با این حال فارغ از این‌که چه برنامه‌ای برای تولد نوزاد خود دارید، شاید انتظار همه تغییراتی را که بدن شما قرار است در حال حاضر تجربه کند نداشته باشید. اگر در ابتدایی‌ترین روزهای اولین بارداری‌تان هستید یا اگر خیال بچه‌دار شدن دارید بهتر است ابتدا با همه آنچه که قرار است در سه ماهه اول این دوران شیرین و البته پر هیجان تجربه کنید بیشتر آشنا شوید. آنچه در ادامه می‌خوانید همه آنچه را که در سه ماهه اول بارداری اتفاق می‌افتد برای شما روشن می‌کند. از تغییرات فیزیکی بسیار و البته تغییرات روحی اجتناب ناپذیر؛ برخی از این موارد ویژگی‌های قطعی بارداری هستند و نگرانی بابت‌شان بی‌مورد است اما بعضی دیگر از علائم هشداردهنده‌ای خبر می‌دهند که در صورت مواجهه با آنها باید به سرعت به پزشک مراجعه کنید. ادامه این مطلب را که بارداری در سه ماهه دوم و سوم را هم توضیح می‌دهد در شماره‌های آینده تندرستی دنبال کنید.
منتظر بروز تغییرات در بدن خود باشید!
بارداری برای هر خانمی متفاوت از دیگری است. برخی از خانم‌ها زنده‌دلی و سلامت فوق‌العاده‌ای را در این دوران تجربه می‌کنند در حالی که احساس بعضی دیگر درماندگی محض است! در این دوره تغییراتی اجتناب‌ناپذیر وجود دارد که بدن شما تجربه می‌کند؛ با این تغییرات بیشتر آشنا شوید و بدانید کی و چرا باید به همین دلیل با پزشک خود تماس بگیرید.
خونریزی: تقریبا 25 درصد از خانم‌های باردار خونریزی خفیفی را در سه ماهه اول این دوران تجربه می‌کنند. خونریزی در قالب لکه‌های سبک و خفیف در ابتدای بارداری می‌تواند نشانی از این باشد که تخمک بارور شده وارد رحم شده و در آن قرار گرفته است. با این حال اگر خونریزی شما فراتر از لک‌های سبک و خونریزی خفیف است و شکل قابل توجهی دارد که همراه با انقباضات و دردهای شکمی همراه است حتما با پزشک خود تماس بگیرید و موضوع را با او در میان بگذارید. این علائم می‌توانند نشانه‌ای از احتمال سقط یا وقوع حاملگی خارج از رحم باشند.
حساسیت سینه‌ها: بروز حساسیت و درد در سینه‌ها یکی از اولین نشانه‌های بارداری محسوب می‌شود. در واقع این عضو از بدن به دلیل تغییرات هورمونی تحریک می‌شود، این علامت نشانی از آماده شدن مجراها برای شیردهی به نوزاد است و البته احتمالا در طول سه ماهه نخست بارداری ادامه دارد. به همین دلیل نباید نگران حساسیت و چه بسا احساس درد در سینه‌ها باشید چرا که از علائم بارداری محسوب می‌شوند. اگر این درد و حساسیت غیر طبیعی بود بهتر است با پزشک خود تماس بگیرید تا بابت روبه‌راه بودن اوضاع اطمینان حاصل کنید.
یبوست: در طول بارداری انقباضات عضلانی که به طور معمول غذا را در مسیر روده حرکت می‌دهند کند و آهسته می‌شوند. این اتفاق به دلیل میزان بالای هورمون پروژسترون واقع می‌شود. به علاوه این‌ها، آهن اضافی که مادران در قالب ویتامین‌های پیش از تولد نوزاد دریافت می‌کنند می‌تواند نتیجه‌ای همچون مشکل آزاردهنده یبوست و همچنین نفخ را داشته باشد که از جمله دغدغه‌های دوران بارداری هستند. برای رفع این مشکل بهتر است مصرف فیبر را افزایش دهید و البته مایعات زیاد بنوشید تا روند حرکت غذا در روده را متعادل نگه دارید. فعالیت فیزیکی به اندازه هم، در رفع این مشکل تاثیرگذار است.
