عذرخواهی «اون» از زاویه ما

عذر خواستن در هر فرهنگی به طور تقریبی معانی یکسانی دارد. شخصی که اشتباه یا اشتاباهاتی را مرتکب می‌شود و مسئولیت آن را بر عهده می‫گیرد در مرحله نخست از کسانی که بابت آن اشتباهات آسیب دیده، طلب بخشش می‌کند.

این طلب بخشش اما تنها مقدمه‫ای است برای جبران اشتباه که مرحله تکمیلی پوزش طلبی است. عذرخواهی شاید یکی از پیچیده‫ترین مسائل مربوط به روابط انسانی است هرچند در نگاه نخست ساده به نظر برسد. با این همه اما عذرخواهی مسئولان و حاکمان شاید از بقیه ابعاد طلب بخشش در زیست انسانی سخت‫تر و پیچیده‫تر باشد چنانکه پذیرش مسئولیت در قبال جمعیت کثیری از انسان‫های تحت فرمان همزمان که پسندیده است اما دشوار هم به نظر می‫رسد.

روز شنبه اما شاید یکی از عجیب‫ترین عذرخواهی‫های سیاسی در تاریخ معاصر را شاهد بودیم. کیم جونگ اون رهبر کره شمالی در سخنرانی در روز شنبه، از ملت کشورش به دلیل مشکلاتی که با آن روبه‫رو بودند عذرخواهی کرد. او در یک فضای احساسی و البته در مراسم رژه ارتش و رونمایی از موشک‫های بالستیک همراه با ریختن اشک گفت: «خجالت می‫کشم زیرا من به هیچ وجه نتوانستم در برابر اعتماد بی‫نهایت شما، چیزی ارائه کنم.»

بررسی دلایل عذرخواهی «اون» البته می‫تواند گسترده و همراه با درنظر گرفتن انواع ملاحظات سیاسی، جامعه شناختی در جامعه بسته کره شمالی باشد اما قطعاً عذرخواهی «اون» با توجه به دلایل ناتوانی‫اش در گرسنگی مردمش که به سیاست خارجی این کشور برمی‫گردد فقط در مرحله نخست خواهد ماند چرا که حداقل نشانه‫ای از تغییر در سیاست‫های وی دیده نمی‫شود. با این همه اما در داخل کشور خودمان هم مردم همواره از فرافکنی برخی مسئولان به جای پاسخگو بودن در برابر مشکلات اقتصادی و... شکایت داشته و دارند. هرچند طی سال‫های اخیر برخلاف رویه گذشته هر از گاهی مسئول یا مدیری میانی درخصوص اتفاقی عذرخواهی کرده است اما معمولاً این عذرخواهی ها هم در همان مرحله نخست یعنی عذرخواهی بدون جبران اشتباه جا مانده است.

بنابراین تردیدی نیست که در این شرایط اقتصادی و معیشتی ناگوار حتی اگر مسئولان کشور نیز اقدام به عذرخواهی از مردم کنند و همه چیز بر همان روال سپری شود تاثیر چندانی نخواهد داشت.

به نظر می‫رسد در وضعیت فعلی آنچه می‫توان از مسئولان انتظار داشت، نخست شفاف‫سازی در‫خصوص چرایی به وجود آمدن این شرایط و در گام بعد قبول مسئولیت در برابر خطاهای صورت گرفته است.

آدرس کاخ سفید دادن قطعاً پاسخ وضعیت معیشتی مردم در این شرایط نیست. مسئولان اگر در گام نخست بپذیرند که مسئولیت وضعیت موجود بر عهده آنهاست شاید بتوان از آنها انتظار عذرخواهی و در ادامه جبران خطاها را داشت. به نظر می‫رسد در این مورد هنوز از کشور کره شمالی هم عقب مانده ‫ایم.

برای ردیابی اشتباهات انجام شده توسط برخی مسئولان نیاز به جستجوهای پیچیده نیست. بسیاری از معضلات موجود چه در اقتصاد و چه در جامعه محصول تصمیم‫های غلطی است که کارشناسان بارها درخصوص آن گفته‫اند اما هیچ مسئولی، مسئولیت آن را برعهده نگرفته است.

درنهایت اینکه آموزه‫های اخلاقی و دینی ما همواره تاکید بر پذیرش خطا داشته است. چنانکه امیرمومنان‫(ع) همواره از پیروانشان خواسته‫ اند «اعذر» یعنی «بسیار پوزش پذیر» باشند. آموزه‫ای که به نظر می‫ رسد بیشتر از آنکه سرلوحه کار مسئولان ما باشد، به صورت عملی توسط مسئولان کشورهایی مانند ژاپن و کره جنوبی و البته حالا کره شمالی اجرا می‫ شود.

منبع: ابتکار