دارابی تاکید کرد: متاسفانه در بحث برخورد با کسانی که در فضای مجازی با تبلیغات خود کمر به نابودی محوطه های تاریخی می بندند، هیچ قوانین خاصی تعریف نشده تا پلیس فتا بتواند اقدام جدی داشته باشد.
وی با تاکید بر لزوم حفاظت جدی از میراث فرهنگی برجای مانده از گذشتگان، اظهار کرد: میراث فرهنگی تکرار پذیر نیست، یعنی ما تا ابد تنها یک بیستون، یک گنج دره، یک تاق بستان و... را خواهیم داشت و هیچگانه نمونه های آن را دیگر نخواهیم داشت و اگر از بین برود برای همیشه از بین رفته و از این منظر است که میراث فرهنگی بسیار با اهمیت شده است.
عضو هیات علمی گروه باستان شناسی دانشگاه رازی کرمانشاه در ادامه خاطرنشان کرد: متاسفانه در منطقه غرب کشور و خصوصا در کرمانشاه که حدود 4200 اثر تاریخی دارد، هنوز یک موزه استاندارد برای نگهداری اشیاء تاریخی وجود ندارد.
وی یادآورشد: کلنگ موزه منطقه ای کرمانشاه به عنوان یکی از غنی ترین استان های کشور از نظر تعداد آثار تاریخی سال 1352 بر زمین زده شده، اما هنوز به جایی نرسیده و دیگر هم قابل استفاده نیست و اشیاء تاریخی ما را در یک انباری نگهداری می کنند.
این باستان شناس کرمانشاهی، حق مردم این استان را داشتن یک موزه استاندارد دانست و گفت: این حق مرم کرمانشاه است که بدانند چه گذشته ای داشته اند، بنابراین نیاز است که موزه هایی داشته باشیم و اشیاء تاریخی را در آن برای مردم به نمایش بگذاریم.
وی با تاکید براینکه توجه به اهمیت و جایگاه میراث فرهنگی باید از رده های سنی پایه به فرزندانمان آموزش داده شود، اظهار کرد: برای این کار باید موزه هایی را داشته باشیم و دانش آموزان و نسل جدید را به دیدن اشیاء باستانی به نمایش درآمده در آن ببریم.
عضو هیات علمی گروه باستان شناسی دانشگاه رازی کرمانشاه نوع نگاه اکثر مردم به میراث فرهنگی را عتقیقه جویانه دانست و گفت: همان نگاهی که در زمان قاجار به میراث فرهنگی وجود داشت متاسفانه هنوز وجود دارد، درحالی که میراث فرهنگی می تواند منجربه گردشگری پایدار و جذب گردشگر شود و برای کشور درآمدزایی داشته باشد.
وی با تاکید براینکه باید حس میراث دوستی را بین مردم بوجود آوریم، عنوان کرد: این وظیفه خطیری است که مسئولین و علاقمندان و دوستداران میراث فرهنگی باید آن را انجام دهند، بگونه ای که یک معرفی علمی و درست از میراث فرهنگی داشته باشیم و نگاه عتیقه جویی کنونی را برداریم.
این باستان شناس کرمانشاهی در پایان با بیان اینکه در حوزه پژوهش به منظور معرفی بهتر میراث فرهنگی هم تاکنون اقدام جدی در کشورمان انجام نگرفته، عنوان کرد: متاسفانه از یک طرف هیچ بودجه ای به پژوهش در این حوزه اختصاص داده نمی شود و از طرفی هم رابطه میراث فرهنگی با دانشگاه به منظور همکاری های پژوهشی چندان مناسب نبوده است.
