1. جواهرات نئاندرتال از کرواسی
اواخر سال 2013 بود که پروفسور رادووسیس یکی از موضوعهای کشف شده در کرواسی حین کاوشهای باستانشناسان با نگاه جدیتر بررسی کرد. او ناخنهای پای عقابی را بررسی میکرد که روی آنها برشهای متعددی ایجاد شده بود. به نظر میرسید ناخنهای عقاب برای استفاده در زیورآلات بهکار رفته بودند. سال 2015 یک گروه بینالمللی این گمانهزنی را تایید کرد. کشف استفاده از زیورآلات بهدست نئاندرتالها، باورها دربارهی آنها را تغییر داد. این کشف نشان داد آنها تفکرات سمبلیکی در زندگی خود داشتهاند. این آکسسوری کشف شده متعلق به 135هزار سال پیش است و گواهی بر نیاز انسان به تزئینات سالها پیش از عصر مدرن معرفی میشود.
2. مهرههای حلزونی ناساریوس
پیداشدن مهرههای حلزون دریایی در غاری در فلسطین اشغالی که ناساریوس نامیده میشود، آن هم درحالیکه یک نخ از داخل این مهرهها رد میشود، نوع جدیدی از زیورآلات مورد استفادهی انسان در عصر باستان را رو کرد. براساس تحقیقات باستانشناسان عمر این مهرهها به 110هزار سال قبل بازمیگردد. کمی بعد نمونهای از اینکار دستی با مهرهها به عنوان تکهای از زیورآلات در قارهی افریقا کشف شد، نمونهای متعلق به 80هزار سال قبل که در مراکش و در غار بلمبوس بهدست آمد. به فاصلهی اندکی مورد مشابه دیگری در سواحل کیپتاون افریقایجنوبی کشف شد که قدمت آن به 75هزار سال پیش برمیگشت. آیا این گردنبند ساخته شده از مهرههای حلزون از زیورآلات محبوب عصر باستان بوده؟
3. گردنبندی از تخم شترمرغ
محققان بر این باروند این مهرههای ساخته شده از تخم شترمرغ که سوراخ شدهاند و از درون یک نخ بزرگ رد شدهاند به عنوان تزئینی برای دورگردن بوده که قدمت آن به 40هزار سال قبل برمیگردد. این وسیلهی تزئینی در غاری در کنیا کشف شده که به غار Twilight [گرگ و میش] مشهور است. این یافته نشان از تواناییهای ذاتی و شناختی انسان دارد، یعنی زمانی که تخیل و تفکر انتزاعی بر این تواناییها تاثیر میگذاشته.
4. دستبند سنگی دنیسووان
از بازماندههای انسانهای اولیه در کرواسی وسایلی بهدست آمد که یکی از آنها به عنوان دستبند سنگی دنیسووان شناخته میشود که متعلق به مردم فرهنگ دنیسووان است. قدمت این دستبند به 40هزار سال قبل بازمیگردد. نکتهی بسیار جالب دربارهی این دستبند این است که بعد از بررسیها مشخص شد این دستبند سنگی با فناوری ساخته شده که پیشتر به نظر میرسید در دورهی پالئولیتیکها وجود نداشته.
5. ثروت طلایی وارنا
یکی از اولین فرهنگهایی که طلاسازی در آن توسعه پیدا کرد، تمدن وارنا بود. این صنعت در شرق بلغارستان، نزدیک به دریای سیاه یعنی جایی گسترش پیدا کرد که در بهرهمندی از دریاچهها و منابع آبی منطقهای ثروتمند محسوب میشد. همین مسیرهای آبی فراوان کمک کرد تا این صنعت در جایجای تمدن وارنا گسترده شود. امروزه بیش از 290 گور از تمدن وارنا کشف شده که قدمت آنها به 4650- 4550 سال قبل از میلاد بازمیگردد. فقط در یکی از گورها، مقدار زیادی طلا و جواهراتی که با فرد دفن شده وجود داشته که نشان از ثروت مردم وارناست و البته علاقهی آنها به زیورآلات!
6. گردنبند شیشهای مصری
بیتردید یکی از مشهورترین جواهرات بهجا مانده به تمدن مصر بازمیگردد. شاید اگر این کار فوقالعاده نبود که نشانگر هنر مصریها و علاقهی آنها به زیورآلات است، هیچکدام از کارهای خارقالعادهی مصریها از جمله مجسمهی نفرتیتی و ماسک مومیایی توتانخامون ساخته نمیشد. مصریها در بسیاری از مواقع ترجیح میدادند به جای سنگهای گرانقیمت از شیشه برای ساخت زیورآلات استفاده کنند تا به کارهای خود تنوع بیشتری داده باشند. قدمت این کار به پنجهزار سال قبل بازمیگردد. در تصویر نمونهای از قدیمیترین زیورآلات بهجا مانده از مصر باستان با 16 آویز، تراشخورده در رنگ فانتزی سبز و آبی دیده میشود که یک گردنبند را شکل دادهاند.
7. جواهرات بینالنهرین
بیشتر جواهرات بینالنهرین از ورقههای نازک فلزی با تزئین گوهرهای قیمتی ساخته شده که از گورستان سلطنتی اور متعلق به 2900 سال قبل از میلاد مسیح بهدست آمده. یکی از قدیمیترین نمونهها گردنبندی از سنگهای لاجورد است که 28 عدد از آنها گرد و 29 عدد دیگر تخت هستند. تصویر فوق گیرههای سری از طلا را نشان میدهد که قدمت آن به حدود 2000 سال قبل از میلاد مسیح در زمان تمدن بینالنهرین و دورهی ایسین لارسا بازمیگردد.