با این حال اگر یبوست واقعا برای شما آزاردهنده شده است با پزشک خود مشورت کنید تا در صورت لزوم ملین‌های متعادل و چه بسا خفیف برای شما تجویز کند که برای استفاده در دوران بارداری ایمن هستند. تصمیم‌گیری در این مورد را حتما به پزشک خود واگذار کنید و سرخود سراغ مصرف ملین‌ها نروید.
ترشحات: اگر در این دوران با ترشحات خفیف، سفید و شیر مانند مواجهه شدید بهتر است نگران نشوید چون این مسئله یک امر کاملا طبیعی است. این ترشحات «لوکره» نامیده می‌شوند و در روزهای آغازین بارداری شما وجود آنها اتفاقی عادی است. در عین حال می‌توانید برای راحتی خودتان از پدهای بهداشتی استفاده کنید اما قطعا نباید سراغ استفاده از تامپون بروید چون احتمال انتشار آلودگی به رحم از طریق تامپون زیاد است.
با این حال اگر ترشحات بد بو، سبز یا زرد بود یا اگر مقدار ترشحات شفاف بسیار زیاد بود حتما با پزشک خود تماس بگیرید و موضوع را با او در میان بگذارید چه بسا نیاز به معاینه داشته باشید و موقعیت غیر عادی ایجاد شده باشد.
خستگی و کوفتگی: بدن شما برای پشتیبانی کردن از رشد جنین به شدت کار می‌کند؛ همین مسئله می‌تواند خیلی راحت و بیش از معمول شما را به شدت خسته کند. هر زمانی که این احساس خستگی بر شما غلبه کرد و فکر کردید نیاز به استراحت دارید یک چرت روزانه را از خود دریغ نکنید و به استراحت بپردازید. در عین حال باید مطمئن باشید که شما به اندازه کافی آهن دریافت می‌کنید؛ ضمن این‌که کمبود آهن می‌تواند شما را به سمت کم‌خونی نیز ببرد که البته اتفاق خوبی در دوران بارداری تلقی نمی‌شود. کم‌خونی خود از عوامل بروز حس خستگی، کوفتگی و فرسودگی محسوب می‌شود بنابراین حتما درباره دریافت مقدار کافی آهن تحت نظر پزشک باشید تا از عوارض احتمالی کمبود آن در امان بمانید.
اشتیاق و بیزاری از غذا: هر چند شاید شما دیگر بر اساس کلیشه‌هایی که از گذشته وجود داشته‌اند دلتان یک ظرف بزرگ بستنی زعفرانی با انبوهی پسته روی آن نخواهد اما موضوع این است که ذائقه خوراکی شما به دلیل حاملگی تغییر می‌کند. بیش از 60 درصد از خانم‌های باردار در طول این دوران اشتیاق غذایی و اشتهای بیشتر به میل کردن برخی از انواع خوراکی‌ها را تجربه می‌کنند و خب بر اساس تحقیقات بیش از نیمی از آنها نیز دچار بیزاری غذایی و دلزدگی نسبت به خوراکی‌ها می‌شوند! البته که تسلیم شدن در برابر اشتیاق غذایی و اشتهای فراوان گاه به گاه مشکلی ایجاد نمی‌کند با این حال بهتر است خانم‌های باردار در این مواقع سراغ غذاهای سالم و کم کالری بروند. با این وجود گاهی در خانم‌های باردار اشتیاق خوردن به چیزهایی دیده شده که خوراکی نیستند! خاک رس، خاک و حتی برخی شوینده‌های حاوی نشاسته از انواع مواد غیر خوراکی هستند که اشتیاق خانم‌های باردار به خوردن آنها تحت عنوان ویار شناخته می‌شود هر چند این نوع از اشتیاق به خوردن قطعا می‌تواند برای مادر و البته جنین او خطرناک باشد. اگر شما هم جزو آن دسته خانم‌های بارداری هستید که چنین نوعی از اشتیاق به خوردن مواد غیرخوراکی را تجربه می‌کنید حتما این موضوع را بلافاصله با پزشک خود در میان بگذارید و حتما از خوردن این چیزها خودداری کنید!
تکرر ادرار: نوزاد شما که البته فعلا جنین است هنوز خیلی کوچک است با این حال رحم شما بزرگ شده و همین تغییر است که به مثانه مادر فشار می‌آورد؛ در نتیجه چنین اتفاقی شما مرتب با خودتان فکر می‌کنید که باید به دفعات به دستشویی بروید. با این حال لطفا نوشیدن مایعات را از بیم تکرر ادرار متوقف نکنید چرا که بدن شما بخصوص در شرایط فعلی به مایعات احتیاج دارد. البته حتما کافئین را کم یا ترجیحا آن را قطع کنید چون کافئین به راحتی مثانه شما را تحریک می‌کند؛ بخصوص قبل از خواب به هیچ عنوان کافئین مصرف نکنید. با همه این اوصاف زمانی که احساس می‌کنید باید به دستشویی بروید خیلی سریع این کار را انجام بدهید و خودتان را نگه ندارید.
سوزش سر دل: در طول دوران بارداری بدن شما میزان بیشتری از هورمون پروژسترون را ترشح می‌کند؛ هورمونی که عضلات صاف را شل و آرام می‌کند. این عضلات از جمله عضلات مری را تشکیل می‌دهند که به طور طبیعی غذا و اسیدها را در معد نگه می‌دارند. این شل شدن ماهیچه‌ها اما در عین حال می‌تواند منجر به بروز رفلاکس اسیدی یا همان رفلاکس معده شود. این رفلاکس اسیدی در واقع به عنوان سوزش سر دل هم شناخته می‌شود. برای جلوگیری از این سوزش سر دل وعده‌های غذایی‌تان را کوچک‌تر کنید و آنها را در دفعات بیشتری از روز بخورید. نکته‌ای که نباید فراموش کنید این است که بلافاصله بعد از غذا خوردن دراز نکشید و نخوابید! در عین حال از خوردن خوراکی‌های چرب و روغنی، تند و اسیدی مانند مرکبات پرهیز کنید؛ ضمن این‌که می‌توانید هنگام خوابیدن بالش خود را بالاتر بیاورید تا از رفلاکس تا حدودی جلوگیری کرده باشید.
نوسانات خلقی: شدت گرفتن خستگی، فرسودگی و کلافگی در طول سه ماهه ابتدای بارداری و تغییرات هورمونی که در این دوران اتفاق می‌افتد، همگی می‌توانند به لحاظ احساسی شما را در شرایطی قرار بدهند که وضعیت روحی و خلقی متضادی را تجربه کنید؛ به طوری که گاهی احساس درماندگی، بد عنقی و خشم می‌کنید و گاهی سرزنده و سرحال می‌شوید! شاید واکنش بیشتر خانم‌ها در چنین مواقعی گریه کردن باشد. خب گریستن به دلیل حالات روحی نامناسب در این دوران یک امر طبیعی است و شما نباید مشکلی از این بابت داشته باشيد با این حال اگر احساس کردید که این حالات روحی باعث شده کاملا در هم بشکنید حتما یک گوش شنوا پیدا کنید تا بتوانید با او درد دل کنید. حتی اگر فکر می‌کنید به هر دلیلی همسر شما نمی‌تواند این گوش شنوا باشد سراغ اقوام و دوستان خود بروید و برای آنها از نوسانات خلقی و حال و روزتان بگویید و خودتان را تخلیه کنید تا کمی آرام‌تر شوید.
حالت تهوع اول صبح یا بیماری صبحگاهی: حالت تهوع یکی از جهانی‌ترین نشانه‌ها و علائم بارداری محسوب می‌شود که تقریبا بیشتر خانم‌های باردار و زنانی که مادر شده‌اند آن را تجربه کرده‌اند و وقتی صحبت از تهوع اول صبح می‌شود همه چیز را به خوبی درک می‌کنند. حالت تهوع تقریبا 85 درصد از خانم‌های باردار را تحت تاثیر قرار می‌دهد. در واقع موضوع این است که حالت تهوع دوران بارداری بخصوص آنچه که در سه ماهه ابتدایی اتفاق می‌افتد هم به دلیل تغییرات هورمونی وضعیتی محسوب می‌شود که در بدن واقع شده است. موضوع این‌جاست که ممکن است این حالت 10 روز ، 20 روز يا یک ماه طول نکشد بلکه تمام طول دوران سه ماهه اول بارداری دوام بیاورد! در برخی از خانم‌های باردار حالت تهوع به طور متوسط وجود دارد؛ در عین حال برخی دیگر نیز وجود دارند که نمی‌توانند در این دوران روز خود را بدون این‌که حالت تهوع آنها تبدیل به بالا آوردن شود شروع کنند! حالت تهوع اما بخصوص در اول صبح سخت‌تر هم می‌شود؛ حالتی که به آن «بیماری صبحگاهی» یا ویار هم گفته می‌شود. البته برای خانم‌های بارداری که شدت این حالت در آنها زیاد است راه حل‌هایی برای تعدیل وضعیت موجود وجود دارد از جمله خوردن میان وعده‌های کوچک، شیرین و غنی از پروتئین که می‌تواند شامل کلوچه‌ها، پنیر یا حتی میان‌وعده‌های گوشتی شود. همچنین آب جوش، آب میوه طبیعی مانند آب سیب و نوشیدنی‌های گازدار هم می‌توانند در رفع این مشکل تاثیرگذار باشند. حتی می‌توانید قبل از این‌که اول صبح از تخت خود خارج شوید این خوراکی‌ها را امتحان کنید تا کمتر دچار بیماری صبحگاهی ناشی از بارداری شوید. از خوردن هر گونه غذایی که معده شما را به هم می‌ریزد پرهیز کنید. البته حالت تهوع به خودی خود چیزی نیست که شما بخواهید بابتش نگران شوید اما اگر این حالت پایدار بماند یا شدت بگیرد می‌تواند روی مواد مغذی که بدن شما دریافت می‌کند تاثیر بگذارد؛ بنابراین اگر استفراغ‌های شما تمامی ندارد و نمی‌توانید هیچ غذایی را در معده خود نگه دارید حتما با پزشکتان تماس بگیرید و با او در این باره مشورت کنید.
اضافه وزن: بارداری یکی از معدود دوره‌های زمانی در زندگی خانم‌ها محسوب می‌شود که در آن وزن اضافه کردن یک اتفاق خوب برای آن‌هاست! اما به شرطی که این اضافه وزن بیش از حد معمول نباشد. در طول سه ماهه اول بارداری اضافه وزن بین حدود يك تا سه کیلوگرم اتفاقی طبیعی است. (امکان دارد بر اساس وزنی که فرد در ابتدای بارداری دارد که ممکن است بالای وزن طبیعی یا پایین آن باشد پزشک به خانم‌های باردار توصیه کند وزن خود را تغییر دهند. کمتر کنند یا بیشتر)
با همه این احوال اگرچه شما فرد دیگری را در بطن وجود خود حمل می‌کنید اما با این فرضیه که باید جای دو نفر بخورید جلو نروید! در سه ماهه ابتدای بارداری آنچه که شما نیاز دارید صرفا 150 کالری اضافه در طول روز است. این مقدار کالری اضافی را در مسیر سالمی به بدن خود برسانید که می‌تواند مصرف بیشتر میوه و سبزیجات، شیر، نان با همه انواع غلات و گوشت بدون چربی باشد.
علائمی که زنگ خطر را در سه ماهه اول بارداری به صدا در می‌آورند
هر کدام از علائم زیر که در سه ماهه ابتدایی بارداری اتفاق بیفتد می‌تواند به منزله زنگ خطری باشد مبنی بر این‌که چیزی در این میان به طور جدی با شرایط عادی جور در نمی‌آید؛ بنابراین با مشاهده هر کدام از این علائم منتظر نوبت بعدی پزشک نشوید و خیلی سریع به او مراجعه کنید. با این وصف هر کدام از این نشانه‌ها در شما ظاهر شد بلافاصله با پزشک خود تماس بگیرید.
*درد شدید در شکم
*خونریزی قابل توجه و زیاد
*سرگیجه شدید
*اضافه کردن وزن به سرعت یا کندی بسیار در اضافه شدن وزن
